Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
22-Декабрь, 2024-жыл, жекшемби, Бишкек убактысы 11:53

АК ПАХТА ҮМҮТ АКТАЙБЫ?


Жалалабат облусунун дыйкандары пахта өстүрүүдө быйыл да кыйла кыйынчылыктарга туш болушту. Пахтачылар үчүн өкмөттөн эч кандай жардам болгон жок. Баасы да арзан болгондуктан пахтачылардын быйылкы мээнети да акталбай тургандай.

Облустун дыйкандары негизги кирешени пахтадан күтүшөт. Бирок Базаркоргон, Сузак жана Ноокен райондорунун пахта талааларына июнь айында болгон суу ташкыны олуттуу зыян келтирди. Миңдеген дыйкандар сел жууп кеткен пахталардын ордуна башка эгиндерди эгүүгө аргасыз болушту. Жер айдоодон тартып, пахтаны жетилткенге чейинки чыгым пахтачылардын мойнуна жүктөлдү. Каражатсыз дыйкандар үрөнүн тапса, трактор таппай, же ага күйүүчү май сатып алалбай, кыйла чыгымга батышты.

Пахтан өстүрүү түйшүгү оор болгонун айыл тургуну Жаныш Смадияров мындайча белгилейт:

- Элдин каражаты жетпейт, өздөрү каалаган жерден уруктарды табат. Ошого байланыштуу пахта ар кандай ооруларга туш болот. Жер семирткичтерин өздөрү сатып келет. Пахтанын килограммына кеткен чыгым 10 сомдон болот. Пахтага кеткен чыгымындар актабайт.

Ноокен районундагы «Жер эне» дыйкан чарбасынын төрагасы Абдыкаар Жамаловдун айтымында, бир гектар пахта аянтын иштетүүгө 15-20 миң сом жумшалган. Айрым дыйкандар болочок түшүмдүн эсебинен карыз алып өстүргөн пахта жумшалган чыгымды актайбы же жокпу, бул жагы табышмак. Абдыкаар Жамалов айыл чарбасын мамлекет камкордукка алса деген ойдо:

- Айыл чарбасына мамлекет тарабынан инвестиция келген жок, дыйкандарга эч кандай жардам болгон жок. Пахтанын ар бир гектарына 15-20 миң сомдон чыгым жумшашты, ошондуктан эккенге каражаты калбай калууда. Ошонун натыйжасында дыйкандар кыйналып атат. Өсүмдүктөрдү эгиш үчүн мамлекет тарабынан дотация бериш керек эле. Чет мамлекеттерде айыл чарбаларына дотация берет, ошонун негизинде дыйкандар пахтаны, башка эгиндерди өндүрүп, мамлекет белгилеген баада сатып беришет.

Пахта адиси Ибрагим Кадыровдун пикирине караганда, өкмөт пахтаны сатып алып, даяр өнүмгө жеткирип, аны сатууга чыгарса, жумушчулук азайып, казынага акча түшөт:

- Текстил комбинатка, же пахта заводдорго дотация берип, инвестицияларды алып келсе бул дыйкандар үчүн да, пахта завод үчүн да, текстил комбинат үчүн да жакшы болмок. Биринчиден жумушчу орундары болмок, экинчиден заводдор, текстилчилер баары иштеп калмак.

Облустук бийликти да дыйкандардын мээнети ойлондурууда:

- Буюрса дыйкандардын жайы бою төккөн пешене тери акталат деп турабыз. Себеби алдын ала маалыматтар боюнча пахтанын баасы жакшы болот деген сөздөр болуп атат. Негизинен пахтакерлерге жакшы шарттар түзүлүүдө, - деди ал жөнүндө облбийликтин айыл чарба бөлүмүнүн башчысы Мурат Өскөнбаев.
  • 16x9 Image

    Ырысбай Абдыраимов

    "Азаттыктын" Жалал Абад облусундагы кабарчысы, Кыргыз мамлекеттик университеттин журналистика бөлүмүн аяктаган.

XS
SM
MD
LG