Акыркы эки аптада Ингушетияда жер маселесине байланыштуу нааразылык жүрүштөрүнө чыккан кырктан ашык активист камакка алынды. Жергиликтүү тургундар рейддерди ингуш коопсуздук күчтөрү эмес, федералдык кызмат өткөрүп жатканын айтышууда.
15-апрелде күч түзүмдөрү ингуш укук коргоочусу Магомед Муцольговдун үйүн, ал жетектеген «Машр» уюмунун кеңсесин тинтүүгө алган.
«Бир чоң чопкутталган автоунаа менен эки жеңил машинеде жыйырмадай адам келди, - деди Муцольгов. - Өздөрү түз эле мамиле кылышты. Түндүк Кавказ боюнча башкы тергөө башкармалыгынын күбөлүгү менен тинтүүгө уруксат кагазын көрсөтүштү. Анда Кылмыш-жаза кодексинин 318-212-беренелери көрсөтүлгөн экен».
Муцольгов күч кызматкерлери андан 26-27-мартта митингде болгону тууралуу түшүндүрмө жаздыртып алганын кошумчалаган. Мындан тышкары алар укук коргоочунун үйү менен кеңсесинен бир нече телефон, флешка, документ, видеокамералар менен кошо тамда илинип турган Ингушетиянын картасы менен Осетия тууралуу эки китепти ала кетишкен.
Мындан үч күн мурун Нальчик шаарындагы сот ингуш аксакалдары Ахмад Барахоевге, Муса Мальсаговго жана Барах Чемурзиевге «полиция кызматкерлерине каршы күч колдонушкан» деген айып коюп, эки айга камакка алган. Алар Чеченстан менен жер бөлүшүүгө каршы чыккандардын лидерлери катары белгилүү. Ахмед Барахоевдин адвокаты Фатима Урусова окуянын эки багытта өнүгүшүн боолголоп жатканын айтты:
«Биз тергөө объективдүү жүрүп, калыстык орнойт деп үмүт кылабыз. Анда күнөөсүз камакка алынган адамдар эркиндикке чыгат. Ошондой эле биз тергөө объективдүү жүрбөй, бул окуянын экинчи багытта өнүгүшүнө да даярбыз. Бул аракеттер азыр саясий мүнөзгө ээ болуп калганы көрүнүп калбадыбы».
Ингушетияда нааразылык жүрүштөрү былтыр күзүндө башталган. Ага Ингушетия менен Чеченстандын бийлик башчылары кол койгон жер айырбаштоо боюнча келишим себеп болгон.
Ингуштар коңшулаш Чеченстандын бийлигин «эки аймак ортосундагы талаштуу жерлерди, анын ичинде ингуш урууларынын ата-бабаларынын сөөктөрү көмүлгөн жерлерди да басап алды» деп айыптап келишет. Ошондой эле республиканын башчысы Юнус-Бек Евкуровго ишеним көрсөтпөй турганын айтышып, анын кызматтан кетишин талап кылышууда.
«Башчы эл менен макулдашпай, жалпы элдик добушка койбой эле мамлекеттин макамын, чек арасын өзү каалагандай өзгөртүп, өз билгенин кыла берет экен да», - деген азыр «полиция кызматкерлерине каршы күч колдонгон» деп эки айга камакка алынган Ахмед Барахоев андагы жүрүштөрдүн биринде.
Элдин нааразылыгынан улам былтыр октябрда республиканын Конституциялык соту чек ара боюнча ингуш-чечен келишимин кабыл алган парламенттин чечимин жокко чыгарып, жалпы элдик референдум өткөрүүнү талап кылган. Бирок кийин Орусиянын Конституциялык соту бул келишимди мыйзамдуу деп таап, референдум боюнча демилгени четке каккан.
Ушундан улам миңдеген ингуштар 26-мартта кайрадан нааразылык жүрүштөрүнө чыга башташкан. Анда Орусиянын башка аймактарынан алынып келген коопсуздук күчтөрү бир нече жолу митингди таркатууга аракет кылып, ортодо митингге катышуучулар менен кагылышуу болгон. Анда бийлик беш күндөн кийин митинг өткөрүүгө уруксат берерин билдиргенде гана нааразы болгон эл таркаган. Бирок эртеси эле Ингушетиянын ички иштер министри менен митингде элге болушкан 17 кызматкер иштен алынганы маалым болгон.
«Яблоко» партиясынын ингуш бөлүмүн жетектеген Руслан Муцольгов республика башчысынын аракеттери өлкөдөгү абалды курчутуп жатканын белгиледи:
«Юнус-Бек Евкуров түрткүлөп, абалды оорлотуп жатат. Ал элден жашырып, мыйзамсыз келишим түзгөнү аз келгенсип, ушунча күч органдары анын пайдасына иштеп жатканы мен үчүн түшүнүксүз. Мындай аракеттери менен ал өз беделин да түшүрүп, борборду да жаман көрсөтүп жатат».
Орусиянын Тергөө комитети массалык башаламандыкка чакырууга жана күч түзүмдөрүнө кол салууга байланыштуу кылмыш иштерин козгоп, мурдараак бул иш боюнча тогуз киши камалган.
