Кыргыз өкмөтү канадалыктар менен “Кумтөр” алтын кени боюнча сүйлөшүүлөрүн улантууда. Парламентте “Кумтөр” алтын кенин улутташтыруу тууралуу мыйзам долбоору кезегин күтүп турат.
Парламенттин вице-спикери Кубанычбек Исабеков канадалыктар менен жаңы келишим долбоорун иштеп чыкчу жумушчу топ ишин жүргүзүп жатканын ырастап, эгер ал ишке ашып калса Кыргызстандын үлүшү 2008-жылдан тарта эсептелине тургандыгын маалымдады.
- Мен сиздерге бир нерсени ачык айтып коеюн, А.Атамбаевдин келишиминде биртоп нерселер көмүскөдө калган. Эмне үчүн “Центерранын” мүчөсү болуп туруп, анын башка кендерин изилдеп койгон жокпуз. Алардын канча тапканын, алардын Кыргызстанда үлүшү канча? Кээ бир кен, мисалы, 38% ээ “Рен” алтын кени кыргыз өкмөтүнүн макулдугусуз эле сатылып кетиптир. Ушундай нерселер каралган эмес. Бир да тыйын зыян тарткан жокпуз. Мен сиздерге бир нерсени айтып коеюн, биздин комиссиянын да максаты, зыян кетпеш үчүн өткөн жылдын 1-январынан тарта төлөмдөр кетиши керек.
И.Чудиновдун экинчи жылга созулуп бараткан жаңы келишим түзүү аракети ишке ашып кетсе “Кумтөр” алтын кенинен арбын салык түшө тургандыгын К.Исабеков да ырастады. Вице-спикердин “Кумтөр” алтын кенин улутташтыруу жөнүндөгү мыйзам долбоору парламенттин эмдиги айдагы күн тартибине киргизилип, кезегин күтүп турат. Ошол өкмөт түзгөн жумушчу топтун айрым мүчөлөрү, салык, бажы, социалдык кызмат жетекчилеринин “Кумтөр” алтын кен компаниясынын жетекчиси менен Жогорку Кеңеште 28-январда жолугуп, ортодогу талаш маселелерди жабык талкуулашты.
Анда эмне кеп-сөз болгонун сурап “Кумтөр” алтын кен компаниясынын президенти Андрей Сазановго микрофон сундук.
- Жаңы сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгы алар аяктагандан кийин айтылат. Мен сүйлөшүүлөр кандай жүрүп жатканн айта албайм. Ошондой деп сүйлөшкөнбүз. Сүйлөшүүлөр бүткөнчө эч кандай комментарий берилбейт.
Парламенттин вице-спикери К.Исабеков компания 997 миллион 500 миң сом салык төлөбөй келатканын билдирди. Компаниянын “Сары-Төр”, “Түштүк-батыш” участокторун изилдөө иштери да артынан 1,5 миллиард сомдон ашуун талаш чыгарып, анын да башы ачыла элек.
Салык жана жыйымдар боюнча мамлекеттик комитеттин төрага орунбасары Жеңишбек Эшенкуловдун айтуусунда, 11 жылга созулган талаштуу салыкты төлөөгө “Кумтөр” алтын кен компаниясынын шашылган жери жок:
- Талашка түшкөн салык төлөнө элек. Күнүңкү төлөмдөрдү алар убагынан кечиктирбей эле төлөп келатышат.
1,5 миллиард сомдук талаш тактала электигин Кыргызстандын Бажы комитетинин төрага орунбасары Самсалы Суваналиев да билдирди:
- Бир жумадан кийин бул сандарды айтып беребиз. “Кумтөр” алтын кенинен маалымат алынды, эми андай дооматыбыз жок.
Анткен менен чоң талаш 2003-жылдын 31-декабрында Николай Танаев кол койгон өкмөттүн “Кумтөр” алтын кен долбоорун өзгөртүү жөнүндөгү токтомдун айланасында жүрүүдө. Өкмөттүн жаңы канадалык компанияга уюштуручулардын катарында 35% акцияга ээлик кылууга макул болушу, анан да анын жарымын 80 миллион долларга сатып ийиши көпчүлүк үчүн эмдигиче табышмак. 2007-жылдын августунда А.Атамбаевдин өкмөтү Кыргызстандын акцияларын дагы 15%, салык, төлөмдөрдү, Ысык-Көл облусунун социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө арбын каражат бөлчү жаңы келишимдерге кол коюп, бирок алар парламенттен колдоо таппай калган.
