Өткөн жылдын этегинде оппозициялык маанайдагы беш саясий топтун кызматташтык келишим түзүшү коомчулуктун көңүлүн бурган олуттуу саясий окуялардын бири болду. Постсоветтик өлкөлөрдүн алкагында болуп өткөн «жибек», «саргыч» революция өңдүү саясий окуялардын өңүтүнөн караган көпчүлүк байкоочулар оппозициянын бул биригүүсүн «мандалак революциясын» карай жасалган чечкиндүү кадам катары сыпатташууда. Расмий бийлик өкүлдөрү болсо Кыргызстанда келерки парламенттик жана президенттик шайлоого байланыштуу саясий окуялар курчуп, кандайдыр бир революциялык кыймылдарга чейин жетет деген божомолдорду жакташпайт. Президент Аскар Акаев баштаган бийлик өкүлдөру бул өңүттө оппозициялык маанайдагы саясатчыларды кескин сынга алып келатышат. Маселен, жаңы жыл алдында берген маалымат жыйынында Жогорку Кеңештин Эл өкүлдөр жыйынынын төрагасы Алтай Бөрүбаев мындай пикирин билдирген эле:
- «Бархат революциясы» деп атайбызбы, өзгөчө бизге ат коюп коюшуптур «тюлпан революциясы» болот деп. Менин оюмча, андай революциялар болбойт. Болууга да негиз жок.
Ал эми биринчи вице-премьер министр Кубанычбек Жумалиев алдыдагы эки шайлоо айрым оппозициялык күчтөрдүн каалоосуна жараша эмес, конституциялык негизде чечилет деген ойдо:
- Мына, «Мандалак революциясы - мен ойлойм, чындыгында оппозициянын ошол жалпы, негизги уюштуруучулары 15 киши - эми ошолор аракет кылып атышат. Бул жагынан эми конституциялык жол менен барышыбыз керек. Конституциялык жол менен анык шайлоо аркылуу жетишишибиз керек.
- Эми, албетте, Кыргызстанда саясий стабилдүүлүк бузулсун деген күчтөр, адамдар бар, - коопсуздук кызматынын башчысынын орун басары Токон Мамытов минтип билдирди: - Бирок, алардын каалоосу менен эле бүтүп калбайт да. Ошон үчүн өкмөт бар, парламент бар, укук коргоо органдары бар, эл бар. Баарыбыз тең биригип туруп, жалпы ушул ар кандай революция, «тюлпан», дейби, «дубовый» дейби, ошолор болбош керек.
Оппозициялык саясатчылар болсо мындай дооматтарды бийликтин туталануусу катары сыпаттап жатышат. Маселен, «Жаңы багыт» кыймылынын мүчөсү Болот Байкожоев жаңы макулдашуу кандайдыр бир революция уюштуруу максатында кабыл алынды деген пикирге караманча кошулбайт:
- Эмне үчүн дегенде беш кыймылдын тең ой-максаты Кыргызстанда тынч болуп, таза шайлоо өтсүн дегендин эле тегерегинде. Анан бийлик кийлигишип, тигил талапкер өтсүн, бул талапкер өтсүн деген туура эмес. Эл шайлап алсын…. Ошондуктан, беш кыймыл ушул максатты коюп атат. Башка максат жок.
Бирок, жаңы бириккен саясатчылар быйылкы бийлик алмашуу мыйзам чегинде өтөрүнө ишенишпейт. Ошондуктан, айрым саясатчылар мыйзам бузуучулукка каршы күрөшкө чыгаарын маал-маалы менен айтып келатышат. Маселен, Социал-демократтар партиясынын төрагасы, президенттик шайлоого барар ою бар саясатчылардын бири Алмаз Атамбаев:
- Бийлик алмашкан жерде гана тартип болот. Эгер бийлик революция жасагысы келбесе, мына, Борис Ельциндин үлгүсүндө коштошуп кете берсин, эч кандай революция болбойт. Анан мыйзам бузуулар тынымсыз болуп атса кантип чыдап отурууга болот, - дейт.
Байкоочулар саясий күрөштөгү бийлик менен оппозиция мамилесин жөнгө салбаса кырдаал курчуп кетерин жокко чыгарышпайт. Президент өзүнө мураскор дайындоо аркылуу жагдайдан чыгышы ыктымал деген көз караштар да айтылууда. Айрым көз караштарда парламенттик шайлоодон кийин референдум өтөрүн болжолдонууда.
- «Бархат революциясы» деп атайбызбы, өзгөчө бизге ат коюп коюшуптур «тюлпан революциясы» болот деп. Менин оюмча, андай революциялар болбойт. Болууга да негиз жок.
Ал эми биринчи вице-премьер министр Кубанычбек Жумалиев алдыдагы эки шайлоо айрым оппозициялык күчтөрдүн каалоосуна жараша эмес, конституциялык негизде чечилет деген ойдо:
- Мына, «Мандалак революциясы - мен ойлойм, чындыгында оппозициянын ошол жалпы, негизги уюштуруучулары 15 киши - эми ошолор аракет кылып атышат. Бул жагынан эми конституциялык жол менен барышыбыз керек. Конституциялык жол менен анык шайлоо аркылуу жетишишибиз керек.
- Эми, албетте, Кыргызстанда саясий стабилдүүлүк бузулсун деген күчтөр, адамдар бар, - коопсуздук кызматынын башчысынын орун басары Токон Мамытов минтип билдирди: - Бирок, алардын каалоосу менен эле бүтүп калбайт да. Ошон үчүн өкмөт бар, парламент бар, укук коргоо органдары бар, эл бар. Баарыбыз тең биригип туруп, жалпы ушул ар кандай революция, «тюлпан», дейби, «дубовый» дейби, ошолор болбош керек.
Оппозициялык саясатчылар болсо мындай дооматтарды бийликтин туталануусу катары сыпаттап жатышат. Маселен, «Жаңы багыт» кыймылынын мүчөсү Болот Байкожоев жаңы макулдашуу кандайдыр бир революция уюштуруу максатында кабыл алынды деген пикирге караманча кошулбайт:
- Эмне үчүн дегенде беш кыймылдын тең ой-максаты Кыргызстанда тынч болуп, таза шайлоо өтсүн дегендин эле тегерегинде. Анан бийлик кийлигишип, тигил талапкер өтсүн, бул талапкер өтсүн деген туура эмес. Эл шайлап алсын…. Ошондуктан, беш кыймыл ушул максатты коюп атат. Башка максат жок.
Бирок, жаңы бириккен саясатчылар быйылкы бийлик алмашуу мыйзам чегинде өтөрүнө ишенишпейт. Ошондуктан, айрым саясатчылар мыйзам бузуучулукка каршы күрөшкө чыгаарын маал-маалы менен айтып келатышат. Маселен, Социал-демократтар партиясынын төрагасы, президенттик шайлоого барар ою бар саясатчылардын бири Алмаз Атамбаев:
- Бийлик алмашкан жерде гана тартип болот. Эгер бийлик революция жасагысы келбесе, мына, Борис Ельциндин үлгүсүндө коштошуп кете берсин, эч кандай революция болбойт. Анан мыйзам бузуулар тынымсыз болуп атса кантип чыдап отурууга болот, - дейт.
Байкоочулар саясий күрөштөгү бийлик менен оппозиция мамилесин жөнгө салбаса кырдаал курчуп кетерин жокко чыгарышпайт. Президент өзүнө мураскор дайындоо аркылуу жагдайдан чыгышы ыктымал деген көз караштар да айтылууда. Айрым көз караштарда парламенттик шайлоодон кийин референдум өтөрүн болжолдонууда.
