Демилге авторлору муну менен макала-баяндарга келген терс комментарийлердин санын азайтууну көздөшөт. Жаз айларында парламенттин кароосуна жөнөтүлөт деп болжолдонгон долбоор 18-январда Астанадагы коомдук угууларда талкууланды.
Маалымат жана байланыш министрлиги «Маалымат жөнүндө» мыйзамга өзгөртүүлөрдү киргизүүнү сунуш кылууда. Алардын бирине ылайык, кайсы бир сайтта комментарий калтыруунун алдында окурман телефон номерин жазууга тийиш. Андан кийин гана атайын код алып пикирин билдире алат.
Байланыш комитетинин башкармалыгынын жетекчиси Михаил Комиссаровдун айтымында, кайсы бир макалалардын айланасында кээде талкуулар курч жүрөт:
- Айрым учурларда комментарийлерде кадимки маалымат согушу тутанып кетет. Нечен жолу улуттар аралык араздашуунун белгилери бар жапайы кайым айтышууларга айланганына күбө болдук. Интернет ресурстарда ушундай аныктоочу механизмди киргизүү менен негативдүү талкууларды кыскартса болот. Каттоодон өтүп туруп комментарий жазуунун алдында ал адам кандайдыр бир кесепеттерге алып келүүчү же козутуучу пикирин кеңири коомчулуктун алдына алып чыгууну жакшылап ойлонот.
ММКны тушоо кимге ыңгайлуу?
Карасартова: КТРК баштаган каналдар бийликти мактай берсе, аны эч ким кабыл албай калат. Анткени, азыр айылдагы ар бир адам өз телефону аркылуу эле маалыматты кайдан болбосун алган күндө жашап атабыз.
Маалымат жана байланыш министринин орун басары Алан Ажибаев мындай чаралар башка өлкөлөрдө да бар дегени менен, конкреттүү бир мисал келтире алган жок. Вице-министр "биз бардыгыбыз жакшы бир нерселерди курууга умтулабыз, социалдык сайттарда болсо терс көрүнүштөр басымдуу" деди.
- Ар бир моменти, ар бир пункту бул процесске катышкан бардык жарандарыбыз менен жакшылап талкууланган. Эң маанилүүсү – бул жараяндын ачыктыгы, күч колдонмой жок, мына азыр деле бул нормада өтө катаң деп ачык айтып жатасыздар.
Угууларга катышкан журналисттердин көбү болсо бул саамалык жакшылап чечмеленбегенин айтышат.
Астанадагы укуктук медиа борбордун юристи Гүлмира Биржанова бир катар европалык өлкөлөрдө массалык маалымат каражаттары тууралуу мыйзам жок, ал жерлерде этикалык нормалар гана иштерин белгилейт. Этикалык нормаларды укуктук нормаларга айлантуу эмне менен аяктары, адилеттүүлүк, бейтараптуулук деген түшүнүктөрдү ким аныктары белгисиз деп эсептейт.
Ал эми "Адил сөз" уюмунун жетекчиси Тамара Калеева "Массалык маалымат каражаттары жөнүндө" мыйзамды өзгөртүүгө кандай аракет көрүлбөсүн, ал жакшырып калбайт деген пикирин ортого салды. Анын ордун жаңы мыйзам кабыл алынууга тийиш деди Калеева.
- Бул мыйзам эскирип калган. Иштеп жаткан мыйзамдын басымдуу бөлүгү максаттарына төп келбейт.
Алан Ажибаев болсо маалымат жана байланыш боюнча мыйзам долбоору заман талаптарын, реалдуулукту чагылдырарын айтып, документ депутаттардын кароосуна болжолу менен май айында жөнөтүлөрүн кошумчалады.