Инвестор менен ишкерлерге бейиш түзөбүз дешет

Кыргызстан президенти инвесторлорго жана ишкерлерге бейиш түзүүнү сунуштады. Ал бейиш кандай болуш керек? Азыркы кезде бул багытта кандай иштер жүргүзүлүп жатат? “Азаттыктын” “Арай көз чарай” талкуусуна ушул тема коюлду.
Талкууга Жогорку Кеңештин депутаты, башкаруучу коалициянын мүчөсү Өмүрбек Абдырахманов жана Бишкек ишкерлер клубунун төрагасы Эрмек Ниязов катышты.

Талкууну толугу менен бул жерден угуңуз:





“Азаттык”: Эрмек мырза, азыркы кезде ишкерлерге эмне тоскоолдук кылып жатат? Салык жогорубу, текшерүүлөр көппү, же насыя алуу татаалбы? Мыйзамдарда тоскоолдук көппү?

Эрмек Ниязов: Бизде бизнесте канча жылдан бери кыйынчылыктар болуп келатат. Өкмөт көптөн бери "жеңилдик беребиз, бейиш кылабыз" деп айтып келатат. Бирок биз аны көргөн жокпуз.

Кыргызстан салык боюнча эң жакшы деп эсептейм. Себеби башка мамлекеттерде салык жогору болот. Бирок кээ бир салык инспекторлор келгенде адегенде сүйлөшүп, кагаздарды казып, мыйзам бузууну тапканга эле аракет кылышат. Бирок биздин Салык кодексинде "ишкерлердин пайдасына" деп жазылган. Ошону биз өкмөткө айтып турабыз, ушуну чечкиле деп.
"Мынча киши кыскартып койдук" деп эле койгону туура эмес. Конкреттүү түрүндө эмне үчүн бул инспекция керек, аны изилдеп, биз билишибиз керек.

Насыя боюнча азыркы учурда пайыздар чоң болуп атат. Биз өкмөткө "фонд ачып, бизге жакшы шарттарды түзүп берсин" деп айтып атабыз.

“Азаттык”: Өмүрбек мырза, сиз башкаруучу коалициядасыз, бийликтесиз. Мына ишкерлерге жеңилдик түзүү боюнча парламенттеги коалиция жана сиздер түзгөн өкмөт кандай иштерди жүргүзө баштады?

Өмүрбек Абдырахманов: Жогорку Кеңеш өкмөттү дайындадык. Биз дайындаган өкмөт сиз айткан реформаларды жасаш керек. Биздин өкмөттөгү мурунку система толугу менен коррупциялык система. Ишкерлер билет, бир лампочка орнотуш үчүн эки ай чуркаш керек. Бир уруксат алыш үчүн дагы эки ай чуркаш керек.

Толгон-токой тоскоолдуктар бар, ал эч кимге кереги жок. Аны биздин чиновниктер ойлоп тапкан. Ал барьерлерди койбосоң ишкерлер акча бербейт. Азырынча ошол коррупциялык системалар толугу менен иштеп атат, эч ким аны буза элек.

Жакында Грузиянын реформаларынын авторлорунун эң башында турган Бендукидзе "силер реформа десе эле асманды сүйлөйт экенсиңер, көп акча керек дейт экенсиңер, жөнөкөйдөн баштабайсыңарбы, адам ишке орношкондо медициналык справка сурайт экенсиңер, дарыгерге 300 сом бериш керек экен, ишти башташ үчүн ушуну алып койбойсуңарбы" деди. Ошону баары угушту, эч ким албайт.
Ишкерлер билет, бир лампочка орнотуш үчүн эки ай чуркаш керек. Бир уруксат алыш үчүн дагы эки ай чуркаш керек.

"Азаттык": Темир Сариев башында турган жумушчу топ бир катар министрликтердин ишин иликтеп, 1 миң 636 кызматкерди кыскартуу сунуштаптыр. Бирок ички иштер, Улуттук коопсуздук жана Коргоо министрликтери иликтенген эмес. Бул органдар тарабынан ишкерликке, инвесторлорго тоскоолдук барбы?

Эрмек Ниязов: Темир Сариев жаңы министр болду. Кагаз түрүндө эле көрүп атабыз, иш түрүндө көрө элекпиз. Бирок бул сигнал бизге жагып атат. Биринчи этабы деп ойлоп атам. Экинчиси, жетиштүү эмес деп эсептейм. Себеби "мынча киши кыскартып койдук" деп эле койгону туура эмес. Конкреттүү түрүндө эмне үчүн бул инспекция керек, аны изилдеп, биз билишибиз керек.