Биринчи Май райондук соту Максат Чакиевди алты жылга күчөтүлгөн режимге кесип, сот залынан камакка алды. Ал чет өлкөлүк жаранга күбөлүк берүүдө мыйзам бузган жана ошол ишти жаптырыш үчүн 92 миң сом пара берген деп айыпталып, өткөн жылы кармалган.
Анын жактоочусу Таалайбек Курманалиев мурдагы чиновник күбөлүк берүүгө акысы барын айтып, биринчи берене боюнча иш туура эмес козголгонун белгилейт. Анын оюнча, Чакиев ошол ишти жаптырыш үчүн пара берүүгө аргасыз болгон. Жактоочу мына ушул жерден тергөөчүлөр да жоопко тартылышы керек болчу дейт:
- Анын жумушуна милиция, башкасы келип атышты, текшерип атышты. Чыгымдарды, Дүйнөлүк көчмөндөр оюнун карап, эч нерсе таппады. Анан тиги күбөлүк боюнча Чакиевди коркутуп пара берүүгө аргасыз кылып, кабинетине чакырышкан. Өздөрү болсо камераларды, күбөлөрдү даярдап атайын күтүп турушкан. Ал пара берди деп атышат, бирок, ага чейинки иштерге беркилер жооп бериши керек да. Сот ушуну да эске алышы зарыл болчу. Негизи кылмыш иштерин мыйзамсыз козгоп атышат.
Адвокат Курманалиев бул боюнча Бишкек шаардык сотуна кайрылганын айтты. Чакиевдин иши өткөн жылдагы чуулгандуу саясий окуялардын бири болгон. Коомчулук аны алты жылга соттогон чечимди дароо башка саясатчыларга байланыштуу сот бүтүмдөрүнө салыштырып жиберди.
Маселен, 100 миң доллар пара алып жатып кармалды делген парламентарий Хажимурат Коркмазов бир жарым, ал параны Коркмазовдон алмак делген президенттик аппараттын мурдагы жетекчиси Данияр Нарымбаев үч жылга кесилген. Ал эми мурдагы спикер Акматбек Келдибеков коррупция беренеси боюнча айыпталып келип, кайра акталып, дагы бир берене боюнча айыппул төлөөгө милдеттендирилген.
Коомдук активист Гүлжигит Исаков Чакиевди актабасын айтып, бирок, ага чыккан өкүм коррупцияга каршы күрөшүп жаткандай түр көрсөтүү үчүн чыкты деген ойдо:
- Максат Чакиевдин артында Ташиев же башка саясатчыларга окшогон күч жок. Ошого байланыштуу соттор жагдайды өз пайдасына колдонгулары келди. Көрдүңөрбү, коррупция менен күрөшүп атабыз, биз аябайбыз дегендей кылып. Сот механизмдери баарына бирдей иштеши керек. Бул курмандык эле болуп калды. Баары эле бул саясий чечим экенин байкап турушат.
Ал эми Конституциялык палатанын мурдагы судьясы Клара Сооронкулова аткаминер, саясатчыларга чыккан чечимге саясий да жүйөлөр кошулат деп эсептейт. Ошол эле учурда башка саясатчылардын иши менен акыркы сот чечимин жөнөкөй логикага таяп салыштырууга болбосун мындайча түшүндүрдү.
- Нарымбаев менен Коркмазовдун иши боюнча чечим биринчиден адвокаттардын аракеттеринен улам болду. Экинчиден, бул иш көзөмөлдө болчу да. Ошондуктан соттор жогору жак менен сөзсүз макулдашат. Ошонун негизинде буларды коррупция эмес деп квалификациясын өзгөртүп, көз боёмочулук боюнча кесишпедиби. Чакиевдин адвокаттары антип иштей алган жок, же далилдери күчтүү болуп калды. Эми сот чечимдерин бири-бирине салыштырып болбойт. Жөнөкөй көз караштан алганда бирдей көрүнгөнү менен юридикалык жактан алганда ар бир иштин өзгөчөлүгү болот. Чечим көп жүйөнү эске алуу менен кабыл алынат да. Мен Чакиевди курмандык болуп калды деп ойлобойм.
Канткен күндө да саясатчылардын аброюна, колдоочуларына карап чыгарылгандай болгон айрым чечимдер коомчулукту бир эсе таң калтырып, бир эсе нааразычылыгын жаратууда.
Талдоочулар сот реформасы толук ишке ашмайын мындай талаштар, беренелер башка беренеге тымызын алмаштырылып, жазадан жазгырып жибермейлер улана берерин белгилеп келишет.