Кыргызстанда хор искусствосуна анчейин маани берилбей, Маданият жана маалымат министрлиги тарабынан колдоого алынбай келет. Бул тууралуу А.Жумакматов атындагы камералык хордун 27-январдагы концертинен кийин адистер билдиришти.
П.Шубин атындагы музыкалык мектептин чоң залында көрүнүктүү композитор Калый Молдобасановдун “Бешик ыры” Асанкан Жумакматов атындагы камералык хордун аткаруусунда жаңырып турду.
Бул концертте кыргыз композиторлорунун мурда аткарылбаган акапеллалык жаңы чыгармалары угармандарга тартууланды. Акапелла - вокалдык искусстводо абдан татаал жанр катары эсептелип, музыкалык аспап менен коштолбой көп үндүү добуш менен ырдалат.
Хордун концерттик программасы Мукаш Абдыраевдин "Мен кара көз", "Олжобай менен Кишимжан", Калый Молдобасановдун "Бешик ыры", Асан Мырзабаевдин "Булут", Акимжан Жээнбаевдин "Аза күтүү" жана башка композиторлордун чыгармаларынан түзүлүптүр.
Кыргызстанда жалпысынан хор искусствосуна анчейин маани берилбей келатканын камералык хордун дирижеру, доцент Калдыбек Нурматов белгиледи.
- Хор искусствосуна мамлекет, Маданият министрлиги тарабынан эч кандай колдоо жок. Мурдагыдай хорго заказ берүү же жакшы чыгармаларды тандап алып, элге жеткиргенге акча каражаты бөлүнгөн жок. Хордун артисттеринин айлыгы да абдан төмөн.
Асанкан Жумакматов атындагы камералык хор 1974-жылы теле-радио корпорациянын алдында түзүлгөн. Мындан үч жыл мурда КТРди Мелис Эшимканов жетектеп турганда Асанкан Жумакматов атындагы симфониялык оркестр менен камералык хор жоюлуп, улуттук филармониянын карамагына өткөн болчу.
Мына ушул үч жылдын аралыгында кыргыз теле-радиосунун коруна бир дагы хор же акапеллалык чыгармалар жазылбай калганын башкы хормейстр Гүлбара Маматова маалымдады.
- Азыр теле-радионун алтын фондуна жазуу абдан кыйын болуп калды. Негизинен хордун милдети хордук, акапеллалык чыгармаларды фондго жазуу болчу. Эми акча каражаты жок, материалдык кыйынчылыктардан улам фондго чыгармалар жазылбай турат.
Гүлбара Маматова камералык хор мындан эки жыл мурда Казакстанда өткөн эл аралык хор фестивалда байгелүү орунду жеңип алганын, чет өлкөгө чакырык алганы менен каражаттын тартыштыгынан улам чыгармачылык сапарга чыга алышпай турганын кошумчалады.
- Түркияга чакыруу алганбыз. Тилекке каршы каражатыбыз жок бара албай калдык. Түштүк Кореядан делегация келип биздин хорду көрүп, абдан жактырып "Кореяга концерт бергиле" деп чакырышкан, ал жакка да бара албай калдык. Ушинтип көп жерден калып атабыз. Эгерде демөөрчүлөр болсо жардам берип, кыргыз музыкасын дүйнөгө таанытканга салымын кошсо жакшы болот эле.
Ал эми Калдыбек Нурматов хор жанрын көркөм өнөр тармагынан өзүнчө бөлүп кароого болбостугун, тиешелүү министрлик тарабынан эгерде учурдагыдай кайдыгер мамиле улана турган болсо кыргыз профессионалдык хор искусствосу оор абалга кириптер болоорун айтты.
Маданият жана маалымат министрлигинин көркөм өнөрдү өнүктүрүү башкармалыгынан болсо хор искусствосун колдоо маселеси маданиятты ар тараптуу өнүктүрүү программасына киргизилгенин билдиришти.
Бул концертте кыргыз композиторлорунун мурда аткарылбаган акапеллалык жаңы чыгармалары угармандарга тартууланды. Акапелла - вокалдык искусстводо абдан татаал жанр катары эсептелип, музыкалык аспап менен коштолбой көп үндүү добуш менен ырдалат.
Хордун концерттик программасы Мукаш Абдыраевдин "Мен кара көз", "Олжобай менен Кишимжан", Калый Молдобасановдун "Бешик ыры", Асан Мырзабаевдин "Булут", Акимжан Жээнбаевдин "Аза күтүү" жана башка композиторлордун чыгармаларынан түзүлүптүр.
Кыргызстанда жалпысынан хор искусствосуна анчейин маани берилбей келатканын камералык хордун дирижеру, доцент Калдыбек Нурматов белгиледи.
- Хор искусствосуна мамлекет, Маданият министрлиги тарабынан эч кандай колдоо жок. Мурдагыдай хорго заказ берүү же жакшы чыгармаларды тандап алып, элге жеткиргенге акча каражаты бөлүнгөн жок. Хордун артисттеринин айлыгы да абдан төмөн.
Асанкан Жумакматов атындагы камералык хор 1974-жылы теле-радио корпорациянын алдында түзүлгөн. Мындан үч жыл мурда КТРди Мелис Эшимканов жетектеп турганда Асанкан Жумакматов атындагы симфониялык оркестр менен камералык хор жоюлуп, улуттук филармониянын карамагына өткөн болчу.
Мына ушул үч жылдын аралыгында кыргыз теле-радиосунун коруна бир дагы хор же акапеллалык чыгармалар жазылбай калганын башкы хормейстр Гүлбара Маматова маалымдады.
- Азыр теле-радионун алтын фондуна жазуу абдан кыйын болуп калды. Негизинен хордун милдети хордук, акапеллалык чыгармаларды фондго жазуу болчу. Эми акча каражаты жок, материалдык кыйынчылыктардан улам фондго чыгармалар жазылбай турат.
Гүлбара Маматова камералык хор мындан эки жыл мурда Казакстанда өткөн эл аралык хор фестивалда байгелүү орунду жеңип алганын, чет өлкөгө чакырык алганы менен каражаттын тартыштыгынан улам чыгармачылык сапарга чыга алышпай турганын кошумчалады.
- Түркияга чакыруу алганбыз. Тилекке каршы каражатыбыз жок бара албай калдык. Түштүк Кореядан делегация келип биздин хорду көрүп, абдан жактырып "Кореяга концерт бергиле" деп чакырышкан, ал жакка да бара албай калдык. Ушинтип көп жерден калып атабыз. Эгерде демөөрчүлөр болсо жардам берип, кыргыз музыкасын дүйнөгө таанытканга салымын кошсо жакшы болот эле.
Ал эми Калдыбек Нурматов хор жанрын көркөм өнөр тармагынан өзүнчө бөлүп кароого болбостугун, тиешелүү министрлик тарабынан эгерде учурдагыдай кайдыгер мамиле улана турган болсо кыргыз профессионалдык хор искусствосу оор абалга кириптер болоорун айтты.
Маданият жана маалымат министрлигинин көркөм өнөрдү өнүктүрүү башкармалыгынан болсо хор искусствосун колдоо маселеси маданиятты ар тараптуу өнүктүрүү программасына киргизилгенин билдиришти.