Мурда “Азаттыкта» кабарлангандай, 15 күндөн бери дарексиз жоголгон укук коргоочу Турсунбек Акун кечээ кечинде табылып, Бишкектеги №4 оорукананын травматология бөлүмүндө.
Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюмунун төрагасынын Борбор Азия боюнча өкүлү Марти Ахтисааринин Кыргызстанга сапары аяктады. Ахтисаари Венага кайтаар алдында маалымат жыйынын уюштуруп, анда Украинадагы саясий кырдаалга, Өзбекстанга, Түркмөнстанга жана Казакстанга байланышкан суроолорго жооп берди. Маалымат жыйынында негизги көңүл Кыргызстандагы саясий жана укуктук маселелерге бурулду.
Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюмунун төрагасынын Борбор Азия боюнча өкүлү Мартти Ахтисаари эки күндүк иш сапары менен дүйшөмбүдө Кыргызстанга келди. Иш сапарынын алгачкы күнү ал президент Аскар Акаев жана тышкы иштер министри Аскар Айтматов менен жолугушуп, ар тараптуу кызматташтыктын өңүттөрүн талкуулашты
Украинадагы президенттик шайлоо жана ага байланышкан саясий кырдаал кыргызстандыктарды да кайдигер калтырган жери жок. Айрыкча саясий чөйрөдө Украинадагы жагдайга ар түрдүү пикирлер айтылууда.
Аял саясатчылардын келерки парламенттик жана президенттик шайлоолорго катышуусунда кескин бурулуштар күтүлбөйт. Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасы бүгүн «АКИпресс» агенттигинде өткөн маалымат жыйынында ушундай билдирүү жасады. Төрага аялдардын саясатка аралашуусуна кедерги болуп жаткан себептердин бири катары коомчулуктун колдоосунун жетишсиздигин атады.
Бүгүн Жогорку Кеңештин Мыйзам чыгаруу жыйыны бир катар элчилердин кайрылуусун канааттандырган жок. Өткөн аптада мурдагы элчилер Медеткан Шеримкулов, Үсөн Сыдыков жана Мамбетжунус Абылов Борбордук шайлоо комиссиясынын төрагасы Сулайман Иманбаевдин билдирүүсүнө түшүндүрмө берүүнү сурап, парламентке кайрылышкан. Анткени Иманбаевдин 8-ноябрда «Слово Кыргызстана» гезити аркылуу берген түшүндүрмөсүндө акыркы беш жыл ичинде чет өлкөдө жашаган атуулдар, анын ичинде элчилер келерки парламенттик шайлоого катыша албай тургандыгы белгиленген.
Украинада өткөн президенттик шайлоо кыргызстандыктарды да кайдигер калтырган жок. Постсоветтик Украинадагы саясий окуянын алгачкы тыянактарына айрыкча саясатчылар кызуу байкоо жүргүзүшүүдө. Мындай ынтааны алар Кыргызстанда күтүлүп жаткан президенттик шайлоо менен да байланыштырат.
Кыргызстандын Жогорку соту «Арнамыс» партиясынын төрагасы, учурда 19-түрмөдө отурган саясатчы Феликс Куловдун арызын канааттандырган жок. Мындай чечимди сот коллегиясы бүгүнкү отурумунда чыгарды. Жогорку сотко Кулов бул ирет 19-түрмө жетекчилигинин чечимине байланыштуу Сокулук райондук сотунун токтомун жокко чыгаруу сунушу менен кайрылган. Токтомдо түрмө жетекчилиги Феликс Куловду мөөнөтүнөн мурда шарттуу бошотуу учуру 2005-жылдын 12-ноябрына дал келет деген бүтүм чыгарган.
Кыргызстанда коррупцияга каршы күрөш күчөтүлбөсө, келерки парламенттик жана президенттик шайлоого анын олуттуу салакасы тийиши жана өлкөгө коркунуч келтириши ыктымал. Мындай пикирин бүгүн өткөн маалымат жыйынында Жогорку Кеңештин мыйзам чыгаруу жыйынынын төрага орун басары Кубатбек Байболов билдирди. Маалымат жыйыны Байболов жетектеген топтун Литвага сапарынын жыйынтыгы боюнча өттү. Коррупцияга каршы күрөш жаатында тажрыйба алмашуу максатын көздөгөн бул сапарды Европа Коопсуздук жана кызматташтык уюмунун Бишкек кеңсеси каржылады.
Бир катар коомдук уюмдар «Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоо боюнча бир мандаттуу аймактык шайлоо округдарынын тизмесин бекитүү жөнүндөгү» токтомду «Шайлоо кодексине» каршы келет деп эсептешет. Буга байланышкан коомдук талкуу «Борбор Азиянын коопсуздугу жана тынчтыгы үчүн» жана «Жарандык коом коррупцияга каршы» коомдук бирикмелер тарабынан уюштурулуп, ага саясий партиялардын, коомдук уюмдардын жана парламенттин өкүлдөрү катышты.
