Кеңешмеде бул тууралуу маалымат берген вице-премьер-министр Жоомарт Оторбаев инвестициялык матрицаны ишке ашыруу боюнча жүргүзүлүп жаткан ишти негизинен жакшы деп баалады:
- Иш пландарды аткаруу боюнча бизде жалпысынан жакшы иш жүрүп жатат. 5-февралга карата матрицанын 13 беренеси аткарылды.
Ж.Оторбаевдин айтымында, матрицада каралган 13 мыйзам кабыл алынып, ишке киргизилди. «Техникалык жөнгө салуунун негиздери жөнүндө», «Кыргыз республикасынын нормативдик актылары жөнүндө», «Аудитордук ишмердүүлүк жөнүндө» сыяктуу бир топ мыйзам долбоорлору даярдалып, Жогорку Кеңешке жөнөтүлдү.
Инвестициялык матрица өлкөдөгү маанилүү деп эсептелген программалардын катарына кирет. Анда инвестицияны тартуу боюнча конкреттүү иш-чаралардын тизмеси, аларды ким, кайсы мөөнөттө аткарары белгиленген. Өткөн жылдын жайында болуп өткөн 3-инвестициялык саммитте айтылган сушнуштардын негизинде түзүлүп, сентябрь айында президенттин жардыгы менен бекитилген 4-матрица 48 беренеден турат. Анын жалпы аткаруу мөөнөтү быйылкы жылдын 1-июлунда аягына чыкмакчы. Азыр ал иш-чаралардын айрымдарынын аткаруу мөөнөтү келе элек. Кеңешмеде мөөнөтү келген иш-чаралардын аткарылышы тууралуу сөз жүрдү.
Жоомарт Оторбаевдин айтымында, матрицага кирген 6 иш-чара аткарылбай калган. Матрица боюнча кандай уруксат кагаздары болору, аны ким берери тууралуу бир документ даярдалышы керек болчу. Андан тышкары төлөө системасын өркүндөтүүнүн программасы иштелип чыгып, анын негизинде тиешелүү мыйзам долбоору даярдалмак. Бул иш-чаралар GTAC жана GSAC программаларына да киргенине карабай, аткарылбай калган:
- GTAC жана GSAC программалары боюнча өзүбүз алган милдеттенмелерди аткаруунун мөөнөтүнөн артта калып жатабыз. Кечээ биз жолугуштук. Бизге аларды аткаруу боюнча кыйынчылыктар болуп жатканы тууралуу айтышты. Март айында бул мыйзамды алга жылдырбасак транш албай калабыз, – деди Николай Танаев.
Айрым маселер боюнча, айрыкча, акчага байланыштуу маселелер боюнча министрликтердин ортосунда бир пикир жок болуп, ага байланыштуу иш-чаралар да үзгүлтүккө учурап жатыптыр. Мисалы, матрицанын бир беренесинде ишканалардын айып пулдарын кечүү боюнча мыйзам долбоорун иштеп чыгуу көрсөтүлгөн. Кеңешмеде бул маселе боюнча Каржы министрлиги менен башка министрликтердин ортосунда талаш-тартыш бар экендиги айтылды. Николай Танаев бул маселе экономика үчүн өтө маанилүү экенин, аны депутаттар каникулга тарап кеткенге чейин бүтүрүү зарыл экендигин белгилеп, бир жуманын ичинде анын долбоорун иштеп чыгууну өкмөт мүчөлөрүнө тапшырды:
- Оторбаев эртең жумушчу топту чогултуп, резиденцияга барсын. Бир пикирге келмейин бир жума эч кимди койо бербесин , – деди Николай Танаев.
Жогоруда айтылгандай, өкмөт 3-4 жылдан бери инвестициялык саммит өткөрүп, инвестициялык матрицаларды түзүп келе жатат. Өкмөт алар өлкөгө пайда берип, өткөн жылы инвестициянын көлөмү 25% өстү деп эсептейт. Жоомарт Оторбаевдин айтымында, быйыл июль айында Ысык-Көлдө кезектеги 4–инвестициялык саммит болот. Бирок, коомчулукта «бул матрицалар эч кандай натыйжа берген жок» деген пикир кеңири тараган. Улуттук Илимдер академиясынын кызматкери, экономикалык илимдердин доктору Владимир Кумсков алар азырынча кагаз жүзүндө гана калып жатканын белгилейт:
- Бирок инвестициялар келбей жатпайбы. Тикелей инвестиция абдан жетишсиз. Жокко эсе.
