Оор кылмыш жасагандыгынан шектелген кыргызстандык 9 атуулдун ишин кароо 23-декабрда 1-май райондук сотунда улантылды. Рысбек Акматбаев баштаган бул топ үч адамды өлтүрдү жана бир адамдын өмүрүнө кол салды деп шектелүүдө. Бул күнкү сот отурумунда айыпталуучуларды суроо башталды.
Бул күнү сот отуруму ишин айыпталып жаткандарды суроодон баштады. Адегенде кылмыш дүйнөсүндө белгилүү адам саналган Рысбек Акматбаев соттун, адвокаттардын жана жабырлануучулардын суроолоруна жооп берди.
Рысбек Акматбаев баштаган топ Ички иштер министрлигинин кызматтык кылмыштар боюнча башкармалыгынын башчысы Чыныбек Алиевди, кылмыш дүйнөсүнүн барктуу адамы саналган Азиз Батукаевдин күйөө баласы Хаважи Заурбековду, Асылбек Бердикеевди өлтүргөндү жана Дамир Тургунбавдин өмүрүнө кол салды деген шек менен соттук териштирүүдөн өтүп жатат. Сот залдында белгилүү болгон маалыматтарга караганда, бул окуялар 2003-2004-жылдары болгон. Март окуясына чейин башкы прокуратура бул иштерди Рысбек Акматбаев баштаган кылмыштуу топ жасады деп эсептеп, издөө салган. Рысбек Акматбаевдин сотто берген көрсөтмөсүнө караганда, аталган кылмыштар жасалган учурда ал чет өлкөдө болгон жана аталган окуялар тууралуу маалымат каражаттары аркылуу гана таанышкан. Ал эми өзү болсо Кыргызстанга май айында кайтып келген. Бул тууралуу ал судья Аман Сариевдин суроосуна ылайык мындайча жооп берди:
- Өлкөдө көп нерсе өзгөрдү. Башкы прокурор (Азимбек Бекназаров) кимде кандай иш болсо келсин деп жарыялаган. Мен ага адвокатым менен келип, эч жакка чыкпоо тууралуу тил кат бердим. Күнөөсүз экендигимди түшүндүрдүм. Анан тергөө башталды.
Маалымат каражаттарында мурда кабарлангандай, Чыныбек Алиевдин өлтүрүүгө мурдагы ички иштер министри Бакирдин Субанбековдун тиешеси бар экендиги тууралуу Рысбек Акматбаев мурда журналисттерге билдирген. Сотто бул маселени маркум Чыныбек Алиевдин жактоочусу Татьяна Чилникина козгоду :
- Сиздин биртууганыңыздын кайгылуу өлүмүнөн кийин маалымат каражаттарында Чыныбек Алиевдин өлүмүнө мурдагы ички иштер министри Субанбековдун тиешеси бар, ага байланыштуу далил бар экендиги тууралуу сиздин билдирүүңүз пайда болду эле. Бул тууралуу эмне айта аласыз?
Бирок, Рысбек Акматбаев бул маселенин каралып жаткан ишке тиешеси жок экендигин белгилеп, бул маселе боюнча эч кандай маалымат бербестигин билдирди.
Кылмыштуу топтун башчысы катары айыпталып жаткан Рысбек Акматбаев бир тууган иниси Тынычбек Акматбаев №31 түрмөдө атып өлтүрүлгөндөн кийин нааразылык акциясына чыгып, ал аркылуу кеңири коомчулуктун алдына чыккан. Бирок, жабырлануучулардын бири Чыныбек Алиевдин агасы Аскер Алиевди бул кылмыштуу топтун сотто берген көрсөтмөлөрү ынандырган жери жок:
- Адам өлтүргөн киши мен өлтүрдүм деп айтмак беле. Тергөөнүн жыйынтыгы боюнча күнөө буларга коюлуп жатпайбы. Жанагы табылган машина, аны айдап жүргөн жанагы Эркин Мамбеталиев болуп жатпайбы.
Аскер Алиев белгилеген Эркин Мамбеталиев тескерисинче, сотто бул кылмыш иштерине эч кандай тиешеси жогун билдирүүдө. Ал буга чейин президент Аскар Акаевдин, Социал-демократтар саясий партиясынын төрагасы Алмаз Атамбаевдин жан сактысы катары иштеп келгендиги тууралуу маалымат айтылууда.
Сотто айыпталып жаткан калган атуулдар дагы бул кылмыш ишине эч кандай тиешеси жоктугун айтышып, тартип коргоо кызматы ар кандай кыйнап, кыстоолор менен сотко чейин көргөзмө берүүгө бмажбурлашкандыгын айтышты. Бул отурумга Рысбек Акматбаевдин кылмыш дүйнөсүндөгү атаандашы катары аталып келаткан Азиз Батукаевдин карындашы күбө катары катышкан жок. Муну анын адвокаты Заурбекова өз өмүрү үчүн коркуп жаткандыгы менен байланыштырды. Бирок, сот келерки жумада жабырлануучуну сотко катыштырууну адвокатка сунуштап, анын коопсуздугу үчүн өзү кам көрүүгө даяр экендигин билдирди. 1-май райондук сотунда жүрүп жаткан бул чуулгандуу сот жараянын судья Аман Сариев алып барууда.
