Өлкөдөгү начар турмуш менен жашоого жетерлик маянанын тартыштыгынан көптөгөн жаш адамдар алдамчы топтордун курмандыгына айланууда. Облустагы “Лидер аялдар” биримдигинин төрайымы Жанна Саралаеванын белгилешинче алдамчы топтор соңку учурларда иштөө ыкмасын өзгөртүшкөн. Алар көп айлык берер иш таап беребиз деген ширин убадалары менен кыз-келиндерди Өзбекстандан чет өлкөлөргө жиберишет. Казакстанда 13 жыл бою кул болуп жүргөн үй-бүлө да уюмга кайрылган. Орусияда бир нече ишканасы бар аял ал жакка барып иштөөгө макул болгон адамдардын туугандарынын да ишенимине киргени менен алып кеткен кишилерди сыртынан сатып ийген. Аталган өлкөгө баргандар Ярославль облусунда 10-12 адам эмгек кулу болушса, Түркия, Сирия, Араб Эмиратында болуп кайткандар секс кулу болгондугун билдиришкен.
Адам сатуу көйгөйүнүн алдын алуу жаатында бейөкмөт жана мамлекеттик уюмдардын ортосундагы өз ара кызматташуу жакшы эмес. Эл аралык миграция уюму менен иштешкен аялдар биримдиги “189” телефону аркылуу жарандарга былтыр 905 жолу чет өлкөдө иштегенде эмнеден жана кимдерден сактануу, кыйын күнгө түшкөндө кайсы уюмдарга кайрылуу керектиги тууралу кеп-кеңештерин берген. Сузак районунда чет өлкөгө адам чыгарган үч топтун дайын-дарегин жабырлануучулар да айтпай келишүүдө:
- Өлкөбүздөгү жумушсуздук, жашоо шартынын начарлашы, үй-бүлөсүндө оорукчан адамдар бар эч ким иштебей, тамак-ашы жоктуктан ушундай болууда. Саунада иштеген кыздар менен сүйлөшүп келгенде, алар уялбастан ачык айтышат мындан башка эмне иш кылабыз деп. Программанын негизинде тегерек үстөл, чогуу отуруп талкуулоо менен эле чектелип калат.
Алдамчылардын тилине кирген облустун тургуну Орусияда күндүзү тамак бышырып, идиш аяк жууп, түнкүсүн бир топ эркектин аялына айланган. Жалалабат шаарындагы “Каниет” аттуу кризистик борбордун өкүлү Гүлфира Абдувалиеванын айтымында уруп-согууга да туш болгон ал келинге уюм МОМдун эсебинен жардам берген. Уюмдун кеп-кеңеши менен 6 окуя сотко берилгенде алдамчылар 20 миң сом мамлекет пайдасына төгүүгө, 10 миң сом жабырлануучуга берүүгө кириптер болушкан.
Алдамчы топтордун торуна чалынгандар эл-журт укпасын деген кыязда ачыкка чыгышпайт. Жалалабат шаарынын тургуну Бегайым Токтоналиеванын ою боюнча тыш өлкөлөргө иштегени бараткандар жетишерлик маалымат менен камсыз болушпайт:
- Ал жакта эмне иш кылат, кандай коопсуздук сакталат ушуга көп көңүл бурулбай атат. Мамлекет дагы, жаран дагы ушуга көңүл буруш керек. Себеби анын өзүнүн коопсуздугу, өзүнүн тагдыры ага керектүү да.
Адам сатуу көйгөйүнүн алдын алуу жаатында бейөкмөт жана мамлекеттик уюмдардын ортосундагы өз ара кызматташуу жакшы эмес. Эл аралык миграция уюму менен иштешкен аялдар биримдиги “189” телефону аркылуу жарандарга былтыр 905 жолу чет өлкөдө иштегенде эмнеден жана кимдерден сактануу, кыйын күнгө түшкөндө кайсы уюмдарга кайрылуу керектиги тууралу кеп-кеңештерин берген. Сузак районунда чет өлкөгө адам чыгарган үч топтун дайын-дарегин жабырлануучулар да айтпай келишүүдө:
- Өлкөбүздөгү жумушсуздук, жашоо шартынын начарлашы, үй-бүлөсүндө оорукчан адамдар бар эч ким иштебей, тамак-ашы жоктуктан ушундай болууда. Саунада иштеген кыздар менен сүйлөшүп келгенде, алар уялбастан ачык айтышат мындан башка эмне иш кылабыз деп. Программанын негизинде тегерек үстөл, чогуу отуруп талкуулоо менен эле чектелип калат.
Алдамчылардын тилине кирген облустун тургуну Орусияда күндүзү тамак бышырып, идиш аяк жууп, түнкүсүн бир топ эркектин аялына айланган. Жалалабат шаарындагы “Каниет” аттуу кризистик борбордун өкүлү Гүлфира Абдувалиеванын айтымында уруп-согууга да туш болгон ал келинге уюм МОМдун эсебинен жардам берген. Уюмдун кеп-кеңеши менен 6 окуя сотко берилгенде алдамчылар 20 миң сом мамлекет пайдасына төгүүгө, 10 миң сом жабырлануучуга берүүгө кириптер болушкан.
Алдамчы топтордун торуна чалынгандар эл-журт укпасын деген кыязда ачыкка чыгышпайт. Жалалабат шаарынын тургуну Бегайым Токтоналиеванын ою боюнча тыш өлкөлөргө иштегени бараткандар жетишерлик маалымат менен камсыз болушпайт:
- Ал жакта эмне иш кылат, кандай коопсуздук сакталат ушуга көп көңүл бурулбай атат. Мамлекет дагы, жаран дагы ушуга көңүл буруш керек. Себеби анын өзүнүн коопсуздугу, өзүнүн тагдыры ага керектүү да.
