Премьер-министр Алмаз Атамбаевдин уулангандыгын дарыгерлер тастыктагандан кийин аны ким ууландырышы мүмкүн, жыйырма күндөн ашык убакыттан бери эмне үчүн бул маселеге маани берилбей жатат деген өңдүү суроолор жандана баштады. 29-майда президенттин иш башкармалыгынын алдындагы дарылоо жана ден-соолукту чыңдоо бирикмеси Алмаз Атамбаевдин организминен белгисиз уу зат табылгандыгы тууралуу медициналык тыянакты жарыялады.
Дарылоочу борбордун директору Марат Сагынбаев өзү кол койгон медициналык бүтүмдө белгиленгенге караганда, ууланган Алмаз Атамбаев дарыгерлердин көзөмөлүндө кала берүүдө. Премьер-министрдин өзүнүн 22-майда парламентте билдиргенине караганда, премьер-министрди 11-майда иш бөлмөсүндө кимдир бирөө суу аркылуу ууландырган. Бирок, шейшемби күнү таластыктар менен өкмөт үйүндө жолугушуу маалында билдиргенине караганда, коопсуздук кызматы бул ишке маани бербей жатат:
- Мына бүгүн Атамбаев ууланды деген справка алдым. Эми бу да жакшы эмес да, премьер-министрге Ак үйдөн бирөөлөр уу берип атса. Анан башпрокурор, КНБ, СНБ (коопсуздук кызматы – авт.) «тырманып» да койбосо, бул да жакшы эмес да.
Коопсуздук кызматы бул ишти колго алган-албаганы чынында эле белгисиз бойдон турат. Башкы прокуратуранын коомчулук менен иштөө бөлумүнүн башчысы Насиза Сумардын айтканына караганда, премьер-министр факт боюнча Башкы прокуратурага эч кандай арыз бере элек.
Бул аралыкта Алмаз Атамбаевдин ууланышына байланышкан маалымат коомчулукта ар кыл божомолдорду пайда кылууда. Айрымдары Атамбаев өзүнө коомчулуктун көңүлүн бурдуруу үчүн саясий оюн жүргүзүп жатат десе, айрымдары хансарайдагы көшөгө артындагы тирешүүлөрдүн бир көрүнүшү катары баалап жатышат.
Кесиби боюнча дарыгер, экс-депутат Ташболот Балтабаев кандай болгон учурда да өкмөт башчынын иш бөлмөсүндө ууландырылды деген маалыматтын таралышы саясий маселе жана буга маани бербей коюуга болбойт. Аны терең изилдөө үчүн тармактык оорукананын бүтүмү негиз болуп бере албайт:
- Сагынбаев деген эми атайын оорукананын башкы дарыгери да. Ал тармактык болуп эсептелет. Ага жазып бер деп бирөө буйрук берип коюшу мүмкүн. Кыскасы, эртеби-кечпи бул маселе көтөрүлөт. Себеби, өкмөттүн башчысын өзүнүн иш бөлмөсүндө ууландырып, эки күн эс-учун жоготуп жатты деген бул – чоң «ЧП» да.
Укук коргоочу Азиза Абдырасулова, тескерисинче, муну чоң ызы-чууга айландырып, элдин үшүн албай, ак үйдүн ичинде өздөрү териштириши керек эле дейт. Укук коргочунун оюнда, окуя премьердин иш бөлмөсүндө болгондон кийин, териштирүүнү анын айланасындагы адамдардан баштаса эле айкындала түшөт:
- Эми бул жерде түшүнүктүү эле болуп турбайбы, ким алып келди. Аны эми чоң мамлекеттик жаңжал эмес, аны жарандардын жүрөгүн түшүрүп, алардын баарына жарыя кылбастан, өздөрү чечиш керек. Демек, акүйдүн ичинде быкы-чыкы толтура.
Саясий ишмер, Жогорку Кеңештин мыйзам чыгаруу жыйынынын төрагасы Абдыганы Эркебаев Кыргызстандагы экинчи мамлекеттик ишмерди ууландырууга байланышкан маселенин иликтенбей создугуп жатышына кабатыр экенин билдирди. Саясатчы ууландырууга байланыштуу эки божомолду келтирди.
- Анын душмандары жасашы ыктымал, биринчиси. Экинчиден, азыр Кыргызстанда бирде курчуп, бирде кичине тыйылып аткан саясий кырдаалды дагы бир ирет козгоп, көтөрүп коелу дегендей, айталы, Текебаевге карата «матрешка» иши болбодубу, ошол сыңары бул дагы бир өлкөнү козгойлу деген аракет болушу ыктымал. Чагымчылар, провокаторлор уюштурушу мүмкүн, өлкөгө, элге тынчтык каалабаган.
