1992-жылдан бери 2 миңден ашык кыргызстандык жаран Америка Кошмо штаттарында билим алып келген. АКШ билим берүү жаатында Кыргызстан менен мындан ары да кызматташтыгын улантууну көздөп жатат. Бул тууралуу АКШнын Кыргызстандагы элчиси Мари Йованович Бишкекте уюштурган маалымат жыйынында билдирди.
АКШнын Кыргызстандагы жаңы элчиси Мари Йованович алгачкы маалымат жыйынын билим берүү жаатындагы кызматташтыкка арнады. Башкача айтканда, элчи келерки жыл үчүн окутуу программаларынын багыттарын белгиледи. Белгиленгенге караганда, АКШ жылдагыдай эле узак жана кыска мөөнөттүү курстардан окууну каалаган Кыргызстандыктарга колдоо көрсөтөт. Ага ылайык, АКСЕЛС, АЙРЕКС, Фулврайт, Эдмунд Маски, Рейган-Фессел, Хамфри жана Эл аралык каттам программаларынын алкагында жылдагыдай эле окуучулар, студенттер, окутуучулар, окумуштуулар, адистер Кошмо штаттарда билим алууга, тажрыйба алмашууга мүмкүндүк алышат:
- Бул программалар эки өлкөнүн кызматташтык байланышын орнотуудагы ишмердүүлүгүбүздүн маанилүү компоненттеринин бири болуп саналат.
Расмий маалыматтар боюнча, 1992-жылдан бери АКШ аймагында 2,5 миң чамалаш кыргызстандык жаран окуду. Билим берүү министрлигинин эл аралык байланыш бөлүмүнүн башчысы Улан Усековдун билдиргенине караганда, бул программалар билим берүү министрлиги менен болгон макулдашуунун чегинде ишке ашат жана конкурстан жеңген адамдын толугу менен каржыланышы америкалык программалардын негизги өзгөчөлүктөрүнүн бири болуп саналат:
- Маселен, биз жарандарыбызды Орусияга, Түркияга, Кытайга, Германияга, Польшага, Чехияга жөнөтүп турабыз. Булардын бардыгы билим берүү министрлиги жана «21-кылымдын кадрлары» аттуу президенттик программа аркылуу ишке ашат. Өзгөчөлүү жагы бул жерде каржылоо толугу менен АКШнын мамлекеттик департаменти тарабынан ишке ашат. Программага катышкан жаран эч кандай чыгым тартпайт.
Элчи Йованович билимин өркүндөтүүгө барган жарандар Кыргызстанды таанытуу аркылуу эки элдин ортосунда кызматташтык мамилени өнүктүрүүгө өз салымын кошуп жатышат деп эсептейт:
- Америкада кимдир бирөөлөр кыргыздар үчүн ислам кандай экенин билет, кээ бири көкбөрү деген эмне экенин биринчи жолу билет, эң башкысы – алар элдик дипломатияга катышып жатышат. Бул бизди кубандырат.
Элчи АКШ каржылап жаткан учурдагы программалардын келечегине ишенет, бирок программалардын санын көбөйтүүгө анчалык зарылчылык жок деп эсептейт. Анткен менен кыргызстандыктарды окутуу жаатында Түркия менен Орусия АКШдан алдыда турат. Маселен, расмий маалыматтар боюнча, кыска мөөнөттүү окууларды, аспирантураларды эске албаганда, Түркия толук жогорку билим берүүгө Кыргызстанга жылына 150, Орусия 100 орун берип келатат. Калган өлкөлөр толук жогорку билим берүү үчүн жылына бештен, ондон орун берип турушат.
- Бул программалар эки өлкөнүн кызматташтык байланышын орнотуудагы ишмердүүлүгүбүздүн маанилүү компоненттеринин бири болуп саналат.
Расмий маалыматтар боюнча, 1992-жылдан бери АКШ аймагында 2,5 миң чамалаш кыргызстандык жаран окуду. Билим берүү министрлигинин эл аралык байланыш бөлүмүнүн башчысы Улан Усековдун билдиргенине караганда, бул программалар билим берүү министрлиги менен болгон макулдашуунун чегинде ишке ашат жана конкурстан жеңген адамдын толугу менен каржыланышы америкалык программалардын негизги өзгөчөлүктөрүнүн бири болуп саналат:
- Маселен, биз жарандарыбызды Орусияга, Түркияга, Кытайга, Германияга, Польшага, Чехияга жөнөтүп турабыз. Булардын бардыгы билим берүү министрлиги жана «21-кылымдын кадрлары» аттуу президенттик программа аркылуу ишке ашат. Өзгөчөлүү жагы бул жерде каржылоо толугу менен АКШнын мамлекеттик департаменти тарабынан ишке ашат. Программага катышкан жаран эч кандай чыгым тартпайт.
Элчи Йованович билимин өркүндөтүүгө барган жарандар Кыргызстанды таанытуу аркылуу эки элдин ортосунда кызматташтык мамилени өнүктүрүүгө өз салымын кошуп жатышат деп эсептейт:
- Америкада кимдир бирөөлөр кыргыздар үчүн ислам кандай экенин билет, кээ бири көкбөрү деген эмне экенин биринчи жолу билет, эң башкысы – алар элдик дипломатияга катышып жатышат. Бул бизди кубандырат.
Элчи АКШ каржылап жаткан учурдагы программалардын келечегине ишенет, бирок программалардын санын көбөйтүүгө анчалык зарылчылык жок деп эсептейт. Анткен менен кыргызстандыктарды окутуу жаатында Түркия менен Орусия АКШдан алдыда турат. Маселен, расмий маалыматтар боюнча, кыска мөөнөттүү окууларды, аспирантураларды эске албаганда, Түркия толук жогорку билим берүүгө Кыргызстанга жылына 150, Орусия 100 орун берип келатат. Калган өлкөлөр толук жогорку билим берүү үчүн жылына бештен, ондон орун берип турушат.