ЖК Конституцияга өзгөртүү киргизген мыйзам долбоорун карашы күтүлүп жатат. Жаңы долбоорго киргизилген сунуштар боюнча БЭКтин мүчөсү, ЖКнын мыйзам чыгаруу жыйынынын мурдагы төрагасы Мукар Чолпонбаев "Азаттык" менен ой бөлүштү.
- Мурда күнү ЖКнын тиешелүү комитети долбоорго президент өз милдетин аткаралбай калган шартта убактылуу президентти үч күн ичинде Мамлекеттик кеңеш аныктайт, ага Жогорку Кеңештин төрагасы, өкмөт башчы жана Президенттик кеңешменин мүчөлөрү кирет деген сунуш берди эле, аны кечээ фракциялар карап, дээрлик колдоп беришти. Буга сиздин пикириңиз?
- Менин пикиримде, бул негизи Конституциянын жалпы рухуна карама-каршы келе турган нерсе. Анткени Конституциянын эң эле башында жазылып турат - бийликтин негизги бутагы жана ээси болуп эл эсептелет деп. Анан азыркы президентибиз, азыркы Жогорку Кеңешибиз туура шайландыбы, туура эмес шайландыбы эл тарабынан шайланды деп эсептелет. Демек мына ушулар гана бийликти жүргүзүш керек. Ал эми аткаруу бийлигинин башчысы, премьер-министрибиз бул эл шайлаган Жогорку Кеңеш тарабынан сунуш кылынып, президент тарабынан бекитиле турган жогорку кызмат адамы болуп эсептелет. Ошого байланыштуу азыркы аракеттеги Конституцияда жазылган, эгерде президент өз милдетин аткаралбай кала турган болсо анын милдетин Жогорку Кеңештин төрагасы, ал киши да башкаруудан баш тартса, анда премьер-министр аткарат деп ачык эле жазылып турат.
Демек бул элдин өкүлдөрү тарабынан эл шайлаган, эл ишенген адамдар аткарат дегенди билдирет. Ал эми 14-декабрь, 2009-жылы президент сунуш кылган долбоордо Президенттик кеңеш деп турат да, аны Мамлекеттик кеңеш деп койгондон Асанды Үсөн деп атап койгондой эле айырмасы жок, эч нерсе өзгөргөн жок. Ал эми президент өзүнүн милдетин аткарбай калган кезде эл шайлаган конституциялык органдар анын ордуна адамды дайындоонун ордуна Мамлекеттик кеңешти кеңеш бере турган орган деп коебуз, мына ошол орган сунуштап, ошол президенттин милдетин аткарчу адамды дайындоонун өзү бул натуура деп эсептейм.
- Ошол эле мезилде кечээ Юстиция министри айтып атпайбы муну, убактылуу президентти тандоого талапкерлер көп болот, бул алгылыктуу нерсе деп. Мунун логикасы кандай сиздин оюнузча?
- Бул алгылыктуу нерсе эмес. Ар бир мамлекетте бир күн дагы, бир саат дагы мамлекет башчысы жок калбаш керек. Мына ошондуктан мамлекет башчы жок болуп калганда анын ордуна милдетин ким аткарат деп аны эрте эле аныктап коюш керек. Анан кеңешме чакырып, анын ичинде “сен болосуң, сен болбойсуң” деп ал жерде талашып отргандын өзү туура эмес маселе. Курамы 8 кишиден кем болуп калса, добуштарк ем болуп шайланбай калышы мүмкүн деген бул туура эмес, бул юридикалык оюндар деп эсептелет да. Чындап келгенде президенттин алдында түзүлө турган кеңешме бул президент кимди жакшы көрсө ошол адамдардан түзүлө турган нерсе. Ошондуктан эч качан талаш-тартыш болбойт, ал курамы 6 адамдан болобу, ондон болобу, мындан эч нерсе өзгөрбөйт.
- Рахмат маегиңзге.