Алар Жогорку Кеңеш депутаттарына балдарды зордуктоого барган кылмышкерлерге жазаны күчөтүү талабын койду.
Аёосуз токмоктолуп, ошону менен бирге эле зордукталды делген эки жаштагы Ибрагимдин азыркы чалажан абалы башкалар сыяктуу эле Бишкек шаарынын тургуну Мээрим Нусупованы да кайдыгер калтырган эмес. Ал социалдык түйүндөр аркылуу пикирлештерин таап, Ак үй алдында митинг өткөргөндөрдүн бири. Нусупова балдарга карата сексуалдык зордук-зомбулукка баргандар үчүн жазаны катаалдантууну талап кылууда.
- Негизи энелердин көбү балдарды зордуктаган "жырткычтарды" өлүм жазасына тартууну каалайт. Бирок биздин мамлекетте мындай мыйзам кабыл алынбайт. Анткени Кыргызстан укуктук мамлекет. Өлкөбүз бул багытта көптөгөн эл аралык декларацияларга кол койгон. Андыктан педофилдерди өмүр бою түрмөгө кесүүнү талап кылабыз. Мындай кылмыш менен камалгандарга эч качан мунапыс берилбеши керек. Алар биздин коомго аралашпасын.
Акцияга келген энелердин арасында андай кылмышка баргандарды атууга өкүм кылуу, эл алдында соттоо же бычуу сунуштарын айткандар да болду. Алардын бири Ыргалай Бекмуратова:
- Бул боюнча эң күчөтүлгөн жаза - атуу. Такыр айла болбосо, бычып салуу керек. Бачабаздар өмүр бою кылган ишине өкүнүп, азап тартып өтө турган болушу зарыл.
Былтыр Жогорку Кеңеште балдарга карата жыныстык зомбулукка баргандарга химиялык кастрация жасоо сунушталып, ал парламенттен өтпөй калган. Долбоордун демилгечилеринин бири Турсунбай Бакир уулу парламентке ошол беренени кайрадан сунуштаганы жатат:
- Учурда Жогорку Кеңештин депутаттары “өткөндө ал мыйзамды жакшы коргой албай калыптырбыз, эми аны кайра алып кириңиз” деп суранып жатат. Ушул маселе боюнча өткөндө спикерге да кайрылдым. Жогорку Кеңештин жакында чыккан токтому боюнча Кылмыш-жаза кодексин өзгөртүү боюнча мораторий бар экен. Бирок мен Кылмыш-жаза кодексине педофилдерди бычуу боюнча толуктоо киргизүүнү сунуштап, аны талкууга коюуну тездетүүнү сурандым.
Депутаттын айтымында, аталган мыйзам долбоорунда бачабаздык кылган кылмышкерди өмүр бою эркинен ажыратып, ошол эле учурда бычып салуу каралган.
Акчага бааланган балдардын тагдыры
Вице-премьер-министр Дамира Ниязалиеванын бир күн мурда уюштурган маалымат жыйынында айтканына караганда, бачабаздык кылгандарды кастрациялоо узак жараянды жана көп каражатты талап кылат.
- Мен жеке өзүм эне катары педофилдерди кастрациялоону колдогом. Бирок ага аябай көп чыгым кетет экен. Биринчиден, зөөкүрдү бюджеттин эсебинен багабыз. Анан ага төрт ай сайын укол сайып туруу керек. Ал дары-дармек өтө кымбат, ар бир кишиге 1200 доллар сарпталат.
Вице-премьер-министр коомчулук жана өкмөт балдардын коопсуздугун коргоо үчүн алдын алуу чараларын күчөтүүнү сунуштап жатат. Анын баамында, өкмөт, ата-эне жана коомчулук жапатырмак киришпесе, балдарга карата жасалган зомбулукту алдын алуу кыйын.
20-январда Ак үй алдына митингге катышкан энелердин бири Асел Сулайманованын айтканына караганда, чынында эле коомчулукта, ата-энелердин өзүндө кылмышка маани бербестик бар.
- Мен Бишкектеги №3 балдар ооруканасына барсам, андагы дарыгерлер акыркы кезде мындай окуяга туш болгон балдар көп болуп жатканын айтышты. Дарыгерлердин билдиргенине караганда, мындай окуя болгон учурда баланын туугандары милиция чакырбай эле ишти жаап коюуну суранышат экен.
Туугандары тарабынан сабалып, учурда Бишкектеги 3-балдар ооруканасынын жандандыруу бөлүмүндө жаткан эки жаштагы Ибрагимдин зордукталганын экспертиза аныктаган болчу.
Мындан тышкары наристе ур-соккуга алынганы да маалым болгон. Ибрагимди уруп-сабап, зордуктоого шектелген атасынын агасы жана анын аялы кармалып, эки айга камакка алынган.
Ибрагимди 11-январда эс-учун жоготкон абалында Бишкек шаарындагы №3 балдар ооруканасына таштап кетишкен. Учурда бул окуя коомчулукта, социалдык тармактарда катуу талкууга алынып, зордуктоого баргандарга жазаны катаалдантуу сунушталууда.
Расмий маалыматтарга караганда, Кыргызстанда балдарга карата зордук-зомбулук жыл сайын өсүп жатат. Маселен, 2010-жылы бул багытта 75 факты катталса, 2013-жылы 1300 бала зомбулукка кабылган.
