СССРдин ыдырашы, демократиялык кыймылдар
Ала-Тоо аянтындагы нааразылык жыйын. 1990-жылдын 5-июну. Советтик Кыргызстанда демократиялык реформаларды жүргүзүүнү жана Ош жергесинде 4-июнда башталган этностор аралык кагылышууну тез арада токтотууну талап кылган кыргызстандыктар (көбүнесе жаштар) Бишкектин Борбордук Ала-Тоо аянтында ири нааразылык жыйынына чогулду. 1990-жылдын 5-июну. Ж.Жекшенин жеке архивинен.
“Кыргызстан Демократиялык Кыймылынын" өкүлдөрү Фрунзе (азыркы Бишкек) шаарынын борбордук аянтында нааразылык жыйынын куруп, советтик аскерлердин Балтика өлкөлөрүнөн чыгарылышын талап кылышты. 1991-жылдын 21-январы. Ж.Жекшенин жеке архивинен.
Кыргызстанда 1990-жылдын май айында "Кыргызстан демократиялык кыймылы" (КДК) негизделип, көп партиялуулук, демократияны камсыз кылуу ураандарын чакырган. "1990-жылдын октябрынын соңундагы окуялар - Кыргызстанда коммунисттик режимдин башчысынын бийликти шайлоо жолу аркылуу тынч өткөрүп берүүсүнүн өрнөгү, тынч өткөн “түстүү ыңкылаптын” алгачкы баскычы болуп калды",- деп жазат белгилүү тарыхчы, профессор Тынчтыкбек Чоротегин.
1986-жылдын декабрындагы "Желтоксан" деген аталыш менен тарыхта калган Алматыдагы окуялар Советтер Союзундагы масштабдуу демонстрациялардын бири болгон.
Бул окуя Казакстандын тарыхында эркиндик үчүн жаштардын күрөшү катары калды.
Казак жаштары Кремлдин Казакстандын Компартиясынын Биринчи катчысы Динмухамед Кунаевди бошотуп, ордуна Геннадий Колбиндин дайындалышына каршы чыгышкан.
Демонстрацияны таратуу үчүн советтик жетекчилик Орусиядан аскерлерди жөнөтүп, күч менен баскан.
1991-жылдын апрели, Минскидеги Ленин аянтындагы иш таштоо.
Жүз миңдеген кишилер катышкан Литвадагы митинг. Вильнюс, 1989-жылдын 23-августу.
Краснодардагы крым татарлары өз тарыхый журтуна кайтууга уруксат кылууну талап кылышты, 1988-жылдын 6-марты. Крым татарларынын өкүлдөрү байма-бай нааразылык жыйынын өткөрүп, 1944-жылы жазыксыз жерден атажуртунан куулганын билдирип, кайра кайтарууну талап кылышкан.
Украина Элдик Кыймылынын улуттук көз карандысыздыкты талап кылган жыйыны. Киев шаары, 1989-жылдын 23-октябры. Бул демократиячыл кыймыл 1989-жылы 16-февралда өз "Манифестин" жарыялап, анда улуттук кайра жаралуу жана мамлекеттик көз карандысыздык идеялары камтылган.
Грузиянын улуттук армиясынын жоокери эгемендик жарыяланганына кубанып бийлеп жатат. Тбилисидеги аянт, 1991-жылдын 10-апрели.
Тажикстандын Дүйшөмбү шаарындагы нааразылык жыйын, 1990-жылдын 15-февралы. 1990-жылдын 12-февралында Тажикстанда тополоң болуп, 28 киши набыт кеткен.
1991-жылы 19-августта КПСС БКнын мүчөлөрүнүн тобу эгемен республикалар шериктештигин түзүүгө жол бербөө максатын көздөп, кутум уюштурган. Москванын Калинин проспектиндеги танкалар.
Кишинёвдогу Молдова элдик фронту уюштурган митинг. 1989-жылдын июнь айы. Митингчилер республиканын саясий жана экономикалык көз карандысыздыгын, улуттук тилдин расмий макамын талап кылышкан.
Азербайжан эгемендүүлүгүн жарыялагандан бир айдан кийинки Бакудагы митинг. 1991-жыл, 21-сентябрь.