- Иш пландарды аткаруу боюнча бизде жалпысынан жакшы иш жүрүп жатат. 5-февралга карата матрицанын 13 беренеси аткарылды.
Ж.Оторбаевдин айтымында, матрицада каралган 13 мыйзам кабыл алынып, ишке киргизилди. «Техникалык жөнгө салуунун негиздери жөнүндө», «Кыргыз республикасынын нормативдик актылары жөнүндө», «Аудитордук ишмердүүлүк жөнүндө» сыяктуу бир топ мыйзам долбоорлору даярдалып, Жогорку Кеңешке жөнөтүлдү.
Инвестициялык матрица өлкөдөгү маанилүү деп эсептелген программалардын катарына кирет. Анда инвестицияны тартуу боюнча конкреттүү иш-чаралардын тизмеси, аларды ким, кайсы мөөнөттө аткарары белгиленген. Өткөн жылдын жайында болуп өткөн 3-инвестициялык саммитте айтылган сушнуштардын негизинде түзүлүп, сентябрь айында президенттин жардыгы менен бекитилген 4-матрица 48 беренеден турат. Анын жалпы аткаруу мөөнөтү быйылкы жылдын 1-июлунда аягына чыкмакчы. Азыр ал иш-чаралардын айрымдарынын аткаруу мөөнөтү келе элек. Кеңешмеде мөөнөтү келген иш-чаралардын аткарылышы тууралуу сөз жүрдү.
Жоомарт Оторбаевдин айтымында, матрицага кирген 6 иш-чара аткарылбай калган. Матрица боюнча кандай уруксат кагаздары болору, аны ким берери тууралуу бир документ даярдалышы керек болчу. Андан тышкары төлөө системасын өркүндөтүүнүн программасы иштелип чыгып, анын негизинде тиешелүү мыйзам долбоору даярдалмак. Бул иш-чаралар GTAC жана GSAC программаларына да киргенине карабай, аткарылбай калган:
- GTAC жана GSAC программалары боюнча өзүбүз алган милдеттенмелерди аткаруунун мөөнөтүнөн артта калып жатабыз. Кечээ биз жолугуштук. Бизге аларды аткаруу боюнча кыйынчылыктар болуп жатканы тууралуу айтышты. Март айында бул мыйзамды алга жылдырбасак транш албай калабыз, – деди Николай Танаев.
Айрым маселер боюнча, айрыкча, акчага байланыштуу маселелер боюнча министрликтердин ортосунда бир пикир жок болуп, ага байланыштуу иш-чаралар да үзгүлтүккө учурап жатыптыр. Мисалы, матрицанын бир беренесинде ишканалардын айып пулдарын кечүү боюнча мыйзам долбоорун иштеп чыгуу көрсөтүлгөн. Кеңешмеде бул маселе боюнча Каржы министрлиги менен башка министрликтердин ортосунда талаш-тартыш бар экендиги айтылды. Николай Танаев бул маселе экономика үчүн өтө маанилүү экенин, аны депутаттар каникулга тарап кеткенге чейин бүтүрүү зарыл экендигин белгилеп, бир жуманын ичинде анын долбоорун иштеп чыгууну өкмөт мүчөлөрүнө тапшырды:
- Оторбаев эртең жумушчу топту чогултуп, резиденцияга барсын. Бир пикирге келмейин бир жума эч кимди койо бербесин , – деди Николай Танаев.
Жогоруда айтылгандай, өкмөт 3-4 жылдан бери инвестициялык саммит өткөрүп, инвестициялык матрицаларды түзүп келе жатат. Өкмөт алар өлкөгө пайда берип, өткөн жылы инвестициянын көлөмү 25% өстү деп эсептейт. Жоомарт Оторбаевдин айтымында, быйыл июль айында Ысык-Көлдө кезектеги 4–инвестициялык саммит болот. Бирок, коомчулукта «бул матрицалар эч кандай натыйжа берген жок» деген пикир кеңири тараган. Улуттук Илимдер академиясынын кызматкери, экономикалык илимдердин доктору Владимир Кумсков алар азырынча кагаз жүзүндө гана калып жатканын белгилейт:
- Бирок инвестициялар келбей жатпайбы. Тикелей инвестиция абдан жетишсиз. Жокко эсе.