Элеонора Бейшенбек кызы, Прага Кыргызстандын мурунку президенти Аскар Акаевдин улуу күйөө баласы Адил Тойгонбаев --> http://www.azattyk.org/rubrics/economics/ky/2006/01/5042518F-ED18-4378-BF5E-B58E285C519A.asp өзүнө каршы Кыргызстанда кылмыш иши козголгону тууралуу маалыматы жок. Бул тууралуу Тойгонбаев 1-майда Алматыда “Кыялдар технологиясы” деген китебинин бет ачаар жөрөлгөсүн өткөрүп жатып билдирди.
Казак коомчулугу Адил Тойгонбаевди Аскар Акаевдин улуу кызы Берметтин күйөөсү деп угуп жүрүшкөнү болбосо, ал анча деле таанымал эмес. Акаев бийликтен кетип, азыркы кыргыз өкмөтү анын жакындарына каршы кылмыш ишин козгогон. Алардын катарында Адил Тойгонбаев да бар.
“Кыялдардын технологиясы” деген китебин коомчулукка жарыялап жатып Тойгонбаев бул эмгегин атуулдук коомдун өнүгүшүнө кошкон салым деп баалады:
- Окурмандардын колунан түшпөгөн китепке айланабы же жокпу - аны окугандар баалар.
Тойгонбаев Кыргызстанда ага кандай айыптар тагылып жатканы тууралуу кабардар эместигин, алтүгүл атайын адвокаттарын жөнөтүп да маалымат алалбаганын айтты:
- Кылмыш иштери тууралуу эч нерсе айта албайм. Анткени бул мен үчүн да түшүнүксүз. Кыргыз бийликтери мага жооп деле беришкен жок.
Кыргызстандык саясий талдоочу, Башкы прокуратуранын мурунку маалымат катчысы Токтогул Какчакеев Азимбек Бекназаров менен Камбараалы Конгонтиев баш прокурор болуп турганда эле иш козголуп, эбак эле тергелип бүткөнүн айтат:
- Адил Тойгонбаевди кармаш үчүн эл аралык издөө жарыяланып, буйрук да чыккан. Казак мамлекетине Тойгонбаевди кылмыш кылгандыгы үчүн Кыргызстанга жибергиле деген кайрылуу болгон. Бирок тышкы иштер министринин орун басары казак Конституциясынын негизинде казак жаранын бөлөк мамлекетке берүүгө уруксат жок деп жооп кайтарган.
Токтогул Какчакеев мындай учурда кылмышкерди өз өлкөсүндө жоопко тартуу мүмкүнчүлүгү бар экенин, бирок кыргыз бийлиги бул учурдан пайдаланбай жатканын белгилейт:
- КМШ мамлекеттеринин Парламенттер аралык ассамблеясынын чечими боюнча биз ишти тергеп бүтүп, бирок кылмышкерди бербей жатса, анда ошол мамлекетке козголгон ишти жөнөтүшүбүз керек. Ал мамлекет өзүнүн мыйзамы менен өз жеринде аны жоопко тартып, болгон карызын төлөтүп берүүгө жол ачылган. Бирок, тилекке каршы, биз Азия мамлекеттеринде жашап жаткандыктан, өлкөлөрдүн бийлиги бири-бирине жардам берип, колдоп тургандыгы белгилүү. Бүгүнкү күндө Тойгонбаев китеп чыгарып, алтүгүл сценарий жазып, кино тартса да болот. Бирок кыргыз мамлекетин өксүтүп, анын байлыгына шек келтирип, алты миллион, кийин сегиз миллион деген дооматты Кыргызстандын баш прокурору маалында президентке бул тууралуу маалымат берген.
