Казакстанда дагы үч "таблигчи" камалды

Казыбек райондук сотундагы жараян. 28-март, 2016-жыл. Казакстан.

Казакстанда “Таблиги жамаат” уюмунун лидери аталган жаран менен анын эки санаалашы абакка кесилди. Соттолуучулардын жакындары мындай чечимге нааразы.

Кыргызстанда эркин саналган “Таблиги жамаат” диний уюмуна коңшу Казакстан тыюу салып, 2013-жылдан бери ага мүчө болгондорду жазалап келет.

Карагандада 28-март күнү “Таблиги жамаат” уюмунун идеясын жайылтат деген айып менен үч киши эки жана эки жарым жылга камалды. Сот жараянына катышкандардын басымдуу бөлүгү соттолуучулардын жакындары болушту. Күбөлөрдүн айтымында, соттолуучуларды залга колунда кишен менен алып келишти. Кара беткап кийген күч кызматкерлери аларды коркунучтуу кылмышкерлер отура турган айнек бөлмөгө киргизди.

Казыбек райондук соту аларды өлкөдө тыюу салынып, экстремисттик саналган “Таблиги жамаат” уюмунун идеяларын жайылтканы үчүн айыптуу деп тапты. Алардын бири 33 жаштагы Айдын Шакентаев. Анын шарияттагы ысымы Муас. Тергөө маалыматтарында ал “Таблиги жамааттын” Казакстандагы лидерлеринин бири экени айтылат. Айдын башкаларды алдамчылык менен азгырып, уюмга тартууга аракет жасаган деп эки жарым жылга камалды. Жаза мөөнөтүн күчөтүлгөн режимдеги абакта өтөмөй болду.

Ал эми 33 жаштагы Мурат Шопенов менен 38 жаштагы Бауржан Сериков эки жылга эркинен ажыратылып, жалпы режимдеги түрмөгө камалышты.

Алар 2015-жылдын 7-октябрында кармалышкан. Жаза мөөнөтү ошол күндөн тарта эсептелет.

“Азаттык” радиосунун казак кызматынын сот жараянына катышкан кабарчысы маалымдагандай, өкүм окулуп жатканда эч ким үн каткан жок. Бирок судья Жанат Егембердиева залдан чыгып баратканда “Адилеттүү жана гумандуу соттор кайда?” деген кыйкырык угулуп, камакка алынгандардын жакындары ыйлап жиберишкен. Айрымдары сотторду каргап, жараянга көз салып турган журналисттерди да тилдешкен.

Соттолуучулардын биринин жубайы, өзүн Самал деп тааныштырган келин жолдошу ак жерден кесилгенин билдирип, жогорку инстанцияларга кайрылууну көздөп жатканын белгиледи:

- Биздин жашообуз дурус болчу. Жолдошум он беш жыл бою үй-бүлөсүн эч нерседен кем кылбай бакты. Балдарга мээримдүү эле. Күч органдары аны неге мынчалык коркунучтуу кылмышкер катары сүрөттөп жатышканын түшүнгөн жокмун. Ал бирөөгө жамандык каалабайт. Тергөө учурунда анын күнөөкөр экенин далилдеген көзгө урунар факты да табылган эмес. Бирок камап салышты. Муну мен адилетсиздик деп эсептейм жана жогорку инстанцияларга кайрылам.

“Таблиги жамаат” уюму Казакстанда 2013-жылы экстремисттик деп табылган. Буга чейин бир канча киши аталган топко мүчө деп кармалышкан. Кыргызстанда болсо бул уюмдагылар “дааватчылар” деген ат менен белгилүү. Борбор Азиянын башка мамлекеттеринде жана Орусияда “Таблиги жамааттын” ишмердигине тыюу салынган. Кыргызстанда да тыюу салуу демилгеси улам көтөрүлүп турганы менен, ал ишке ашкан жок.

Айрым диний серепчилер “Таблиги жамаат” мүчөлөрү өздөрү билбей жихадчылардын идеологиясынан айырмаланбаган исламды эл арасына жайылтат деп эсептешет. "Таблигчилер" болсо бийликке умтулбасын, халифат куруу ниети жоктугун, элди динге тарбиялоо максатын гана көздөшөрүн белгилеп келишет.