И.Чудиновдун өкмөтү түзүүгө куштар жаңы келишимдерге качан кол коюлары белгисиз. Ал арада парламенттин вице-спикери К.Исабеков өкмөттүн 2003-жылкы токтомун жокко чыгаруу өтүнүчү менен экинчи ирет сотко кайрылды.
- Мен сиздерге бир нерсени ачык айтып коеюн, А.Атамбаевдин келишиминде биртоп нерселер көмүскөдө калган. Эмне үчүн “Центерранын” мүчөсү болуп туруп, анын башка кендерин изилдеп койгон жокпуз. Алардын канча тапканын, алардын Кыргызстанда үлүшү канча? Кээ бир кен, мисалы, 38% ээ “Рен” алтын кени кыргыз өкмөтүнүн макулдугусуз эле сатылып кетиптир. Ушундай нерселер каралган эмес. Бир да тыйын зыян тарткан жокпуз. Мен сиздерге бир нерсени айтып коеюн, биздин комиссиянын да максаты, зыян кетпеш үчүн өткөн жылдын 1-январынан тарта төлөмдөр кетиши керек.
И.Чудиновдун экинчи жылга созулуп бараткан жаңы келишим түзүү аракети ишке ашып кетсе “Кумтөр” алтын кенинен арбын салык түшө тургандыгын К.Исабеков да ырастады. Вице-спикердин “Кумтөр” алтын кенин улутташтыруу жөнүндөгү мыйзам долбоору парламенттин эмдиги айдагы күн тартибине киргизилип, кезегин күтүп турат. Ошол өкмөт түзгөн жумушчу топтун айрым мүчөлөрү, салык, бажы, социалдык кызмат жетекчилеринин “Кумтөр” алтын кен компаниясынын жетекчиси менен Жогорку Кеңеште 28-январда жолугуп, ортодогу талаш маселелерди жабык талкуулашты.
Анда эмне кеп-сөз болгонун сурап “Кумтөр” алтын кен компаниясынын президенти Андрей Сазановго микрофон сундук.
- Жаңы сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгы алар аяктагандан кийин айтылат. Мен сүйлөшүүлөр кандай жүрүп жатканн айта албайм. Ошондой деп сүйлөшкөнбүз. Сүйлөшүүлөр бүткөнчө эч кандай комментарий берилбейт.
Парламенттин вице-спикери К.Исабеков компания 997 миллион 500 миң сом салык төлөбөй келатканын билдирди. Компаниянын “Сары-Төр”, “Түштүк-батыш” участокторун изилдөө иштери да артынан 1,5 миллиард сомдон ашуун талаш чыгарып, анын да башы ачыла элек.
Салык жана жыйымдар боюнча мамлекеттик комитеттин төрага орунбасары Жеңишбек Эшенкуловдун айтуусунда, 11 жылга созулган талаштуу салыкты төлөөгө “Кумтөр” алтын кен компаниясынын шашылган жери жок:
- Талашка түшкөн салык төлөнө элек. Күнүңкү төлөмдөрдү алар убагынан кечиктирбей эле төлөп келатышат.
1,5 миллиард сомдук талаш тактала электигин Кыргызстандын Бажы комитетинин төрага орунбасары Самсалы Суваналиев да билдирди:
- Бир жумадан кийин бул сандарды айтып беребиз. “Кумтөр” алтын кенинен маалымат алынды, эми андай дооматыбыз жок.
Анткен менен чоң талаш 2003-жылдын 31-декабрында Николай Танаев кол койгон өкмөттүн “Кумтөр” алтын кен долбоорун өзгөртүү жөнүндөгү токтомдун айланасында жүрүүдө. Өкмөттүн жаңы канадалык компанияга уюштуручулардын катарында 35% акцияга ээлик кылууга макул болушу, анан да анын жарымын 80 миллион долларга сатып ийиши көпчүлүк үчүн эмдигиче табышмак. 2007-жылдын августунда А.Атамбаевдин өкмөтү Кыргызстандын акцияларын дагы 15%, салык, төлөмдөрдү, Ысык-Көл облусунун социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө арбын каражат бөлчү жаңы келишимдерге кол коюп, бирок алар парламенттен колдоо таппай калган.
И.Чудиновдун өкмөтү түзүүгө куштар жаңы келишимдерге качан кол коюлары белгисиз. Ал арада парламенттин вице-спикери К.Исабеков өкмөттүн 2003-жылкы токтомун жокко чыгаруу өтүнүчү менен экинчи ирет сотко кайрылды.