Зейнеп Мартбек кызы (Алтымышова) Ирландиялыктар жаңы жылды жагымдуу кабар менен тосуп алышты. Алардын эне тили үстүбүздөгү жылдан тартып Европа Биримдигинин расмий макам алган 23-тили болуп калды. Эми мындан ары ирланд тили Евробиримдиктеги башка негизги тилдер сыяктуу эле колдонула баштамакчы. 1-январдан тартып, Евробиримдиктин өзөктүү мааниге ээ мыйзамдары жана башка расмий документтери ирланд тилине которула баштайт. Бул тилди галл тили деп да атап коюшат.
Арийне, расмий макамга ээ болсо дагы, азырынча ирланд тили англис, француз жана немец тилдери сыяктуу өтө кеңири колдонулбайт. Мисалы Европанын мекемелери мыйзамдарынын баарын тең ирланд тилине которууга милдеттүү эмес. Бирок ирланд тилин мындан ары кеңири жайылтуу маселеси бир нече жылдан кийин каралаары да күтүлүүдө.
Учурда бул тил Ирландияда кеңири колдонулат. Бирок милдеттендирүү өлкөдөгү теги ирланд эмес тургундарынын бир даарына анча жага бербейт. Бир чети ирланд тили үйрөнүүгө өтө оор тилдерге кирет. 2002-жылы өткөн эл каттоодо белгилүү болгондой, Ирландиянын калкынын 40 пайызы ирланд тилинде сүйлөй алат. Бирок алардын эне тили өлкөдө үстөмдүк кылат деп айтуу кыйын. Анткени Ирландияда Польша, Латвия, Литва жана Эстония сыяктуу чет өлкөлөрдөн келген мигранттардын толкуну күчөп, эми бул өлкөдө бир топ тилдерди угууга болот. Ирландиянын бийлиги ирланд тилин өнүктүрүү үчүн өзгөчө камкордук көрүүдө. Ирланд министрлеринин бири жакында эле: “Өлкө боюнча жүз миң адамдын мектептен тышкаркы чөйрөдө ирланд тилинде эркин сүйлөп, аны жандуу колдонушу бул тилдин конституциялык, юридикалык жактан жана иш жүзүндө корголуп жатышы менен түшүндүрүлөт” деп айтты.
Өткөн айда Ирландиянын өкмөтү өз эне тилин өнүктүрүү боюнча 20 жылдык стратегиялык долбоорду иштеп чыккан эле. Ага ылайык коомдо ирланд жана англис тили бирдей деңгээлде колдонулган кош тилдүүлүктү өнүктүрүү үчүн тиешелүү иш-чаралар азыртадан көрүлө баштады. Мисалы, ирланд тилин үйрөтүү борборлору жана сыналгы берүүлөрү кеңири кулач жая баштады.
Евробиримдикке жаңы жылдан тарта мүчө болгон Румыния менен Болгариянын калктарынын эне тилдери дагы Биримдиктин алкагында расмий макамга ээ болду. 2004-жылдан бери Евробиримдик алардан башка дагы 9 жаңы тилди кошкон эле. Алардын катарында чех, мажар, словак жана словен тилдери бар.
Учурда бул тил Ирландияда кеңири колдонулат. Бирок милдеттендирүү өлкөдөгү теги ирланд эмес тургундарынын бир даарына анча жага бербейт. Бир чети ирланд тили үйрөнүүгө өтө оор тилдерге кирет. 2002-жылы өткөн эл каттоодо белгилүү болгондой, Ирландиянын калкынын 40 пайызы ирланд тилинде сүйлөй алат. Бирок алардын эне тили өлкөдө үстөмдүк кылат деп айтуу кыйын. Анткени Ирландияда Польша, Латвия, Литва жана Эстония сыяктуу чет өлкөлөрдөн келген мигранттардын толкуну күчөп, эми бул өлкөдө бир топ тилдерди угууга болот. Ирландиянын бийлиги ирланд тилин өнүктүрүү үчүн өзгөчө камкордук көрүүдө. Ирланд министрлеринин бири жакында эле: “Өлкө боюнча жүз миң адамдын мектептен тышкаркы чөйрөдө ирланд тилинде эркин сүйлөп, аны жандуу колдонушу бул тилдин конституциялык, юридикалык жактан жана иш жүзүндө корголуп жатышы менен түшүндүрүлөт” деп айтты.
Өткөн айда Ирландиянын өкмөтү өз эне тилин өнүктүрүү боюнча 20 жылдык стратегиялык долбоорду иштеп чыккан эле. Ага ылайык коомдо ирланд жана англис тили бирдей деңгээлде колдонулган кош тилдүүлүктү өнүктүрүү үчүн тиешелүү иш-чаралар азыртадан көрүлө баштады. Мисалы, ирланд тилин үйрөтүү борборлору жана сыналгы берүүлөрү кеңири кулач жая баштады.
Евробиримдикке жаңы жылдан тарта мүчө болгон Румыния менен Болгариянын калктарынын эне тилдери дагы Биримдиктин алкагында расмий макамга ээ болду. 2004-жылдан бери Евробиримдик алардан башка дагы 9 жаңы тилди кошкон эле. Алардын катарында чех, мажар, словак жана словен тилдери бар.