8-апрелде орусиялык бир катар массалык маалымат каражаттарында Екатеринбург шаарында эмгектенип жүргөн мигранттардын ортосунда мушташ чыкканы кабарланган.
Күнүмдүк жашоодо эки адамдын ортосундагы мушташ эч кимдин деле көнүлүн бурбайт. Элдин назарын бул саам бирден-бир нерсе өзүнө кадады.
Себеби айрым сайттарда “Орусиядагы кыргыздар менен өзбектердин ортосунда кагылышуу болду” деген маалымат тарап кетти.
Окуянын чоо-жайын билүү үчүн биз Орусиянын Ички иштер министрлигинин Свердлов облусу боюнча башкы башкармалыгынын жектечиси Михаил Бородин менен байланыштык.
“Окуя Екатеринбург шаарынын Тынчтык көчөсүндө, курулуш болуп жаткан жайда орун алган. Калың эл чогулуп уруш башталайын дегенде милиция кызматкерлери окуя болгон жерге чукул арада барып, мушташ же кагылышуу болгон жок. Эртең менен жумушчулар тамакка кезекке турушат. Кыргызстан менен Өзбекстандын жарандары орун талаша кетишет. Азыр 8 адам кармалды, алардын төртөөсүнүн каттоосу жок болуп чыкты”.
Михаил Бородин кагылышууда жарадар адамдардын болбогонун да кошумчалап өттү.
Бирок атын атагысы келбеген мигранттар жарадар болгондо деле эч ким ооруканага кайрылбасын айтышты.
Хасан – окуя болгон жердеги курулуштун бригадири:
“Мушташ чыккан жок. Милиция кызматкерлерин өз убагында чакырганга үлгүрдүм”.
Тажик диаспорасынын Екатеринбургдагы өкүлү, “Сомон” коомдук уюмунун жетекчиси Фаррух Мирзоев бул окуяда этнос аралык бойоктун болбогонун баса белгилейт. Бирок Оштогу окуялардан кийин Орусиядагы кыргыз жана өзбек диаспораларынын мамилелери кандайдыр бир деңгээлде татаалдашканын жашырган жок.
“Турмуш-тиричиликте буга окшогон кичинекей уруштар боло берет дечи. Бирок биз – диаспоралардын башчылары – тартип коргоо органдары менен биргеликте алдын алуу иштерин жасап турабыз.
Кыргыз жана өзбек улутундагылардын кагылышуулары болгон жана кээде болуп турат. Бул Фергана өрөөнүндө былтыр орун алган окуяларга байланыштуу. Оштогу окуялардан кийин бир нече ай айрыкча ошондой маанай байкалчу”.
2010-жылдагы Оштогу коогалаңдан кийин Орусия жана Түштүк Кореяда жашаган кыргыз жана өзбек улутундагы эмгек мигранттарынын ортосунда тирешүү бар деген кабарлар интернетте улам жарыяланып турду. Алардын канчасы катардагы эле кагылышуу, канчасы Ош окуяларына байланыштуу экендиги тууралуу так сан же иликтөө жок.
2010-жылдын июнь айында Ошто жүргөн кабарчы катары Москвага келгенде эле ушул маалыматты текшерип көрдүм. Москвада палоо жасаш үчүн зире менен күрүчтү ар дайым оштук өзбек балдардан алам. Ар бирибиз өз тилибизде сүйлөп, котормочу – орус тилсиз эле бири-бирибизди жакшы түшүнөбүз. Кээде жыргап Ошту да эстеп алабыз.
Бул соодагерлерден суук мамилени байкаган жокмун.
Буга кошумча ондогон мигранттарды да сурамжылап көрдүм. Интернет форумдарда отурбаган, гезит окуганга колу тийбеген, жумушу чачынан көп москвалык мигранттар үчүн менин суроом ашыкча сезилди окшойт.
Кыргызстандын жараны Нурбек Бойтоев Москвадагы жеке ишканалардын биринде эмгектенет:
“Мен Орусияда үч жарым жылдан бери иштеп жүрөм. Эч кандай жаман окуялар башыма келген жок. Кээде гана телефондон, интернет тармактарынан “Москвада же Түштүк Кореяда кагылышуу болуптур” деп угуп калам. Негизинен достордон, тааныштардан чыныгы фактыларды көргөн жокмун. Бул жакта мекенибизден алыс жүрөбүз. Баарыбыз ынтымактуу болушубуз керек. Мени менен чогуу бир нече жылдан бери Эрдарбек деген досум иштейт. Ал өзү Өзбекстандан, ал да айтып берсе”.
Эрдарбек, Өзбекстандын жараны, Москвада иштейт:
“Москвада 6 жылдан бери жашайм. Ош окуяларынын кийин Орусияда жүргөн кыргыздар менен өзбектердин арасындагы мамиле эч өзгөргөн жок.
Интернеттеги форумдарда агрессия көп. Менимче мындай чагымчыл маалыматтарды карапайым адамдар жазбайт. “Бири-бирибизди жек көрөбүз” деген сөздөр атайын жазылат. Жөнөкөй адамдардын Москвадагы жашоосун эле карап көргүлө. Мына, Нурбек мени менен иштейт. Мени менен чогуу кыргызстандык балдар жашайт, өзбектер жашайт. Биз доспуз, бири-бирибизди урматтайбыз. Ал эми ар нерселерди жазгандарга мен ишенбейм”.
