Бүгүн (1-мартта) мурдагы тышкы иштер министри, оппозициядагы саясатчы Аликбек Жекшенкуловго байланышкан соттук териштирүү соңуна чыгат. 26-февралдагы отурумунда мамлекеттик айыптоочу Аликбек Жекшенкуловду төрт жыл шарттуу кесүүнү соттон сурады. Буга байланыштуу “Ата мекен” партиясынын лидери Өмүрбек Текебаев “Азаттыкка” маек курду.
- Өмүрбек мырза, бир жылдан бери Жекшенкуловго түрк ишкерин өлтүрүүгө тиешеси бар жана Кытай грантын максатсыз пайдаланды деген айып тагылып келатат. Мамлекеттик айыптоочу түрк ишкердин өлүмүнө байланышкан доону далилсиз деп токтотуп аткан экен. Териштирүүнүн жыйынтыгы ушундай тыянакка алып келдиби, же саясатчы өзү белгилегендей мурда даярдалган сценарий боюнча баратабы?
Өмүрбек Текебаев: Айыптоонун жана соттук кароонун жүрүшүнө бир жыл болду. Анда күнөөлөр чала экендиги, ал эми далилдер жасалма экени жалпы элге белгилүү болду. Ошонун далили катары акыркы айыптоодо Аликбек Жекшенкуловдун тапанчасы түрк ишкерин өлтүрүүдө пайдаланганына далилдер жок экендигин көрсөтүп, айыптоочу тарап муну алып салды. Тышкы иштер министрлигинин имаратын ремонтоо боюнча гана, бул да негизсиз деп ойлойм, күнөөнү коюп төрт жылга шарттуу түрдө эркинен ажыратууну суранып жатат. Сот кандай чечет - бул жакынкы күндөрү белгилүү болот.
- Түрк ишкерине байланышкан кылмыш ишин бир жыл иликтөө зарыл болдубу? Себеби бир нече жолу экспертизалар болду. Ошол учурда далилдөөгө мүмкүнчүлүк жок беле, же кандай кызыкчылык бар эле? Канчалык деңгээлде Жекшенкулов эгер оппозициялык саясатчы болсо коркунуч алып келет?
Өмүрбек Текебаев: Эң кызыгы - бул атайын жасалган операция болгондой болуп турат. Анткени Жекшенкуловдун тапанчасы журналист Алишер Саиповду өлтүрүүгө тиешеси бар болуш керек деген шектөө менен тапанчаны алганга аракет кылышты. Андан кийин Бишкекте көңүл ачуучу жайда балдар мушташып тапанча атылган, бир адам жарадар болгон. Ошол чатакка тиешеси бар деп шектелип, тапанчаны алганга аракет кылган. Экспертиза көрсөткөндөй бул тапанчанын ал экөөнө тең тиешеси жок болду, тескерисинче, ал тапанча Тажикстандан жакында табылган. Мурунку айыптоолорду ички иштер министри ак, же көк дебестен билмексен болуп койду. Мына үчүнчү шектелгени да негизсиз болуп чыгып атат.
- Жакында дагы бир оппозициялык саясатчы И.Исаков 8 жылга кесилди. Жекшенкулов менен Исаковдун ишинде кандай окшоштуктар, айырмачылыктар бар?
Өмүрбек Текебаев: Экөө тең саясий куугунтуктоо. Айыптар, жалаа, далилдер жасалма. Саясий мүнөз менен жүрүп жаткан сот иштери. Мындай иштер бүгүнкү бийликтин оппоненттерине сабак катары, аларга эскертүү, коркутуу катары пайдаланып жатат.
- Азыр Жекшенкуловго мамлекеттик айыптоочу 4 жыл шарттуу кесүүнү сурап атат. Сот ошону күчүндө калтырабы, же акташы мүмкүнбү?
Өмүрбек Текебаев: Эгер сот адилет чечим чыгара турган болсо, саясий буйрутмадан көз каранды болбой турган болсо, А.Жекшенкуловду кылмыш курамы жок болгондугуна байланыштуу актап чыгарыш керек.
- Маегиңизге рахмат.
Өмүрбек Текебаев: Айыптоонун жана соттук кароонун жүрүшүнө бир жыл болду. Анда күнөөлөр чала экендиги, ал эми далилдер жасалма экени жалпы элге белгилүү болду. Ошонун далили катары акыркы айыптоодо Аликбек Жекшенкуловдун тапанчасы түрк ишкерин өлтүрүүдө пайдаланганына далилдер жок экендигин көрсөтүп, айыптоочу тарап муну алып салды. Тышкы иштер министрлигинин имаратын ремонтоо боюнча гана, бул да негизсиз деп ойлойм, күнөөнү коюп төрт жылга шарттуу түрдө эркинен ажыратууну суранып жатат. Сот кандай чечет - бул жакынкы күндөрү белгилүү болот.
- Түрк ишкерине байланышкан кылмыш ишин бир жыл иликтөө зарыл болдубу? Себеби бир нече жолу экспертизалар болду. Ошол учурда далилдөөгө мүмкүнчүлүк жок беле, же кандай кызыкчылык бар эле? Канчалык деңгээлде Жекшенкулов эгер оппозициялык саясатчы болсо коркунуч алып келет?
Өмүрбек Текебаев: Эң кызыгы - бул атайын жасалган операция болгондой болуп турат. Анткени Жекшенкуловдун тапанчасы журналист Алишер Саиповду өлтүрүүгө тиешеси бар болуш керек деген шектөө менен тапанчаны алганга аракет кылышты. Андан кийин Бишкекте көңүл ачуучу жайда балдар мушташып тапанча атылган, бир адам жарадар болгон. Ошол чатакка тиешеси бар деп шектелип, тапанчаны алганга аракет кылган. Экспертиза көрсөткөндөй бул тапанчанын ал экөөнө тең тиешеси жок болду, тескерисинче, ал тапанча Тажикстандан жакында табылган. Мурунку айыптоолорду ички иштер министри ак, же көк дебестен билмексен болуп койду. Мына үчүнчү шектелгени да негизсиз болуп чыгып атат.
- Жакында дагы бир оппозициялык саясатчы И.Исаков 8 жылга кесилди. Жекшенкулов менен Исаковдун ишинде кандай окшоштуктар, айырмачылыктар бар?
Өмүрбек Текебаев: Экөө тең саясий куугунтуктоо. Айыптар, жалаа, далилдер жасалма. Саясий мүнөз менен жүрүп жаткан сот иштери. Мындай иштер бүгүнкү бийликтин оппоненттерине сабак катары, аларга эскертүү, коркутуу катары пайдаланып жатат.
- Азыр Жекшенкуловго мамлекеттик айыптоочу 4 жыл шарттуу кесүүнү сурап атат. Сот ошону күчүндө калтырабы, же акташы мүмкүнбү?
Өмүрбек Текебаев: Эгер сот адилет чечим чыгара турган болсо, саясий буйрутмадан көз каранды болбой турган болсо, А.Жекшенкуловду кылмыш курамы жок болгондугуна байланыштуу актап чыгарыш керек.
- Маегиңизге рахмат.