Баш мыйзамдын президенттин кол коюусуна сунушталган нускасы менен парламент 30-декабрда кабыл алган нускасынын ортосунда ыйгарым укуктарга байланышкан олуттуу айырмачылык бар. Жогорку Кеңештин депутаты Азимбек Бекназаров бүгүн ушундай мазмундагы билдирүү жасап, президентти кол койбоого чакырды. Баш мыйзамдын жаңы редакциясы 31-декабрдан бери президенттин кароосунда турат. Бейшембиде өткөн Коопсуздук кеңеши бул документке кол коюуну президентке сунуштаган болчу.
Депутат Азимбек Бекназаровдун билдиргенине караганда, Баш мыйзамдын президентке сунушталган нускасында парламентте талкууга түшпөгөн жоболор кирип кеткен:
- Бул редакциялык өзгөртүү эмес, техникалык өзгөртүү эмес. Конституциянын принцибин жок кылып атпайбы: премьер-министрди президент дайындайт, президент бошотот. Кыргыз өкмөтү президенттин алдында жоопкерчилик тартат жана көзөмөлүндө болот. Андай болгон эмес да. Жогорку Кеңештин алдында жооптуу.
Бекназаров оппозициянын өкүлдөрү Темир Сариев менен Өмүрбек Текебаев кол койгон макулдашылган вариант боюнча жети жобого гана өзгөртүү кирген дейт. Буга чейин баш мыйзамга кыркка жакын өзгөрүү киргени кабарланган. Ошондуктан, депутат дүйшөмбү күнгө чейин Баш мыйзамдын жаңы редакциясынын эки башка нускасын тең ийне-жибине чейин териштирип туруп, айырмачылыктар боюнча парламентте билдирүү жасаганга камынып жатат:
- Стенограмманы, аудио, видеотасмалардын баарын алып койдум. Эгерде, президент ушуга кол кое турган болсо, президент өзү эртеби-кечпи кепил катары туруп, биздин айтканыбызга карабай туруп Конституцияны бузса, кол койсо, анда чыныгы узурпатор болот. Анткени, бардык өзгөртүүлөр президенттин гана укуктарын көбөйткөн беренелер экен.
Азимбек Бекназаровдун мындай дооматы чындыкка дегеле коошпойт деп билдирди ушул эле күнү президенттин маалымта катчысы Нурлан Шакиев:
- Жогорку Кеңештин төрагасы Марат Султанов өзү кеңири, так, даана кылып өзгөрүү, толуктоолор кайсы жерде болгонун айтып берген. Мамлекет башчы эч качан андай кадамга барбайт. Анан жанагыдай президент өзү билбей калышы мүмкүн. Администрация, жанындагы адамдар ошондой ишке түртүп атат деген чындыкка дал келбейт. Себеп дегенде баш мыйзамга кол коюп атканда президент сөзсүз, ар бир, биринчи беренеден акыркысына чейин, үтүр, чекитине чейин карайт.
30-декабрда кабыл алынган Конституциянын жаңы редакциясы макулдашылып кабыл алынганын анын тарапкерлери тынымсыз кайталап келатышат. Ага президент ушул апта башында кол коеру күтүлүүдө.
Мындай маалыматты парламент спикери Марат Султанов Жогорку Кеңешке өзү ырастап айта кеткен болчу:
-Мурунку долбоорго караганда, алда-канча жылыштар бар экенин көпчүлүк айтты. Эми анча мынча сындар болду, Конституциянын укугун кичирейтип коюптурсуңар деген көз караштар айтылды. Коопсуздук кеңештин мүчөлөрү бардыгы толук курамы менен, Конституциянын жаңы редакциясын колдоп, президентке ушундай сунуш киргизишти, ушул Конституцияга кол коюп бериңиз деген.
Бирок, депутат Азимбек Бекназаров Баш мыйзам ушул калыбында кабыл алынып калса, Жогорку Кеңештин төрагасы да, Президент да атайын жашыруун макулдашып алган тараптар катары доого жыгылышы толук ыктымал деп эсептейт. Бекназаров өзү көтөргөн маселенин акыйкатын аныктоо үчүн эл аралык сотко чейин кайрылышы ыктымал экендигин белгиледи.
- Бул редакциялык өзгөртүү эмес, техникалык өзгөртүү эмес. Конституциянын принцибин жок кылып атпайбы: премьер-министрди президент дайындайт, президент бошотот. Кыргыз өкмөтү президенттин алдында жоопкерчилик тартат жана көзөмөлүндө болот. Андай болгон эмес да. Жогорку Кеңештин алдында жооптуу.
Бекназаров оппозициянын өкүлдөрү Темир Сариев менен Өмүрбек Текебаев кол койгон макулдашылган вариант боюнча жети жобого гана өзгөртүү кирген дейт. Буга чейин баш мыйзамга кыркка жакын өзгөрүү киргени кабарланган. Ошондуктан, депутат дүйшөмбү күнгө чейин Баш мыйзамдын жаңы редакциясынын эки башка нускасын тең ийне-жибине чейин териштирип туруп, айырмачылыктар боюнча парламентте билдирүү жасаганга камынып жатат:
- Стенограмманы, аудио, видеотасмалардын баарын алып койдум. Эгерде, президент ушуга кол кое турган болсо, президент өзү эртеби-кечпи кепил катары туруп, биздин айтканыбызга карабай туруп Конституцияны бузса, кол койсо, анда чыныгы узурпатор болот. Анткени, бардык өзгөртүүлөр президенттин гана укуктарын көбөйткөн беренелер экен.
Азимбек Бекназаровдун мындай дооматы чындыкка дегеле коошпойт деп билдирди ушул эле күнү президенттин маалымта катчысы Нурлан Шакиев:
- Жогорку Кеңештин төрагасы Марат Султанов өзү кеңири, так, даана кылып өзгөрүү, толуктоолор кайсы жерде болгонун айтып берген. Мамлекет башчы эч качан андай кадамга барбайт. Анан жанагыдай президент өзү билбей калышы мүмкүн. Администрация, жанындагы адамдар ошондой ишке түртүп атат деген чындыкка дал келбейт. Себеп дегенде баш мыйзамга кол коюп атканда президент сөзсүз, ар бир, биринчи беренеден акыркысына чейин, үтүр, чекитине чейин карайт.
30-декабрда кабыл алынган Конституциянын жаңы редакциясы макулдашылып кабыл алынганын анын тарапкерлери тынымсыз кайталап келатышат. Ага президент ушул апта башында кол коеру күтүлүүдө.
Мындай маалыматты парламент спикери Марат Султанов Жогорку Кеңешке өзү ырастап айта кеткен болчу:
-Мурунку долбоорго караганда, алда-канча жылыштар бар экенин көпчүлүк айтты. Эми анча мынча сындар болду, Конституциянын укугун кичирейтип коюптурсуңар деген көз караштар айтылды. Коопсуздук кеңештин мүчөлөрү бардыгы толук курамы менен, Конституциянын жаңы редакциясын колдоп, президентке ушундай сунуш киргизишти, ушул Конституцияга кол коюп бериңиз деген.
Бирок, депутат Азимбек Бекназаров Баш мыйзам ушул калыбында кабыл алынып калса, Жогорку Кеңештин төрагасы да, Президент да атайын жашыруун макулдашып алган тараптар катары доого жыгылышы толук ыктымал деп эсептейт. Бекназаров өзү көтөргөн маселенин акыйкатын аныктоо үчүн эл аралык сотко чейин кайрылышы ыктымал экендигин белгиледи.