Кыргызстанда жакында маалымат алуу эркиндиктерин кепилдеген мыйзам иштеп чыгуу максатында атайын жумушчу топ түзүлдү. Президенттик администрациянын өкүлдөрү мындай демилгенин пайда болушун мыйзамды өркүндөтүү, Конституциянын жаңы редакциясына ылайыктоо зарылдыгы менен байланыштырышууда. Мындай демилгеге ириде маалымат каражаттарынын өкүлдөрү тилектештик билдиришүүдө. Бирок, аталган мыйзам журналисттердин укуктарын кепилдей алабы? Бул суроо бүдөмүк бойдон калууда.
«Рентонгрупп» компаниясына алданган аманатчылар 7-ноябрда кезектеги нааразылык акциясын өткөрүштү. Алар Октябрь революциясынын 87 жылдыгына карата көчөгө чыгышкан. Кыргыз өкмөтүнөн жардам жоктугунан улам эми аманатчылар Германия, АКШ жана Швейцариянын Бишкектеги элчиликтерине кайрылышууда.
Президент Аскар Акаев акыйкат башкарууну мындан ары өркүндөтүүнүн механизмдери жөнүндөгү жардыкка 25-октябрда кол койгон. Ага ылайык Акыйкат башкаруу боюнча улуттук кеңеш жоюлду. Коррупцияны ооздуктоонун механизмдерин иштеп чыгуу милдети жүтөлгөн бул уюмду бир жылдан бери премьер-министр Николай Танаев жетектеп келаткан.
1-ноябрда Жогорку Кеңештин Эл өкүлдөр жыйыны чет элдик кредиттерди кайтаруу боюнча мекемелер аралык комиссиянын отчётун укту. Отчётто Европа реконструкциялоо жана өнүктүрүү, Борбор Азия кызматташтык жана өнүктүрүү банктары, «Жибек жолу» акционердик коомунун кредиттик долбоорлорун ишке ашыруудагы мыйзам бузуулар тууралуу айтылат. Анда белгиленгенге караганда аталган кредиттер мамлекетке баш-аягы 1 миллиард 600 миллион сомдон ашык чыгым келтирген.
Бүгүн Бишкекте жергиликтүү өз алдынча башкаруу реформасынын 10 жылдыгына арналган эл аралык конференция болду. Ага өлкөдөгү жамааттык уюмдардын, Казакстан, Өзбекстан жана Тажикстан мамлекеттеринин, Эл аралык донор уюмдардын Кыргызстандагы өкүлдөрү катышты. Бул жыйында президент Аскар Акаев сөз сүйлөдү.
Бүгүн (жума күнү) Бишкекте Россия Федерациясынын Федералдык кеңеши менен Жогорку Кенештин Эл өкүлдөр жыйынынын палаталар аралык комиссиясынын бешинчи отуруму болду. Анда «Дастан» акционердик коомунун мамлекеттик акциясын сатууга, эмгек мигранттарына жана энергетика тармагындагы кызматташтыкка байланышкан маселелер талкууланды.
Фридом Хаус эл аралык уюму АКШнын ЮСАИД уюму менен бирге Кыргызстандагы соттордун ишмердүүлүгүн иликтеп, анын жыйынтыгы боюнча отчет даярдады. Иликтөөдө негизги көңүл соттордун иштөө шартына, ачык-айкындыгына, териштирүүнүн акыйкаттыгына, айрым иштерди кароонун өзгөчө тартибине бурулган. Бирок, бул мониторинг сот системасында иштеген бардык эле сотторду канагаттандыра алган жок. Аталган иликтөөгө байланышкан долбоорду жыйынтыктоо максатында өткөн тегерек үстөлдө иликтөөнү кескин сынга алгандар да болду.
6-октябрда Бишкекте түрк цивилизациясына арналган экинчи эларалык конгресс ишин аяктады. Анын жыйынтыгында резолюция кабыл алынды. Резолюцияга ылайык кыргыз-түрк университетинин тутумунда илим изилдөө борбору түзүлүп, түрк цивилизациясына арналган эларалык журнал чыкмай болду.
Эки күндөн бери АКШнын коргоо тармагынын делегациясы Кыргызстанда иш сапар менен жүрөт. Делегацияны коргоо министринин Евразия боюнча жардамчысынын орун басары Жеймс МакДугалл жетектеп келди. Бирок жолугушуулар чакан чөйрөлөрдө өтүп, аларга маалымат каражаттары чакырылган жок. Делегациянын башкы максаты - кызматташтыктын беш жылдык программасын биргелешип, иштеп чыгуу экенин Кыргызстандын коргоо министрлиги кабарлады.
Кыргызстандын акыйкатчысы Турсунбай Бакир уулу бийликке ыктаган «Слово Кыргызстана» жана «Вечерний Бишкек» гезиттерин сотко бермей болду. Булардан тышкары КТР менен КООРТ телерадиокомпанияларын жана «Агым» гезитин кечирим суроого чакырууда. Акыйкатчы бүгүн уюштурган маалымат жыйынында ушундай билдирүү жасады.
Дагы жүктөңүз