МАИнин башчысы Сүйүн Мамазияевдин айтымында адам өлүмү менен коштолгон жол кырсыктары 2008-жылы мурунку жылдагыдан 20 пайызга көбөйдү. Кейиштүү окуялардын болуп жатышына эрежелерге баш ийбей, ылдамдыкты ашырып, адамдардын тагдырын ойлобогон тажрыйбасыз айдоочулар себепкер.
Кырсыктардын басымдуу бөлүгү совет доорунда курулган, азыркы талаптарга дал келбеген, туман басып, тайгак болгон «Ош-Бишкек» жолуна туура келет. Облус уюшулган жылда 6-7-миң автоунаа болсо, учурда алардын саны 38 миңге жетип, иштеген 185 МАИ инспекторунун ордуна 77 кызматкер калды.
-Көп айдоочулар сезонго иштейбиз деп келип эле уктабай кайра кайтып кетет,- дейт Кочкор-Ата-Бишкек унаа жолунда иштеген айдоочу Абдыганы. - Уйкудан калгандыктан жол кырсыгы болуп жатат. Жолдор жакшы. Көп айдоочулар жол эрежелерин билишпейт.
Абдыганынын кебин кесиптеши Бактыбек улап, ал унааны оң кол менен башкаргандар жана «Тико» автоунаалары, мас айдоочулар кырсыкка шарт түзөөрүн белгиледи:
- Жол эрежени колдонушпайт, билишпейт. Толук окушкан эмес. Россиядан келип жаңы машинаны алып берет, күбөлүктү арзан баада сатып алып, курстан өтпөй, опуту жок эле жолго чыгат.
Айдоочу Бактыбектин пикиринде кырсыктарды МАИнин көчмө бекеттери аркылуу азайтуу мүмкүн эмес. Жол эрежелерин бузган айдоочулардын күбөлүгүн албастан ал үчүн айып пулдун көлөмүн көбөйтүп, айдоочулар үчүн иштөөгө шарт түзгөн оң:
-Квитанция жазып берип койсо айдоочуга. Ошол убакта төлөп берсе он күндүк срокто. Мисалы, айыппулду 4000-5000 сом кылсын . Өкмөт ошондой закондорду иштеп койсо, биздин айдоочуларга пайда болуп жатат. Ал эми күбөлүктү алган пайдасыз болуп жатат.
Айдоочу Фуркат Миңбаевдин оюу боюнча көчмө бекеттерди шаарларга орнотуу менен тартипти күчөтсө болот. Бишкек менен Ош шаарын туташтырган жолго көзөмөлдү күчөтүүдөн мамлекет пайда таба албайт:
-Айып акчаларды көбөйткөнү жакшы эле болду, бирок ошол акчалар өкмөткө түшпөй жатат. МАИлердин ставкасы көтөрүлүп жатат, 300 сом айыппул берсек 150 сом берип, калганын чөнтөгүнө уруп коюп кетип жатат. Айыппул көбөйтүү МАИчилерге эле пайда болду, өкмөткө анча түшпөйт. Жолдордо постторду көбөйткөнү менен мамлекетке пайдасы жок. Пост көбөйгөн сайын ставка да көтөрүлөт.
Кырсыктардын басымдуу бөлүгү совет доорунда курулган, азыркы талаптарга дал келбеген, туман басып, тайгак болгон «Ош-Бишкек» жолуна туура келет. Облус уюшулган жылда 6-7-миң автоунаа болсо, учурда алардын саны 38 миңге жетип, иштеген 185 МАИ инспекторунун ордуна 77 кызматкер калды.
-Көп айдоочулар сезонго иштейбиз деп келип эле уктабай кайра кайтып кетет,- дейт Кочкор-Ата-Бишкек унаа жолунда иштеген айдоочу Абдыганы. - Уйкудан калгандыктан жол кырсыгы болуп жатат. Жолдор жакшы. Көп айдоочулар жол эрежелерин билишпейт.
Абдыганынын кебин кесиптеши Бактыбек улап, ал унааны оң кол менен башкаргандар жана «Тико» автоунаалары, мас айдоочулар кырсыкка шарт түзөөрүн белгиледи:
- Жол эрежени колдонушпайт, билишпейт. Толук окушкан эмес. Россиядан келип жаңы машинаны алып берет, күбөлүктү арзан баада сатып алып, курстан өтпөй, опуту жок эле жолго чыгат.
Айдоочу Бактыбектин пикиринде кырсыктарды МАИнин көчмө бекеттери аркылуу азайтуу мүмкүн эмес. Жол эрежелерин бузган айдоочулардын күбөлүгүн албастан ал үчүн айып пулдун көлөмүн көбөйтүп, айдоочулар үчүн иштөөгө шарт түзгөн оң:
-Квитанция жазып берип койсо айдоочуга. Ошол убакта төлөп берсе он күндүк срокто. Мисалы, айыппулду 4000-5000 сом кылсын . Өкмөт ошондой закондорду иштеп койсо, биздин айдоочуларга пайда болуп жатат. Ал эми күбөлүктү алган пайдасыз болуп жатат.
Айдоочу Фуркат Миңбаевдин оюу боюнча көчмө бекеттерди шаарларга орнотуу менен тартипти күчөтсө болот. Бишкек менен Ош шаарын туташтырган жолго көзөмөлдү күчөтүүдөн мамлекет пайда таба албайт:
-Айып акчаларды көбөйткөнү жакшы эле болду, бирок ошол акчалар өкмөткө түшпөй жатат. МАИлердин ставкасы көтөрүлүп жатат, 300 сом айыппул берсек 150 сом берип, калганын чөнтөгүнө уруп коюп кетип жатат. Айыппул көбөйтүү МАИчилерге эле пайда болду, өкмөткө анча түшпөйт. Жолдордо постторду көбөйткөнү менен мамлекетке пайдасы жок. Пост көбөйгөн сайын ставка да көтөрүлөт.
