Баян Жумакадыр кызы, Прага шаары Ооган өкмөт өкүлдөрү чет элдик инвестицияларды тартуу максаты менен АКШда жүрүшөт. Расмий Кабул америкалык инвесторлорду өлкөдө каттоодон өткөрүү оңойлотулуп, ыңгайлуу салык системасы киргизилип, жагыштуу инвестициялык климат түзүлө турганына ишендирүүгө аракеттенүүдө. Азык-түлүк өндүрүшү, туризм жана текстиль индустриясына инвестиция тартууну көздөгөн Кабул инвесторлорду өткөн үч жылдын ичинде өлкөнүн экономикасы 20 пайыздык жылдык өсүшкө жеткендигине, өсүштүн мындан аркы темптери пастабай тургандыгына ишендирүүдө. Ооган өкүлдөрү ал тургай инвестициялык климат кошуна Борбор Азия жумурияттарыныкынан да жагыштуу боло турганын айтып жатат.
Ооган өкмөтүнүн айтымында, өткөн эки жылдын ичинде өлкөдө жалпы наркы 1 миллиард 300 миллон долларды түзгөн 3 миңден ашуун жаңы инвестициялык долбор каттоодон өткөрүлдү. Бул инвестициянын жарымына жакыны чет элдик инвестолордон келди.
Ооганстандын соода министри Хедаят Амин Арсала Вашингтондогу кабарчыбыз менен болгон маегинде өлкө Казакстандын мунайын же Түркмөнстандын газын Пакистанга ташып жеткирүү өңдүү энергетика тармагындагы долбоорлорду ишке ашырууда маанилүү ролго ээ болушу мүмкүн экенин белгилеп, мындай деди:
- Куурлар Ооганстандын аймагы аркылуу өтөт, анткени бул Пакистан менен Индияга бара турган эң кыска жол. Ошону менен бирге эле Ооганстан Борбор Азия менен Түштүк Азиянын ортосундагы көпүрө болуп бере алат. Мен муну менен Орусиядан Индияга бараткан жолдогу сооданы өнүктүрүү үчүн баарыбыздын ыңгайлуу абалда турганыбызды айткым келет.
Ошону менен бирге эле ооган министри өлкөлөрдүн конкреттүү атын атабастан, Борбор Азиялык кошуна мамлекеттер аркылуу транзиттик жүк ташуунун шарттары азырынча өтө ыңгайсыз экенин нааразы болуу менен белгиледи.
Кабулдук жетекчилердин көз карашында, Ооганстандын табигатынын кооздугу менен жапайы айбанаттар дүйнөсү өлкөдө экологиялык туризмди уюштуруу үчүн өтө ыңгайлуу:
- Эгерде биз биргелешип иштесек, Ооганстанда жана бүткүл региондо туризмди өнүктүрүүгө чоң мүмкүнчүлүктөр түзүлөт. Менимче коопсуздук анчейин деле чоң маселе эмес.Бул проблеманы өлкөнү көрбөй-билбей туруп, көтөргөн кишилер бизди таң калтырат, -деди Арсала.
Бирок ошогон карабастан, коопсуздук маселеси чет элдик инвесторлор үчүн маанилүү проблема болуп кала берүүдө. Өткөн жаздан бери эле өлкөнүн ар кайсы жерлеринде орун алган куралдуу кагылыштардан 12 000ден ашык киши курман болду. Алардын көбү талибан согушкерлери болгондугу болжолдонот. Мунун акыркы эле мисалы: 10-октябрда Кандагарда болгон жардырууда белгилүү командирлердин бири, президент Хамид Карзайды колдогон Шах Ага жана дагы үч согушкер курман болду. Шах Ага АКШы колдогон Түндүк Альянстын мүчөсү болгон. 2001-жылы АКШ Түндүк Альянстын жардамы менен Талибан режимин бийликтен сүрүп чыккан.
Бирок Ооганстандын Инвестицияларга Колдоо көрсөтүү Агенттигинин башчысы Омар Захливал өлкөдөгү коопсуздук проблемасы маалымат каражаттарында туура эмес чагылдырып жатат, деп белгилейт:
- Ооба, анда-мында кагылышуулар болуп турат. Бирок адамдар кадимкисиндей эле жашап жатышат. Бизге келип, инвестиция жасап, ишкердик кылып жаткан бизнесмендер бар. Ооганстанга барган үч жылдын ичинде коопсуздук проблемаларынан улам өлкөдөн кетип калган чет элдик инвесторлорду көрө элекмин. Бул чыныгы абалдын индикатору.
