Мындай кырдаалда жумушсуз, күнүмдүк кирешесиз калган тургундардын азык-түлүгү түгөнүп, элдик штабдарга кайрылгандар көбөйүүдө.
Ош шаарында коронавирустан улам 25-марттан тартып өзгөчө абал киргизилип, шаардыктардын сыртка чыгышына күндөн-күнгө көзөмөл күчөтүлүп жатат. Мындай абалда жумушсуз, күнүмдүк кирешесиз калган тургундардын азык-түлүгү түгөнүп, элдик штабдарга кайрылгандар көбөйүүдө.
Түгөнүп калып, жалдырап отурабыз. Биз акча топтогудай болгон жокпуз.
Шаардык мэриянын маалыматында калаада азык-түлүккө муктаждардын саны 700 кишиден ашат. Бирок бул расмий тизмеге киргендер гана. Өзгөчө абалга байланыштуу Ошто миңдеген адам жумушсуз калып, жүздөгөн адам азык-түлүк сурап кайрылууда.
«Азык-түлүктөн кыйналып жатабыз. Даяр эмес болчу. Мен аз-аздан гана алып келет элем. Түгөнүп калып, жалдырап отурабыз. Биз акча топтогудай болгон жокпуз. Эч жакка деле жетише албай калдык, катаал режим кирип калбадыбы. Унубуз жок, үч небере карайм, чалым оорукчан болуп калды, өзүбүз бирөөнүн үйүндө убактылуу турабыз».
Бул 63 жаштагы үч небереси жана оорукчан жолдошу менен отурган Оштун тургуну Майрамкан Абдылдаева. Ал жергиликтүү бийликке жана элдик штабга жардам сурап кайрылган.
Ош шаарында элдик штаб түзүлүп, иштей баштаганына бир жуманын жүзү болду. Анын мүчөлөрү буга чейин 300дөн ашуун кишиге азык-түлүк жана медициналык каражат таратышкан. Элдик штабды уюштургандардын бири Бексултан Абдисаламов жардам күткөндөрдүн басымдуу бөлүгү азык-түлүк сурап жатканын айтты:
«Азыр «Вотсапта» элдик штабдын атайын тайпасы бар. Ошол жакка кайрылгандар көп. Бирок тилекке каршы биз кайрылгандардын баарына жардам бере албай жатабыз. Он киши кайрылса, анын сегизи азык-түлүк сурайт. Калган экөө беткап, антисептик, мээлей сыяктуу жеке коргонуу каражаттарын сурайт. Көпчүлүгү азык-түлүк маселеси. Анткени көпчүлүгү күнүмдүк каражатына курсагын тойгузуп жүргөн кишилер эле да. Тилекке каршы азыр карантинде эч ким эч жакка чыкпай, акча таппай жатат. Ошол кишилер кайрылып жатат. Биз аларды болжол менен бир жума, он күнгө жете тургандай азык-түлүк менен камсыз кылганга аракет кылып жатабыз».
Элдик штаб тургундардан сырткары медицина жана милиция кызматкерлерин түшкү тамак менен камсыз кылууда. Штабга топтолгон акчалай жана материалдык жардамды негизинен жеке ишкерлер жана коомдук уюмдар бөлүп берүүдө.
Мындан башка дагы бир нече штабдар жана жеке уюмдар өз алдынча ар кандай жардам берүүгө киришти. Маселен, 30-мартта дагы бир штаб элден топтолгон жардамды координациялоо максатында түзүлгөн.
Ош мэриясынын кызматкери Максат Орозалиевдин «Азаттыкка» берген маалыматына караганда бүгүнкү күнгө карата алардын тизмеси боюнча 700дөн ашуун шаардык азык-түлүккө муктаж.
«Мүмкүнчүлүккө жараша болот, - деди ал. - Бардыгын жакынкы күндөрү камтыйбыз дегенден алысмын. Бул жерден категорияга бөлөбүз. Биринчи кезекте жалгыз бой, кароосу жок, улгайган жарандарга жардам жеткирилди. Мындан сырткары ыкчам иштегенге аракет кылып жатабыз, кайсы аймакта, канча муктаж адамдар бар, аларга жардам жеткирүү боюнча».
Мэрия Ошто өзгөчө абал киргенден кийин азык-түлүккө муктаж болгондор үчүн атайын каражат бөлө элек. Буга чейин берилген жардам жылына бөлүнгөн бюджеттен берилип жаткан. Орозалиевдин айтымында, бул маселе эми каралууда.
Ал арада эксперттер мамлекет тарабынан кичи жана орто бизнес өкүлдөрү менен иштешип, элди жумуш, азык-түлүк менен камсыз кылуунун камын көрбөсө кооптуу абал жаралып жатканын айтышкан.
Ошол эле учурда түштүк аймагындагы өзгөчө абалдан улам үй-бүлөлүк зордук-зомбулук күч алганы байкалганын, анын негизги себеби азык-түлүктүн жетишпестиги экенин «Ак-Жүрөк» кризистик борбору билдирген.
Ош шаарынын жана Ош облусундагы Кара-Суу, Ноокат райондорунун комендантынын маалымат борборунун кызматкери Жеңиш Ашырбаев абалды мындайча сүрөттөдү:
«Күнүмдүк 100-200 сомдон ак тапкан, анан «акчабыз түгөнүп калды» деп кайрылып жаткан жарандарыбыз да жок эмес. Андайлар көп кайрылып жатат, бул боюнча бийликке тапшырдык. «Жергиликтүү социалдык бөлүмдүн тизмесинде тургандарды, андан сырткары майыптарды үймө-үй кыдырып тактагыла» деп атайын бир топко тапшырма берилди. Эки күндүн ичинде тактап берсе, ошого карап, план кылып буйрук чыгарабыз. Колунда бар ишкерлерге өкмөттүк деңгээлде ишкерлерди бөлөлү деп жатабыз. Азыр бизге карантин канчага чейин созулушу белгисиз».
Коронавирус илдетине байланыштуу түзүлгөн эпидемиологиялык кырдаалдан улам Бишкек, Ош шаарларында, Сузак, Ноокат жана Кара-Суу райондорунун аймагында 25-марттан тартып өзгөчө абал киргизилген. Ош шаарындагы дарыкана жана азык-түлүк саткан дүкөндөрдөн башка базарлардан тартып күркөлөргө чейин белгисиз мөөнөткө чейин ишин токтоткон.
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
