Жыл бою Кыргызстандын бардык аймактарында жана чет мамлекеттерде да адабият ышкыбоздору жазуучуну эскеришти.
Бүгүн, 12-декабрда Токтогул Сатылганов атындагы Кыргыз улуттук филармониясында залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 90 жылдыгына салтанаттуу иш-чара өттү.
Ага президент Сооронбай Жээнбеков баш болгон бийлик өкүлдөрү катышты. Жээнбеков мааракеде сүйлөп жатып, Манас жана Айтматов академиясын түзүү боюнча демигени колдой турган айтты.
Президент Сооронбай Жээнбеков.
- "Кыргыз — Манас — Чыңгыз" деген түшүнүктөрдү бөлүп кароого болбойт. Улуттун руханий туу чокусуна айланган Чыңгыз Айтматовдун улуулугу жана феномени эмнеде? Чыңгыз Айтматов — кыргыз инсаны дүйнөлүк интеллектуалдык атаандаштыкта тең таймашууга жөндөмдүү экенин далилдеди.
Чыңгыз Төрөкулович — кыргыз баласы ааламдык цивилизацияга опол тоодой салым кошо алаарын тастыктады.Айтматовдун улуулугу ушунда - бүтүндөй бир улутту улуу эл катары жер жүзүнө даңазалады. Ал чыгармаларында улутубуздун турмушун жазды, бирок биздин жашоо аркылуу глобалдык маселелерди койду, - деди президент Сооронбай Жээнбеков.
Сиздин браузер HTML5 ыкмасын колдобой жатат.
Айтматовдун архивде калган үнү
“Азаттык” радиосу да жазуучунун 90 жылдыгына карата "Мен билген Айтматов" деген сынак өткөрдү. Ага жалпысынан кыргыз жана орус тилиндеги 100дөн ашуун блог, бир нече аудио жана видеолор келди.
Сиздин браузер HTML5 ыкмасын колдобой жатат.
Элдин эсиндеги Айтматов
Алардын ичинен залкар замандашыбыздын бейнесинин белгисиз жактарын баяндаган, анын чыгармаларын, каармандарын жаңыдан ачып берген аңгеме, блогдор көп түштү.
Чыңгыз Айтматов 1928-жылы 12-декабрда Таластын Шекер айылында туулган. Ал совет доорунда эле “Жамийла”, “Саманчынын жолу”, “Гүлсарат”, “Бетме-бет”, “Ак кеме”, “Кылым карытар бир күн”, “Кыямат” сыяктуу мыкты роман-повесттери менен дүйнөгө таанылган.
Айтматовдун унутулгус элестери
12-декабрда Ош шаарында Чыңгыз Айтматовдун айкели №36 мектепте тургузулду. Иш-чарага шаар жетекчилигинин, жергиликтүү маданият чөйрөсүнүн өкүлдөрү, карапайым адамдар катышты.
Айкелдин автору жана демилгечиси - Кыргыз Республикасынын Эл сүрөтчүсү Аширбек Маразыков. Ал өз эмгегинин ачылышына бир жума калганда, өткөн аптада көз жумган. Эстеликти курган эмгеги үчүн шаар бийлигинин ыраазычылык каты бүгүнкү салтанатта маркумдун уулуна тапшырылды.
Бул мектепке залкар жазуучунун аты анын сексен жылдыгынын урматына, он жыл мурун берилген.
Сиздин браузер HTML5 ыкмасын колдобой жатат.
Айтматов жана анын каармандары
Чыңгыз Айтматов мамлекеттик иштерге да жигердүү катышып, СССРдин Люксембургдагы элчиси болуп кызмат өтөгөн. СССР таркагандан кийин Кыргызстандын Бенилюкс өлкөлөрүндөгү элчиси болуп иштеп келди. Жазуучу 2008-жылы 10-июнда, Германияда дарыланып жаткан жеринен көз жумган.
Айтматовдун туулган күнүнүн урматына 12-декабрь Кыргызстанда Улуттук адабияттын күнү деп жарыяланган.
Сиздин браузер HTML5 ыкмасын колдобой жатат.
Айтматовдун Нарындагы аллеясы