Жогорку Кеңештин депутаты Иса Өмүркуловдун көз карашында өзүн сыйлаган мамлекет бул маселени кайдигер калтырбай, иликтөөгө алып, өз баасын бериши керек:
- Негизи мындай факт эч кимге кереги жок, бийликтин бир дагы бутагына. Анан изилдеп баа бериш керек да, атайы жасалган нерсеби же башкабы, баа бериш керек да. Менимче, бул боюнча коопсуздук кызматы, Баш прокуратура иш козгош керек.
Европарламенттин жыйынына катышып кайткан депутаттын айтымында, Кыргызстандын өкмөт башчысынын ууландырылышы боюнча Европарламентте да сөз болду.
- Мына бүгүн Атамбаев ууланды деген справка алдым. Эми бу да жакшы эмес да, премьер-министрге Ак үйдөн бирөөлөр уу берип атса. Анан башпрокурор, КНБ, СНБ (коопсуздук кызматы – авт.) «тырманып» да койбосо, бул да жакшы эмес да.
Коопсуздук кызматы бул ишти колго алган-албаганы чынында эле белгисиз бойдон турат. Башкы прокуратуранын коомчулук менен иштөө бөлумүнүн башчысы Насиза Сумардын айтканына караганда, премьер-министр факт боюнча Башкы прокуратурага эч кандай арыз бере элек.
Бул аралыкта Алмаз Атамбаевдин ууланышына байланышкан маалымат коомчулукта ар кыл божомолдорду пайда кылууда. Айрымдары Атамбаев өзүнө коомчулуктун көңүлүн бурдуруу үчүн саясий оюн жүргүзүп жатат десе, айрымдары хансарайдагы көшөгө артындагы тирешүүлөрдүн бир көрүнүшү катары баалап жатышат.
Кесиби боюнча дарыгер, экс-депутат Ташболот Балтабаев кандай болгон учурда да өкмөт башчынын иш бөлмөсүндө ууландырылды деген маалыматтын таралышы саясий маселе жана буга маани бербей коюуга болбойт. Аны терең изилдөө үчүн тармактык оорукананын бүтүмү негиз болуп бере албайт:
- Сагынбаев деген эми атайын оорукананын башкы дарыгери да. Ал тармактык болуп эсептелет. Ага жазып бер деп бирөө буйрук берип коюшу мүмкүн. Кыскасы, эртеби-кечпи бул маселе көтөрүлөт. Себеби, өкмөттүн башчысын өзүнүн иш бөлмөсүндө ууландырып, эки күн эс-учун жоготуп жатты деген бул – чоң «ЧП» да.
Укук коргоочу Азиза Абдырасулова, тескерисинче, муну чоң ызы-чууга айландырып, элдин үшүн албай, ак үйдүн ичинде өздөрү териштириши керек эле дейт. Укук коргочунун оюнда, окуя премьердин иш бөлмөсүндө болгондон кийин, териштирүүнү анын айланасындагы адамдардан баштаса эле айкындала түшөт:
- Эми бул жерде түшүнүктүү эле болуп турбайбы, ким алып келди. Аны эми чоң мамлекеттик жаңжал эмес, аны жарандардын жүрөгүн түшүрүп, алардын баарына жарыя кылбастан, өздөрү чечиш керек. Демек, акүйдүн ичинде быкы-чыкы толтура.
Саясий ишмер, Жогорку Кеңештин мыйзам чыгаруу жыйынынын төрагасы Абдыганы Эркебаев Кыргызстандагы экинчи мамлекеттик ишмерди ууландырууга байланышкан маселенин иликтенбей создугуп жатышына кабатыр экенин билдирди. Саясатчы ууландырууга байланыштуу эки божомолду келтирди.
- Анын душмандары жасашы ыктымал, биринчиси. Экинчиден, азыр Кыргызстанда бирде курчуп, бирде кичине тыйылып аткан саясий кырдаалды дагы бир ирет козгоп, көтөрүп коелу дегендей, айталы, Текебаевге карата «матрешка» иши болбодубу, ошол сыңары бул дагы бир өлкөнү козгойлу деген аракет болушу ыктымал. Чагымчылар, провокаторлор уюштурушу мүмкүн, өлкөгө, элге тынчтык каалабаган.
Жогорку Кеңештин депутаты Иса Өмүркуловдун көз карашында өзүн сыйлаган мамлекет бул маселени кайдигер калтырбай, иликтөөгө алып, өз баасын бериши керек:
- Негизи мындай факт эч кимге кереги жок, бийликтин бир дагы бутагына. Анан изилдеп баа бериш керек да, атайы жасалган нерсеби же башкабы, баа бериш керек да. Менимче, бул боюнча коопсуздук кызматы, Баш прокуратура иш козгош керек.
Европарламенттин жыйынына катышып кайткан депутаттын айтымында, Кыргызстандын өкмөт башчысынын ууландырылышы боюнча Европарламентте да сөз болду.