16-январда Өзбекстанда Ислам Каримовдун инаугурация аземи өтүп, бул окуя эл аралык коомчулуктун көңүл сыртында калган жок. Ошону менен бирге ушул аптада британиялык ири “Теско” компаниясынын дүкөндөрү өзбек пахтасын терүүдө өспүрүмдөрдүн эмгеги колдонулган деген негиз менен андан жасалган кездемелерди сатып алуудан баш тартты. Буга катарлаш Өзбекстандын айрым шаарларында газдын жана электр жарыгынын кымбатташына байланыштуу нааразылык акциялары өттү.
Өзбекстанды 17 жылдан бери башкарып келе жаткан Ислам Каримов 16-январда үчүнчү жолу президенттик кызматка расмий киришти. Өлкөнүн расмий маалымат булактары президенттин инаугурациясы тууралуу көп деле жазбаса, орусиялык жана казак басма сөз каражаттары парламент жыйынында өткөн азем жупуну болгонун кабарлашты. Маалыматтарга ылайык, инаугурацияга чектелүү эле сандагы бийлик өкүлдөрү, журналисттер жана дипломаттар чакырылган.
70-жаштагы Каримов 23-декабрда өткөн президенттик шайлоодо расмий маалыматтарга ылайык, шайлоочулардын 88 пайыз добушуна ээ болгон. Оппозиция, укук коргоочулар жана ЕККУ шайлоо эркин жана таза өткөн эмес деп эсептейт. Каримовдун инаугурациясы дүйнө коомчулугунун нааразылык толкуну алдында өттү десек болот. 15-январда дүйнөдөгү көлөмү боюнча үчүнчү орунда турган “Теско” компаниясынын дүкөндөрү пахта терүүдө өспүрүмдөрдүн эмгеги колдонулгандыктан өзбек пахтасын сатып алуудан баш тартты.
Бул багытта активдүү жүргүзүлгөн кампаниянын демилгечиси болгон “Экологиялык акыйкат” фонду өзбек пахтасына жарыяланган бойкотту кубаттап, муну “мурда болуп көрбөгөндөй кыймыл” деп атады. Аталган фонддун директору Жуллиет Виллиямс буларды айтат:
– Ири компания катары “Теско” демилгени колго алганы бизди абдан кубандырат. “Теско” өспүрүмдөр эмгеги менен байланыштуу иштерден оолак болууну каалайт. Биз биргелешкен эл аралык коомчулук өзбек өкмөтүнө кысым жасап, кырдаалды өзгөртө аларына ишенебиз. , - деген Виллиямс айым “Азаттык” үналгысынын өзбек кызматына берген маегинде, дүйнөдөгү ири компаниялардын тизмесине кирген “Теско” өспүрүмдөр эмгегин колдонуу өңдүү көрүнүштү токтото аларын кошумчалайт.
Теского чейин өзбек пахтасына бир катар эл аралык компаниялар дагы бойкот жарыялаган эле. Швециянын Н-М, Финляндиянын “Маримекко” жана Эстониянын “Кренхолм” компаниялары “ак алтын” деген атка конгон өзбек пахтасын сатып алуудан баш тарткан. Статистика боюнча Европада өндүрүлгөн ар төртүнчү кийимде өзбек пахтасы колдонулат. Пахта экспортунан гана Өзбекстан жылына 1 миллиард доллардан ашуун пайда көрөт.
Өзбекстандык укук коргоочулар пахта бизнеси саясий элитага гана пайда алып келгендиктен, пахта бойкоту карапайым калктын чөнтөгүнө терс таасир тийгизбейт деп ырасташууда. Расмий Ташкент азырынча “Тесконун” пахтага бойкот жарыялоо кыймылына реакция жасай элек. Буга чейин, өзбек бийлиги өлкөнүн айыл-чарба тармагында өспүрүмдөрдүн эмгеги колдонулбай тургандыгын айтып келген. Өзбекстандын Британиядагы элчилиги ноябрдын этегинде билдирүү таратып, “массалык маалымат каражаттарынын Өзбекстанга каршы өнөктүгү туура эмес” деп айткан болчу.
Анын аралыгында, өзбекстандык карапайым тургундар бул жылы кыш өзгөчө суук болгонуна карабастан, жаратылыш газы жана электр жарыгына баа 20 пайызга жогорулаганын айтышууда. Жаратылыш газына бай келген Өзбекстанда экономикалык көрсөткүчтөрдүн төмөн болгонуна нааразы айрым жашоочулар демонстрацияларды өткөрдү. Ушундай эле нааразылык акциялары Анжиянда дагы өткөнү кабарланды. “Фергана.ру” маалымат агенттигинин кабарына ылайык, ушул аптада болжол менен 40 адам Анжиянда жол тоскон.
Бирок жергиликтүү тургундардын талаптарына карабастан, турак-жайлар жылытылбай келет.
