Видеодо куралданган, сакалчан адамдар Казакстанды “Каапырстан” деп аташат. Үй-бүлөбүз менен “халифат жериндебиз”, балдарды шарият негизинде окутуп атабыз дешет.
Кайрылуу жасагандардын башчысы Түштүк Казакстан облусунун Казыгурт районунун жашоочусу Марат Мауленовду жердештери таанышты.
Видеонун аягындагы жигит менен кичине бала президент Нурсултан Назарбаевге казакча кайрылат. “О, Назарбаев, билип ал. Курал биерде, бирок, көңүлүбүз Казакстанда” дейт боз улан. Камуфляж кийип, тапанча кармаган чыт курсак президентти каапыр атап, коркутууларын жаадырат. Айылдыктар экөө тең Мауленовдун уулдары дешти.
Өткөн жылдын сентябрында 45 жаштагы Марат Мауленов аттуу жаран аялы жана алты баласы менен Сирияга кеткени айтылган. Марат Казыгуртта орус тил мугалими болуп иштечү. Жакындарына кийим алмакка Бишкекке барам деген экен.
Казыгурттук Айгүл Мауленовдун инисинин зайыбы. Видеону көрүп, кайнагасын, кайнилерин тааныды:
- Алар качан кеткенин так билбейм. Мен анда Чымкентте ооруканада жаткам. Бир ирет абалымды сурап келишкен. Андан кийин көрбөдүм. Ушинтип кетип калышарын эч ким, биз да билген эмеспиз.
Марат Мауленовдун бир иниси, эки эжеси бар. Ооруп жүрүп көзү өткөн атасын сурап да койбогон соң туугандары анын кайтып келеринен түңүлүшкөн:
- 13-мартта кайнатамдын көзү өттү. Ооруп жүргөн эле. Кайнагам кеткенден кийин илдети күчөдү. Реанимацияда кыйла жаткандан кийин эсине келбей каза болду, – дейт Айгүл.
Өткөн жылы октябрда “Азаттыктын” кабарчылары Мауленовдун апасы менен сүйлөшкөнгө аракет кылышкан. Байбиче энесин таштаган уулу тууралуу ныпым сөз кылбай турганын айткан эле.
Айылдагы атын атагысы келбеген мугалим да видеодогу мурдагы кесиптеши экенин тааныды:
- Чынын айтканда, түшүнүк кат жаза берип тажадым. Тимеле аны мен жөнөткөнсүшөт. Ушул жакшыбы эми? Мени эле көрсөтүп туруп алышты. Туура, жакшы адам болчу. Кадимкидей эле жүрчү,- дейт Мауленовдун мурдагы кесиптеши.
Мауленовдун кошунасы аны “ичпеген, чекпеген, саламы түз, сакал койбогон” адам катары мүнөздөдү. Дагы бир кошунасы “Марат төрт жыл мурда намаз окуп баштаган. Акыркы жылы аялы хижаб кийип, өзү сакал өстүргөн” деп кошумчалады.
“Азаттык” Мауленов боюнча октябрда жазганда өлкөнүн Улуттук коопсуздук комитети аны төгүндөгөн да, тастыктаган да эмес.
“Казахстан ажылары” биримдигинин башчысы Бакытай Айнабеков казакстандыктардын экстремисттерге кошулушун өлкөдөгү дин аалымдарынын урмат-сыйга ээ болбогонунан көрөт. Ошондой эле, дин таануучу адистер жетишсиздигине кейийт:
- Дин бул дүйнөдө гармония, ынтымак издөө. Эмнеге Сирияга кетип атышат деп сурайбыз. Казакстанга туура эмес мазмундагы китептер сырттан көп келет. Кээде андай китептер бизде да басылат. Дин адамдары активдүүрөөк болуп, элге тез-тез чыгышы, сүйлөшүүсү керек.
Казакстандыктардын Сирияга чыга баштаганы тууралуу маалымат алгач 2013-жылы октябрда интернетте тараган. 150 казакстандык жихадчы деген видеоролик аркылуу билинген. Кийин ошол сыяктуу, жихадчылардын балдары кошо тартылган бир нече роликтер чыкты.
Өткөн жылы Жакынкы Чыгыштагы экстремисттик топтордун арасында 300дөй казакстандык, анын жарымы аялдар экени расмий айтылган.
