Нургүл Султанбектин бир тууганы Ертай быйыл май айында Кытайдын аймагында кармалган. Анын учурда кайда экени беймаалым. Бирок ал Казакстандагы туугандарына “Элбашыдан алкыш кагаз алганым үчүн күнөөлүүмүнбү?” деген мазмундагы кат жөнөткөн.
"Дүкен ага, эгерде сизде мүмкүнчүлүк болсо менин катымды президент Нурсултан Назарбаевге жеткизип койсоңуз. Мен казак-кытай достугунун алкагында, элбашыдан алган сыйлыгым үчүн камалып отурам",- деген Султанбек каттын төмөн жагына күбөлүгүндөгү өздүк маалыматтарын гана жазууга үлгүргөн.
"Андан башка эч нерсе жок", - деди Ертай Султанбектин карындашы Нургүл Султанбек.
Ертайдын үй-бүлөсү да Кытайда калган, учурда алар менен да байланышууга мүмкүн болбой жатат. Ал арада Казакстандан Кытайга барган айрым студенттер кармалганын жарандык активист Серикжан Биляш минтип айтты:
- Биз 98 студенттин ал жакта кармалганы тууралуу малыматты тактадык. Алардын аты-жөнүн жакында жарыя кылабыз. Аз убакыт мурдараак 99-студенттин да кармалганы боюнча маалымат келип түштү. Ошол студенттер билим алган окуу жай менен байланышып жатабыз.
Жарандык активист Серикжан Биляш Кытайда дайынсыз болуп жаткан Ертай Султанбек акын, композитор экенин, 2007-жылы казак президенти Нурсултан Назарбаевге “Нураганын монологу” деген поэма арнаганын маалымдады. 2008-жылы президент авторго ыраазычылык кат жиберген.
Кытайда казак жарандарынын кысымга кабылганы тууралуу маалыматтар былтыртан бери айтылып келет. Буга чейин кармалгандардын жакындары бир нече жолу Алматыдагы Кытай консулдугунун алдына чогулуп, кайрылуу жолдогон. Бирок Алматынын бийлиги андай акцияларды токтотууну суранган.
- Биз кайрылууларыбызды токтотсок, жакындарыбыз жаман акыбалда калат деп ойлойбуз. Ошол себептүү эл аралык адам укугун коргогон уюмдарга чейин кайрылабыз, - деди акцияга чыккандардын бири, Алматы шаарынын тургуну Риза Багдаулет.
Кытай бул багытта азырынча расмий жооп бере элек. Ал арада Казакстандын Тышкы иштер министрлиги Кытайда кармалган 12 казакстандыктын тогузу бошотулганын кабарлады. Ошондой эле 177 этникалык казак туткунда калганы тууралуу маалымат түшкөнүн билдирди.
Кытайда жашаган кыргыздар да кысымга кабылып, бир тобу камалып кеткенин былтыр алардын жакындары "Азаттык" радиосуна маалымдашкан. "Азаттыктын" кабарчысы билдиргендей, президент Сооронбай Жээнбековдун Кытайга мамлекеттик сапарында бул маселе тууралуу сөз болору кабарланган жок.
"Азаттыктын" материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.