1-январдан тарта эт, жумуртка, суу май, кесме баасы 1,5-2% өссө, кумшекер, капуста, сабиз, картошка жана пияз баасы жалпысынан 5-11% чейин көтөрүлгөн. Бул тууралуу маалыматты Орусиянын мамлекеттик статистика комитети жарыялады.
Эксперттер азык-түлүк бааларынын өсүшү акыркы эки жумада гана эмес, өткөн жылдын сентябрь-октябрь айларынан башталган көрүнүш экенин айтышууда.
Баалардын күн санап көкөлөшү Москвада эмгектенген мигранттарга кандай таасирин тийгизип жатканын билүү үчүн сурамжылоо жүргүздүк.
Бактыгүл Калчаева алты жылдан бери күйөөсү менен Орусияда жүрөт. Ал Москвада азыр жашоого жана иштөөгө чыгымдарды үнөмдөө оор болуп калганын айтты:
- Быйыл жылдагыга салыштырмалуу өтө эле кымбаттады. “Ашан” соода түйүнүнөн тамак-аш алабыз. Буга чейин ал жерде товарлар башкаларга караганда арзан болчу, азыр андай болбой калды. Бир айда жеген-ичкенге эле 10 -15 миң рублга чейин кетип жатат. Бизде жумушта тамак берилбейт. Үйдөн жасап ичебиз. Анан батир акысы, аркы-берки чыгымдар кошулуп отуруп, бирөөбүздүн айлыгыбыз бат эле түгөнүп калат.
Дагы бир кыргызстандык Наргиза Назарова азык-түлүк дүкөнүндө сатуучу. “Башкы керектүү азыктарга баалар күн сайын өзгөрүүдө”, - деди ал өз байкоосу менен бөлүшүп.
- Азык-түлүк кымбаттады. Күндөн-күнгө 1 рублдан 10 рублге чейин өсүүдө. Кумшекер жаңы жылга чейин арзан болчу. Бир килограммы 40 рублга чейин болчу, азыр 56-60 рублга жетти. Мен бир туугандарым менен жашайм. Тамак-ашыбызга айына 7 миңден 10 миң рублга чейин кетип калат. Мурда ага жетчү эмес.
Эркеайым Маткабулова нандын бир рублга кымбаттаганы да мигранттарга терс таасирин тийгизе турганын айтты:
- Мен башында тамак үчүн 2 миң рубль коротчумун. Азыр 3 миң рублга чейин жетүүдө. Башка жылдарга караганда көп чыгым болуудабыз. Мурдагыдай акча чогулта албай калдык десем да болот.
Москвада кафе иштеткен Мира Турганова декабрда базардагы баалардын тез өскөнүнө байланыштуу жасаган тамагынын да акысын көтөрүүгө аргасыз болгон.
- Акыркы эки жумада эт, жашылча-жемиштер 10-15% кымбаттады. Ага жараша биз да бааны көтөрдүк. Себеби жаңы жыл алдында баалар 10-15 пайызга эмес, 20-25 пайызга өсүп кеткен. Ошол учурда биз бааны 5-10 пайызга көтөрдүк.
Эксперттердин айтымында, жаз айларында баалар 17-20 пайызга чейин көтөрүлүшү мүмкүн.
Москвадагы Экономиканын жогорку мектебинин Өнүгүү борборунун эксперти Николай Кондрашов март-апрель айларында абал оорлорун божомол кылды.
- Терс фактыларга байланыштуу 2014-жылы азык-түлүк инфляциясы 15,6 пайызды түзгөн. Бул абдан жогорку көрсөткүч. Биринчиден, девальвация, экинчиден, азык-түлүк санкциялары 2015-жылы дагы деле уланып жатат. Үчүнчүдөн, мурунку жылдагы девальвациянын кийинки жылга “улануу эффектиси” болгондуктан, үстүбүздөгү жылы азык-түлүккө болгон баалардын кескин өсүшүнө негиз бар. Эгерде мунайга болгон баа азыркыдай 1 баррель үчүн 50 доллар бойдон калса, рублдин куну дагы түшүп, азык-түлүк баасы 17-20 пайызга чейин өсүшү күтүлөт. Орусияда буга чейин 2007-2008-жылдары дүйнөлүк экономикалык кризис, 2010-2012-жылдардагы кургакчылык учурунда окшош кырдаалдар кездешкен. Бирок ал кризистерден кийин баалар мурдагы калыбына келген. Азыркы кырдаалда рублдин куну кайрадан көтөрүлбөйт жана санкциялардын кесепетинен пайда болгон дефицит эч жакка кетпейт.
Өткөн жылдын жаз айларында Украинага таандык Крым жарым аралын аннексиялап алгандан кийин Орусияга карата бир топ санкциялар киргизилген. Ошол кезде эксперттер бул орус экономикасы үчүн оор сокку болорун эскертишкен эле.