“– Адам чыдагыс суук. Температура минус 10-13 болду. Бирок биздин үйдө газ жок, - деди “Азаттык” үналгысынын өзбек кызматына Анжияндык тургундардын бири.
Самарканддык укук коргоочу Комилжон Ашуров болсо, газга ууланып бир нече адам набыт болгонун айтат:
– Биз үч адамдын өлүмү тууралуу уктук. Бул окуя бир нече күн мурун болгон. Алгач газ жок болчу. Анан алар уктап жатканда, газ кайрадан берилип, алар өчүрбөй калып, ууланганын уктук.
70-жаштагы Каримов 23-декабрда өткөн президенттик шайлоодо расмий маалыматтарга ылайык, шайлоочулардын 88 пайыз добушуна ээ болгон. Оппозиция, укук коргоочулар жана ЕККУ шайлоо эркин жана таза өткөн эмес деп эсептейт. Каримовдун инаугурациясы дүйнө коомчулугунун нааразылык толкуну алдында өттү десек болот. 15-январда дүйнөдөгү көлөмү боюнча үчүнчү орунда турган “Теско” компаниясынын дүкөндөрү пахта терүүдө өспүрүмдөрдүн эмгеги колдонулгандыктан өзбек пахтасын сатып алуудан баш тартты.
Бул багытта активдүү жүргүзүлгөн кампаниянын демилгечиси болгон “Экологиялык акыйкат” фонду өзбек пахтасына жарыяланган бойкотту кубаттап, муну “мурда болуп көрбөгөндөй кыймыл” деп атады. Аталган фонддун директору Жуллиет Виллиямс буларды айтат:
– Ири компания катары “Теско” демилгени колго алганы бизди абдан кубандырат. “Теско” өспүрүмдөр эмгеги менен байланыштуу иштерден оолак болууну каалайт. Биз биргелешкен эл аралык коомчулук өзбек өкмөтүнө кысым жасап, кырдаалды өзгөртө аларына ишенебиз. , - деген Виллиямс айым “Азаттык” үналгысынын өзбек кызматына берген маегинде, дүйнөдөгү ири компаниялардын тизмесине кирген “Теско” өспүрүмдөр эмгегин колдонуу өңдүү көрүнүштү токтото аларын кошумчалайт.
Теского чейин өзбек пахтасына бир катар эл аралык компаниялар дагы бойкот жарыялаган эле. Швециянын Н-М, Финляндиянын “Маримекко” жана Эстониянын “Кренхолм” компаниялары “ак алтын” деген атка конгон өзбек пахтасын сатып алуудан баш тарткан. Статистика боюнча Европада өндүрүлгөн ар төртүнчү кийимде өзбек пахтасы колдонулат. Пахта экспортунан гана Өзбекстан жылына 1 миллиард доллардан ашуун пайда көрөт.
Өзбекстандык укук коргоочулар пахта бизнеси саясий элитага гана пайда алып келгендиктен, пахта бойкоту карапайым калктын чөнтөгүнө терс таасир тийгизбейт деп ырасташууда. Расмий Ташкент азырынча “Тесконун” пахтага бойкот жарыялоо кыймылына реакция жасай элек. Буга чейин, өзбек бийлиги өлкөнүн айыл-чарба тармагында өспүрүмдөрдүн эмгеги колдонулбай тургандыгын айтып келген. Өзбекстандын Британиядагы элчилиги ноябрдын этегинде билдирүү таратып, “массалык маалымат каражаттарынын Өзбекстанга каршы өнөктүгү туура эмес” деп айткан болчу.
Анын аралыгында, өзбекстандык карапайым тургундар бул жылы кыш өзгөчө суук болгонуна карабастан, жаратылыш газы жана электр жарыгына баа 20 пайызга жогорулаганын айтышууда. Жаратылыш газына бай келген Өзбекстанда экономикалык көрсөткүчтөрдүн төмөн болгонуна нааразы айрым жашоочулар демонстрацияларды өткөрдү. Ушундай эле нааразылык акциялары Анжиянда дагы өткөнү кабарланды. “Фергана.ру” маалымат агенттигинин кабарына ылайык, ушул аптада болжол менен 40 адам Анжиянда жол тоскон.
Бирок жергиликтүү тургундардын талаптарына карабастан, турак-жайлар жылытылбай келет.
“– Адам чыдагыс суук. Температура минус 10-13 болду. Бирок биздин үйдө газ жок, - деди “Азаттык” үналгысынын өзбек кызматына Анжияндык тургундардын бири.
Самарканддык укук коргоочу Комилжон Ашуров болсо, газга ууланып бир нече адам набыт болгонун айтат:
– Биз үч адамдын өлүмү тууралуу уктук. Бул окуя бир нече күн мурун болгон. Алгач газ жок болчу. Анан алар уктап жатканда, газ кайрадан берилип, алар өчүрбөй калып, ууланганын уктук.