Рысбек Акматбаев баштаган топ Ички иштер министрлигинин кызматтык кылмыштар боюнча башкармалыгынын башчысы Чыныбек Алиевди, кылмыш дүйнөсүнүн барктуу адамы саналган Азиз Батукаевдин күйөө баласы Хаважи Заурбековду, Асылбек Бердикеевди өлтүргөндү жана Дамир Тургунбавдин өмүрүнө кол салды деген шек менен соттук териштирүүдөн өтүп жатат. Сот залдында белгилүү болгон маалыматтарга караганда, бул окуялар 2003-2004-жылдары болгон. Март окуясына чейин башкы прокуратура бул иштерди Рысбек Акматбаев баштаган кылмыштуу топ жасады деп эсептеп, издөө салган. Рысбек Акматбаевдин сотто берген көрсөтмөсүнө караганда, аталган кылмыштар жасалган учурда ал чет өлкөдө болгон жана аталган окуялар тууралуу маалымат каражаттары аркылуу гана таанышкан. Ал эми өзү болсо Кыргызстанга май айында кайтып келген. Бул тууралуу ал судья Аман Сариевдин суроосуна ылайык мындайча жооп берди:
- Өлкөдө көп нерсе өзгөрдү. Башкы прокурор (Азимбек Бекназаров) кимде кандай иш болсо келсин деп жарыялаган. Мен ага адвокатым менен келип, эч жакка чыкпоо тууралуу тил кат бердим. Күнөөсүз экендигимди түшүндүрдүм. Анан тергөө башталды.
Маалымат каражаттарында мурда кабарлангандай, Чыныбек Алиевдин өлтүрүүгө мурдагы ички иштер министри Бакирдин Субанбековдун тиешеси бар экендиги тууралуу Рысбек Акматбаев мурда журналисттерге билдирген. Сотто бул маселени маркум Чыныбек Алиевдин жактоочусу Татьяна Чилникина козгоду :
- Сиздин биртууганыңыздын кайгылуу өлүмүнөн кийин маалымат каражаттарында Чыныбек Алиевдин өлүмүнө мурдагы ички иштер министри Субанбековдун тиешеси бар, ага байланыштуу далил бар экендиги тууралуу сиздин билдирүүңүз пайда болду эле. Бул тууралуу эмне айта аласыз?
Бирок, Рысбек Акматбаев бул маселенин каралып жаткан ишке тиешеси жок экендигин белгилеп, бул маселе боюнча эч кандай маалымат бербестигин билдирди.
Кылмыштуу топтун башчысы катары айыпталып жаткан Рысбек Акматбаев бир тууган иниси Тынычбек Акматбаев №31 түрмөдө атып өлтүрүлгөндөн кийин нааразылык акциясына чыгып, ал аркылуу кеңири коомчулуктун алдына чыккан. Бирок, жабырлануучулардын бири Чыныбек Алиевдин агасы Аскер Алиевди бул кылмыштуу топтун сотто берген көрсөтмөлөрү ынандырган жери жок:
- Адам өлтүргөн киши мен өлтүрдүм деп айтмак беле. Тергөөнүн жыйынтыгы боюнча күнөө буларга коюлуп жатпайбы. Жанагы табылган машина, аны айдап жүргөн жанагы Эркин Мамбеталиев болуп жатпайбы.
Аскер Алиев белгилеген Эркин Мамбеталиев тескерисинче, сотто бул кылмыш иштерине эч кандай тиешеси жогун билдирүүдө. Ал буга чейин президент Аскар Акаевдин, Социал-демократтар саясий партиясынын төрагасы Алмаз Атамбаевдин жан сактысы катары иштеп келгендиги тууралуу маалымат айтылууда.
Сотто айыпталып жаткан калган атуулдар дагы бул кылмыш ишине эч кандай тиешеси жоктугун айтышып, тартип коргоо кызматы ар кандай кыйнап, кыстоолор менен сотко чейин көргөзмө берүүгө бмажбурлашкандыгын айтышты. Бул отурумга Рысбек Акматбаевдин кылмыш дүйнөсүндөгү атаандашы катары аталып келаткан Азиз Батукаевдин карындашы күбө катары катышкан жок. Муну анын адвокаты Заурбекова өз өмүрү үчүн коркуп жаткандыгы менен байланыштырды. Бирок, сот келерки жумада жабырлануучуну сотко катыштырууну адвокатка сунуштап, анын коопсуздугу үчүн өзү кам көрүүгө даяр экендигин билдирди. 1-май райондук сотунда жүрүп жаткан бул чуулгандуу сот жараянын судья Аман Сариев алып барууда.