Себеби айрым сайттарда “Орусиядагы кыргыздар менен өзбектердин ортосунда кагылышуу болду” деген маалымат тарап кетти.
Окуянын чоо-жайын билүү үчүн биз Орусиянын Ички иштер министрлигинин Свердлов облусу боюнча башкы башкармалыгынын жектечиси Михаил Бородин менен байланыштык.
“Окуя Екатеринбург шаарынын Тынчтык көчөсүндө, курулуш болуп жаткан жайда орун алган. Калың эл чогулуп уруш башталайын дегенде милиция кызматкерлери окуя болгон жерге чукул арада барып, мушташ же кагылышуу болгон жок. Эртең менен жумушчулар тамакка кезекке турушат. Кыргызстан менен Өзбекстандын жарандары орун талаша кетишет. Азыр 8 адам кармалды, алардын төртөөсүнүн каттоосу жок болуп чыкты”.
Михаил Бородин кагылышууда жарадар адамдардын болбогонун да кошумчалап өттү.
Бирок атын атагысы келбеген мигранттар жарадар болгондо деле эч ким ооруканага кайрылбасын айтышты.
Хасан – окуя болгон жердеги курулуштун бригадири:
“Мушташ чыккан жок. Милиция кызматкерлерин өз убагында чакырганга үлгүрдүм”.
Тажик диаспорасынын Екатеринбургдагы өкүлү, “Сомон” коомдук уюмунун жетекчиси Фаррух Мирзоев бул окуяда этнос аралык бойоктун болбогонун баса белгилейт. Бирок Оштогу окуялардан кийин Орусиядагы кыргыз жана өзбек диаспораларынын мамилелери кандайдыр бир деңгээлде татаалдашканын жашырган жок.
“Турмуш-тиричиликте буга окшогон кичинекей уруштар боло берет дечи. Бирок биз – диаспоралардын башчылары – тартип коргоо органдары менен биргеликте алдын алуу иштерин жасап турабыз.
Кыргыз жана өзбек улутундагылардын кагылышуулары болгон жана кээде болуп турат. Бул Фергана өрөөнүндө былтыр орун алган окуяларга байланыштуу. Оштогу окуялардан кийин бир нече ай айрыкча ошондой маанай байкалчу”.
2010-жылдагы Оштогу коогалаңдан кийин Орусия жана Түштүк Кореяда жашаган кыргыз жана өзбек улутундагы эмгек мигранттарынын ортосунда тирешүү бар деген кабарлар интернетте улам жарыяланып турду. Алардын канчасы катардагы эле кагылышуу, канчасы Ош окуяларына байланыштуу экендиги тууралуу так сан же иликтөө жок.
2010-жылдын июнь айында Ошто жүргөн кабарчы катары Москвага келгенде эле ушул маалыматты текшерип көрдүм. Москвада палоо жасаш үчүн зире менен күрүчтү ар дайым оштук өзбек балдардан алам. Ар бирибиз өз тилибизде сүйлөп, котормочу – орус тилсиз эле бири-бирибизди жакшы түшүнөбүз. Кээде жыргап Ошту да эстеп алабыз.
Бул соодагерлерден суук мамилени байкаган жокмун.
Буга кошумча ондогон мигранттарды да сурамжылап көрдүм. Интернет форумдарда отурбаган, гезит окуганга колу тийбеген, жумушу чачынан көп москвалык мигранттар үчүн менин суроом ашыкча сезилди окшойт.
Кыргызстандын жараны Нурбек Бойтоев Москвадагы жеке ишканалардын биринде эмгектенет:
“Мен Орусияда үч жарым жылдан бери иштеп жүрөм. Эч кандай жаман окуялар башыма келген жок. Кээде гана телефондон, интернет тармактарынан “Москвада же Түштүк Кореяда кагылышуу болуптур” деп угуп калам. Негизинен достордон, тааныштардан чыныгы фактыларды көргөн жокмун. Бул жакта мекенибизден алыс жүрөбүз. Баарыбыз ынтымактуу болушубуз керек. Мени менен чогуу бир нече жылдан бери Эрдарбек деген досум иштейт. Ал өзү Өзбекстандан, ал да айтып берсе”.
Эрдарбек, Өзбекстандын жараны, Москвада иштейт:
“Москвада 6 жылдан бери жашайм. Ош окуяларынын кийин Орусияда жүргөн кыргыздар менен өзбектердин арасындагы мамиле эч өзгөргөн жок.
Интернеттеги форумдарда агрессия көп. Менимче мындай чагымчыл маалыматтарды карапайым адамдар жазбайт. “Бири-бирибизди жек көрөбүз” деген сөздөр атайын жазылат. Жөнөкөй адамдардын Москвадагы жашоосун эле карап көргүлө. Мына, Нурбек мени менен иштейт. Мени менен чогуу кыргызстандык балдар жашайт, өзбектер жашайт. Биз доспуз, бири-бирибизди урматтайбыз. Ал эми ар нерселерди жазгандарга мен ишенбейм”.