Жалалабатта 11-январда адам сатууну токтотууга байланыштуу тегерек үстөл талкуусу болуп өттү. Анда начар турмуш менен жумушсуздуктун айынан чет өлкөдөн иш издеген жарандар түрдүү кыйынчылыктарга туш болуп, алдамчы кишилер аркылуу сыртынан сатылып кеткени тууралу сөз жүрдү. Эл аралык миграция уюмунун талкууга катышкан өкүлүнүн айтымында, секс кулчулугунда болуп, чет өлкөдөн кайтарылгандардын 80 пайызын Сузак районунан чыккан кыз-келиндер түзөт.
Жумушсуз жана турмушу начар адамдар айлыгы мол иш таап берүүнү убада кылгандардын курмандыгына айланууда. Эл аралык миграция уюмунун долбоорун ишке ашырган лидер Аялдар биримдигинин өкүлү Гулфира Абдувалиеванын айтымында, Орусияда иштеген тажик гастарбайтерлерине Сузак районунан сатылган кыз күнү-түнү кызмат кылып, ур-токмогун жеген.
-Бир үй бүлөө - атасы, апасы, кызы, уулу жана небереси беш жыл мурун Казакстанга кетип, ал жерде кул болуп Кыргызстанга келе албай МОМ боюнча бул жерге келишти. Аларга биз паспорт алганга жардам бердик. Паспорттору жок экен.
Юрист Нурлан Касымбеков аталган райондо адам сатуу менен алпурушкан төрт киши кармалып, алардын ар бири 20 миң сомдон айыпка жыгылганын билдирди.
- Эл аралык миграция уюму тарабынан дагы эки факты катталды. Биринчиси, бул чет өлкөдө кыздарды сексуалдык эксплуатация кылган боюнча. Экинчиси, Түркиядан кайтарылып келген кыздар боюнча,- деди Нурлан Касымбеков.
Биримдиктин төрайымы Жанна Саралаеванын болжолунда адам сатуу фактыларына асыресе мыйзамды жана алданган маалда кайда кайрылаарын билбеген адамдар туш болууда. Облустан ыраак жайгашкан айыл-кыштактардын тургундары алданган маалда кантип «189» номерлүү телефонго чалуунун жол-жобосун билишпейт. Долбоордун жарнамаларын илүүгө жергиликтүү кызматтар кайдигер карашат. Саралаева айткандай, долбоордун эсебинен соңку эки жылда Орусия, Казакстан,Түркия өңдүү өлкөлөргө алданып барып, кайра келген 15тен ашык кишиге психологиялык, медициналык жана юридикалык жардам берилген.
Ички иштер башкармасынын өкүлү Динара Жураеванын жеке оюнда, акыйкаттык орнооруна ишенбегендиктен алданган адамдар тармактык уюмдарга кайрылбайт.
Ошондуктан Башкармалыкта бир дагы факты катталган эмес.
- Адамдардын кайрылбаган себеби- юридикалык маданият аларга жардам бербей турганын билишет. Конкреттүү жардам алаарына, адилеттиктин орношуна аларда ишеним жок,- дейт Динара Жураева.
Эл аралык миграция уюмунун өкүлү Калида Радишеванын маалыматы боюнча, чет өлкөдөн Кыргызстанга кайтарылгандардын 80 пайызын сузактык кыз-келиндер түзөт.
- Сексуалдык зордук-зомбулукка туш болуп, чет өлкөлөрдөн, Түркия менен Араб эмираттарынан депортация болгондордун жалпы санынын 80 пайызы Жалалабат облусундагы Сузак районунун кыз-келиндери. Биз алардын коомго кайра аралашып, интеграцияланышына көмөк көрсөтүп жатабыз, - деди МОМдун өкүлү Калида Радишева.
-Бир үй бүлөө - атасы, апасы, кызы, уулу жана небереси беш жыл мурун Казакстанга кетип, ал жерде кул болуп Кыргызстанга келе албай МОМ боюнча бул жерге келишти. Аларга биз паспорт алганга жардам бердик. Паспорттору жок экен.
Юрист Нурлан Касымбеков аталган райондо адам сатуу менен алпурушкан төрт киши кармалып, алардын ар бири 20 миң сомдон айыпка жыгылганын билдирди.
- Эл аралык миграция уюму тарабынан дагы эки факты катталды. Биринчиси, бул чет өлкөдө кыздарды сексуалдык эксплуатация кылган боюнча. Экинчиси, Түркиядан кайтарылып келген кыздар боюнча,- деди Нурлан Касымбеков.
Биримдиктин төрайымы Жанна Саралаеванын болжолунда адам сатуу фактыларына асыресе мыйзамды жана алданган маалда кайда кайрылаарын билбеген адамдар туш болууда. Облустан ыраак жайгашкан айыл-кыштактардын тургундары алданган маалда кантип «189» номерлүү телефонго чалуунун жол-жобосун билишпейт. Долбоордун жарнамаларын илүүгө жергиликтүү кызматтар кайдигер карашат. Саралаева айткандай, долбоордун эсебинен соңку эки жылда Орусия, Казакстан,Түркия өңдүү өлкөлөргө алданып барып, кайра келген 15тен ашык кишиге психологиялык, медициналык жана юридикалык жардам берилген.
Ички иштер башкармасынын өкүлү Динара Жураеванын жеке оюнда, акыйкаттык орнооруна ишенбегендиктен алданган адамдар тармактык уюмдарга кайрылбайт.
Ошондуктан Башкармалыкта бир дагы факты катталган эмес.
- Адамдардын кайрылбаган себеби- юридикалык маданият аларга жардам бербей турганын билишет. Конкреттүү жардам алаарына, адилеттиктин орношуна аларда ишеним жок,- дейт Динара Жураева.
Эл аралык миграция уюмунун өкүлү Калида Радишеванын маалыматы боюнча, чет өлкөдөн Кыргызстанга кайтарылгандардын 80 пайызын сузактык кыз-келиндер түзөт.
- Сексуалдык зордук-зомбулукка туш болуп, чет өлкөлөрдөн, Түркия менен Араб эмираттарынан депортация болгондордун жалпы санынын 80 пайызы Жалалабат облусундагы Сузак районунун кыз-келиндери. Биз алардын коомго кайра аралашып, интеграцияланышына көмөк көрсөтүп жатабыз, - деди МОМдун өкүлү Калида Радишева.