Адил Тойгонбаев болсо бул маалыматтарды билбей тургандыгын кайталап отурат. Тойгонбаев казак оппозициясын сыйлаарын, өзүн да кайсы бир мерчемде алардын катарына кошоорун билдирди. Казак оппозиция лидерлеринин бири Амиржан Косанов, эгерде Тойгонбаевге каршы кылмыш иштери такталбаса, анда ал казак атуулу катары колдоого алынышы керек деген пикирди карманып турат:
- Тойгонбаев чоң моралдык тазаруудан өтүшү керек. Эгерде ага жөнү жок айыптар тагылып жаткан болсо, биз андай азаматтарды колдошубуз керек. Анткени ал деле казак элинин кулуну. Эгер жанагындай фактылар чынында орун алган болсо, анда, арийне жөнү башка.
Сүрөт delo.to.kg интернет баракчасынан алынды.
“Кыялдардын технологиясы” деген китебин коомчулукка жарыялап жатып Тойгонбаев бул эмгегин атуулдук коомдун өнүгүшүнө кошкон салым деп баалады:
- Окурмандардын колунан түшпөгөн китепке айланабы же жокпу - аны окугандар баалар.
Тойгонбаев Кыргызстанда ага кандай айыптар тагылып жатканы тууралуу кабардар эместигин, алтүгүл атайын адвокаттарын жөнөтүп да маалымат алалбаганын айтты:
- Кылмыш иштери тууралуу эч нерсе айта албайм. Анткени бул мен үчүн да түшүнүксүз. Кыргыз бийликтери мага жооп деле беришкен жок.
Кыргызстандык саясий талдоочу, Башкы прокуратуранын мурунку маалымат катчысы Токтогул Какчакеев Азимбек Бекназаров менен Камбараалы Конгонтиев баш прокурор болуп турганда эле иш козголуп, эбак эле тергелип бүткөнүн айтат:
- Адил Тойгонбаевди кармаш үчүн эл аралык издөө жарыяланып, буйрук да чыккан. Казак мамлекетине Тойгонбаевди кылмыш кылгандыгы үчүн Кыргызстанга жибергиле деген кайрылуу болгон. Бирок тышкы иштер министринин орун басары казак Конституциясынын негизинде казак жаранын бөлөк мамлекетке берүүгө уруксат жок деп жооп кайтарган.
Токтогул Какчакеев мындай учурда кылмышкерди өз өлкөсүндө жоопко тартуу мүмкүнчүлүгү бар экенин, бирок кыргыз бийлиги бул учурдан пайдаланбай жатканын белгилейт:
- КМШ мамлекеттеринин Парламенттер аралык ассамблеясынын чечими боюнча биз ишти тергеп бүтүп, бирок кылмышкерди бербей жатса, анда ошол мамлекетке козголгон ишти жөнөтүшүбүз керек. Ал мамлекет өзүнүн мыйзамы менен өз жеринде аны жоопко тартып, болгон карызын төлөтүп берүүгө жол ачылган. Бирок, тилекке каршы, биз Азия мамлекеттеринде жашап жаткандыктан, өлкөлөрдүн бийлиги бири-бирине жардам берип, колдоп тургандыгы белгилүү. Бүгүнкү күндө Тойгонбаев китеп чыгарып, алтүгүл сценарий жазып, кино тартса да болот. Бирок кыргыз мамлекетин өксүтүп, анын байлыгына шек келтирип, алты миллион, кийин сегиз миллион деген дооматты Кыргызстандын баш прокурору маалында президентке бул тууралуу маалымат берген.
Адил Тойгонбаев болсо бул маалыматтарды билбей тургандыгын кайталап отурат. Тойгонбаев казак оппозициясын сыйлаарын, өзүн да кайсы бир мерчемде алардын катарына кошоорун билдирди. Казак оппозиция лидерлеринин бири Амиржан Косанов, эгерде Тойгонбаевге каршы кылмыш иштери такталбаса, анда ал казак атуулу катары колдоого алынышы керек деген пикирди карманып турат:
- Тойгонбаев чоң моралдык тазаруудан өтүшү керек. Эгерде ага жөнү жок айыптар тагылып жаткан болсо, биз андай азаматтарды колдошубуз керек. Анткени ал деле казак элинин кулуну. Эгер жанагындай фактылар чынында орун алган болсо, анда, арийне жөнү башка.
Сүрөт delo.to.kg интернет баракчасынан алынды.