Электр энергиясына, жылуулукка, ысык сууга болгон баалардын эселеп көтөрүлүшү өлкөдөгү дээрлик бардык товарлардын кымбатташына алып келмекчи. Экономисттердин айтымында, келаткан кымбаттоолорду эч ким токтотуп кала албайт. Анткени, экономика мыйзамдары боюнча өндүрүш ишканалары болобу, тейлөө кызматы болобу, бардыгы тең электрге, жылуулукка кеткен чыгымдарын эсепке алышат.
Адистердин айтымында, ушул сыяктуу факторлордон улам кийинки жылы инфляциянын деңгээли 15-20 пайызга жетиши да мүмкүн. Улуттук банк болсо келерки жылы инфляция деңгээли 15 пайызга жакындаарын болжоодо.
“iCAP investment” компаниясынын директору Бакай Жунушевдин айтымында, Кыргызстанда товарлардын дээрлик бардыгыэлектр энергиясынын жардамы менен өндүрүлөт. Андыктан, тарифтердин көтөрүлүшү бардык товарлардын өздүк наркынын өсүшүнө алып келет:
Бакай Жунушов
- Тарифтердин көтөрүлүшүнүн эң эле терс жагы, бул - биздин экономикага катуу сокку болот. Элдин жашоо деңгээлине таасири тийет. Булар айтып атышпайбы, “электрге бааларды көтөрөбүз, бирок компенсация кылып беребиз” деп. Компенсациядан пайда деле болбойт. Анткени, бул жерде тарифтер жалпы бардыгы үчүн көтөрүлүп атат да. Ошол себептүү дароо эле азык-түлүккө, кийим-кечеге болгон баалар өсөт. Дегеле бардык товарлардын баалары 20-50 пайызга чейин көтөрүлүшү мүмкүн. Албетте бул карапайым элге катуу тийет.
Тарифтердин көтөрүлүшү менен товарлардын кымбаттай тургандыгын премьер-министр Данияр Үсөнов да моюнга алган болчу. Анын айтымында, келерки жылы нандын баасы эки пайызга гана кымбатташы мүмкүн.
Мурда ишкерлер 1 киловатт электр энергиясына 1 сом 36 тыйын төлөп келишкен болсо, кийинки жылы 1 сом 50 тыйындан төлөшөт. Ал эми ортодогу 14 тыйын айырма товардын баасына көп деле таасирин тийгизбейт дешет.
Бирок ишкерлердин айтымында, бул жерде көтөрүлүп аткан бардык тарифтерди эске алуу керек. Жылуулукка, ысык сууга, электрге, ошондой эле кыймылсыз мүлк салыгына кеткен төлөмдөрдү чыгаргандан кийин товарлардын баалары кыйла эле өсмөкчү.
“Ак жол” фракциясынын мүчөсү Бейшенбек Абдырасаковдун пикиринде, өкмөт кымбаттоолор болушуна байланыштуу колдон келишинче чара көрүп атат. Буга байланыштуу айлык-акылар, жөлөк-пулдар, пенсиялар көбөйтүлүүдө:
Бейшенбек Абдырасаков
- Согушка катышкандар 7 миңден алышат. Ооганчылар, чернобылчылар, майыптар, ардагерлер да мурдагыдан көп жөлөк пул алышат. Бюджеттегилерге дагы жардамдар каралган, айлыгы аздарга жөлөк пул берилген турат. Бул жагынан өкмөт колдон келгенин кылып атат.
Ошондой эле депутат Б.Абдырасаковдун айтымында, электр энергиясындагы жоготуулар 40 пайыз, газ тармагындагы жоготуулар 25 пайыз, жылуулук тармагындагы жоготуулар 15 пайыздан ашат. Бул – орточо эсеп менен 10 миллиард сомго барабар. Ошол себептүү энергетика тармагындагылар оболу ушул жоготуулардын жолун бууса болмок.
Ошентип кийинки жылы тарифтердин өсүшү гана эмес, товарлардын кымбаттай турганы да коомчулуктун чөнтөгүнө катуу тиймей болду.
Адистердин айтымында, ушул сыяктуу факторлордон улам кийинки жылы инфляциянын деңгээли 15-20 пайызга жетиши да мүмкүн. Улуттук банк болсо келерки жылы инфляция деңгээли 15 пайызга жакындаарын болжоодо.
“iCAP investment” компаниясынын директору Бакай Жунушевдин айтымында, Кыргызстанда товарлардын дээрлик бардыгыэлектр энергиясынын жардамы менен өндүрүлөт. Андыктан, тарифтердин көтөрүлүшү бардык товарлардын өздүк наркынын өсүшүнө алып келет:
- Тарифтердин көтөрүлүшүнүн эң эле терс жагы, бул - биздин экономикага катуу сокку болот. Элдин жашоо деңгээлине таасири тийет. Булар айтып атышпайбы, “электрге бааларды көтөрөбүз, бирок компенсация кылып беребиз” деп. Компенсациядан пайда деле болбойт. Анткени, бул жерде тарифтер жалпы бардыгы үчүн көтөрүлүп атат да. Ошол себептүү дароо эле азык-түлүккө, кийим-кечеге болгон баалар өсөт. Дегеле бардык товарлардын баалары 20-50 пайызга чейин көтөрүлүшү мүмкүн. Албетте бул карапайым элге катуу тийет.
Тарифтердин көтөрүлүшү менен товарлардын кымбаттай тургандыгын премьер-министр Данияр Үсөнов да моюнга алган болчу. Анын айтымында, келерки жылы нандын баасы эки пайызга гана кымбатташы мүмкүн.
Мурда ишкерлер 1 киловатт электр энергиясына 1 сом 36 тыйын төлөп келишкен болсо, кийинки жылы 1 сом 50 тыйындан төлөшөт. Ал эми ортодогу 14 тыйын айырма товардын баасына көп деле таасирин тийгизбейт дешет.
Бирок ишкерлердин айтымында, бул жерде көтөрүлүп аткан бардык тарифтерди эске алуу керек. Жылуулукка, ысык сууга, электрге, ошондой эле кыймылсыз мүлк салыгына кеткен төлөмдөрдү чыгаргандан кийин товарлардын баалары кыйла эле өсмөкчү.
“Ак жол” фракциясынын мүчөсү Бейшенбек Абдырасаковдун пикиринде, өкмөт кымбаттоолор болушуна байланыштуу колдон келишинче чара көрүп атат. Буга байланыштуу айлык-акылар, жөлөк-пулдар, пенсиялар көбөйтүлүүдө:
- Согушка катышкандар 7 миңден алышат. Ооганчылар, чернобылчылар, майыптар, ардагерлер да мурдагыдан көп жөлөк пул алышат. Бюджеттегилерге дагы жардамдар каралган, айлыгы аздарга жөлөк пул берилген турат. Бул жагынан өкмөт колдон келгенин кылып атат.
Ошондой эле депутат Б.Абдырасаковдун айтымында, электр энергиясындагы жоготуулар 40 пайыз, газ тармагындагы жоготуулар 25 пайыз, жылуулук тармагындагы жоготуулар 15 пайыздан ашат. Бул – орточо эсеп менен 10 миллиард сомго барабар. Ошол себептүү энергетика тармагындагылар оболу ушул жоготуулардын жолун бууса болмок.
Ошентип кийинки жылы тарифтердин өсүшү гана эмес, товарлардын кымбаттай турганы да коомчулуктун чөнтөгүнө катуу тиймей болду.