Учурда Ооганстанда НАТО баштаган эл аралык бейпилдик күчтөрдүн 12 миң, АКШ баштаган антитеррордук күчтөрдүн 20 000дей аскери кызмат өтөөдө. Келерки жылы НАТО баштаган күчтөрдү Ооганстандын түштүк аймактарында да жайгаштыруу пландаштырылууда.
Ооганстандын соода министри Хедаят Амин Арсала Вашингтондогу кабарчыбыз менен болгон маегинде өлкө Казакстандын мунайын же Түркмөнстандын газын Пакистанга ташып жеткирүү өңдүү энергетика тармагындагы долбоорлорду ишке ашырууда маанилүү ролго ээ болушу мүмкүн экенин белгилеп, мындай деди:
- Куурлар Ооганстандын аймагы аркылуу өтөт, анткени бул Пакистан менен Индияга бара турган эң кыска жол. Ошону менен бирге эле Ооганстан Борбор Азия менен Түштүк Азиянын ортосундагы көпүрө болуп бере алат. Мен муну менен Орусиядан Индияга бараткан жолдогу сооданы өнүктүрүү үчүн баарыбыздын ыңгайлуу абалда турганыбызды айткым келет.
Ошону менен бирге эле ооган министри өлкөлөрдүн конкреттүү атын атабастан, Борбор Азиялык кошуна мамлекеттер аркылуу транзиттик жүк ташуунун шарттары азырынча өтө ыңгайсыз экенин нааразы болуу менен белгиледи.
Кабулдук жетекчилердин көз карашында, Ооганстандын табигатынын кооздугу менен жапайы айбанаттар дүйнөсү өлкөдө экологиялык туризмди уюштуруу үчүн өтө ыңгайлуу:
- Эгерде биз биргелешип иштесек, Ооганстанда жана бүткүл региондо туризмди өнүктүрүүгө чоң мүмкүнчүлүктөр түзүлөт. Менимче коопсуздук анчейин деле чоң маселе эмес.Бул проблеманы өлкөнү көрбөй-билбей туруп, көтөргөн кишилер бизди таң калтырат, -деди Арсала.
Бирок ошогон карабастан, коопсуздук маселеси чет элдик инвесторлор үчүн маанилүү проблема болуп кала берүүдө. Өткөн жаздан бери эле өлкөнүн ар кайсы жерлеринде орун алган куралдуу кагылыштардан 12 000ден ашык киши курман болду. Алардын көбү талибан согушкерлери болгондугу болжолдонот. Мунун акыркы эле мисалы: 10-октябрда Кандагарда болгон жардырууда белгилүү командирлердин бири, президент Хамид Карзайды колдогон Шах Ага жана дагы үч согушкер курман болду. Шах Ага АКШы колдогон Түндүк Альянстын мүчөсү болгон. 2001-жылы АКШ Түндүк Альянстын жардамы менен Талибан режимин бийликтен сүрүп чыккан.
Бирок Ооганстандын Инвестицияларга Колдоо көрсөтүү Агенттигинин башчысы Омар Захливал өлкөдөгү коопсуздук проблемасы маалымат каражаттарында туура эмес чагылдырып жатат, деп белгилейт:
- Ооба, анда-мында кагылышуулар болуп турат. Бирок адамдар кадимкисиндей эле жашап жатышат. Бизге келип, инвестиция жасап, ишкердик кылып жаткан бизнесмендер бар. Ооганстанга барган үч жылдын ичинде коопсуздук проблемаларынан улам өлкөдөн кетип калган чет элдик инвесторлорду көрө элекмин. Бул чыныгы абалдын индикатору.
Учурда Ооганстанда НАТО баштаган эл аралык бейпилдик күчтөрдүн 12 миң, АКШ баштаган антитеррордук күчтөрдүн 20 000дей аскери кызмат өтөөдө. Келерки жылы НАТО баштаган күчтөрдү Ооганстандын түштүк аймактарында да жайгаштыруу пландаштырылууда.