Айымкыз, Ташкен Орусиянын коргоо министри Сергей Иванов 22-сентябрь күнү Өзбекстандын Коргоо министри Кадыр Гуламов, Улуттук коопсуздук кызматынын төрагасы Рустам Иноятов, Башкы министр Шавкат Мирзияевдар менен кездешти. Буга удаа 21-23-сентябрь күндөрү Жызак облусуна караштуу Фариш районундагы тоолуу аймактарда өзбек жана орус аскерлери биргелешип, терроризмге каршы машыгууларды өткөрүштү.
Орусиянын коргоо министри Сергей Иванов Ташкен аэропортуна келип түшөрү менен журналисттерге интервью берип, ырасмий сапарынын негизги максатыга токтолду:
-Биз Орусия менен Өзбекстандын ортосундагы аскердик жана аскерий- техникалык кызматташтыкка тийиштүү бир катар маселелерди карап чыгууну болжолдоп жатабыз. Ошону менен бирге, аймактык коопсуздук маселелери Ооганстанда болуп өткөн парламенттик шайлоого байланыштуу талкууланат.
Сергей Иванов Орусия-Өзбекстан алакалары, анын ичинде аскердик алакалары жаңы жана өтө маанилүү баскычка көтөрүлгөнүн, мындай алакалар эки мамлекет үчүн да пайдалуу экендигин белгиледи.
Өзбекстан коргоо министрлигинин басма сөз кызматынын өкүлү Рахимжан Нурназаров Сергей Ивановдун Өзбекстанга жасаган сапары учурунда эки өлкөнүн коргоо министрликтеринин ортосунда авиация каттамдырынын коопсуздугун камсыздоодогу өз ара кызматташуу жөнүндөгү келишимге кол коюлгандыгын билдирди.
Саясатчы Фарход Талипов аскерий машыгууларды өткөрүүгө негизинен алганда анчалык деле зарылчылык жок экенин, анын артында башка максаттар жатаарын белгилейт:
- Өзбекстанга террордук кысымдар эң күчөйгөн 90-жылдардын соңу менен 2000-жылдын баш кездеринде мындай кызматташтык болгон эмес. Кала берсе, мындай кысымдар болсо, Өзбекстандын аскердик күчтөрү аларга жооп берүүгө дайыма чамасы жетет. Мындан машыгуулар геосаясий мааниге ээ деген жыйынтык чыгарууга болот. Менин оюмча, Орусиядагы саясий жана аскердик чөйрөлөр Орусия Борбордук Азияда өз таасирин жоготуп, тескерисинче, АКШнын таасири күчөгөндүктөн, ага каршы шашылыш чараларды көрүп жатат. Машыгуулардын мааниси мына ушунда.
Саясат таануучу Бахадыр Мусаев да Өзбекстандын мындай машыгууларды өткөрүүгө муктаждыгы жок экенин белгиледи. Анын оюнча, бул машыгуулар Өзбекстандын АКШ жана Батыш мамлекеттеринин катышуусундагы терроризмге каршы коалициядан кол үзүп, Орусияга карай жүз бурганын көрсөтөт. Байкоочулар эгер Өзбекстан бир кезде өзү катуу сынга алып, курамынан чыгып кеткен Жамааттык коопсуздук келишими уюмуна кайта кошулса, бул уюмдун милдети АКШнын Борбордук Азияга кирип келишинин алдын алуу болоорун болжол кылышат.
Көз карандысыз талдоочу Ташпулат Йулдашев Орусия коргоо министринин Өзбекстандагы сапарынын көздөгөн негизги максатына токтолуп, буларды айтты:
- Сергей Ивановдун Анжиян окуялары боюнча сот жараяны башталгандан кийbн Өзбекстанга келиши Орусиянын Өзбек өкмөтүн колдоп-кубаттап жатканын билдирет. Ал эми аскердик машыгууларды өткөрүүдөгү биринчи максат - Орусия тарабынан Өзбекстанга аскердик жана саясий жардам үзбөй берилип тураарын шарданалоо. Экинчиден, Өзбекстан менен Орусиянын жетекчилиги өзбек элин Анжиянда коркутту. Азырга чейин коркутуп келет. Бул ошол саясаттын уландысы.
-Биз Орусия менен Өзбекстандын ортосундагы аскердик жана аскерий- техникалык кызматташтыкка тийиштүү бир катар маселелерди карап чыгууну болжолдоп жатабыз. Ошону менен бирге, аймактык коопсуздук маселелери Ооганстанда болуп өткөн парламенттик шайлоого байланыштуу талкууланат.
Сергей Иванов Орусия-Өзбекстан алакалары, анын ичинде аскердик алакалары жаңы жана өтө маанилүү баскычка көтөрүлгөнүн, мындай алакалар эки мамлекет үчүн да пайдалуу экендигин белгиледи.
Өзбекстан коргоо министрлигинин басма сөз кызматынын өкүлү Рахимжан Нурназаров Сергей Ивановдун Өзбекстанга жасаган сапары учурунда эки өлкөнүн коргоо министрликтеринин ортосунда авиация каттамдырынын коопсуздугун камсыздоодогу өз ара кызматташуу жөнүндөгү келишимге кол коюлгандыгын билдирди.
Саясатчы Фарход Талипов аскерий машыгууларды өткөрүүгө негизинен алганда анчалык деле зарылчылык жок экенин, анын артында башка максаттар жатаарын белгилейт:
- Өзбекстанга террордук кысымдар эң күчөйгөн 90-жылдардын соңу менен 2000-жылдын баш кездеринде мындай кызматташтык болгон эмес. Кала берсе, мындай кысымдар болсо, Өзбекстандын аскердик күчтөрү аларга жооп берүүгө дайыма чамасы жетет. Мындан машыгуулар геосаясий мааниге ээ деген жыйынтык чыгарууга болот. Менин оюмча, Орусиядагы саясий жана аскердик чөйрөлөр Орусия Борбордук Азияда өз таасирин жоготуп, тескерисинче, АКШнын таасири күчөгөндүктөн, ага каршы шашылыш чараларды көрүп жатат. Машыгуулардын мааниси мына ушунда.
Саясат таануучу Бахадыр Мусаев да Өзбекстандын мындай машыгууларды өткөрүүгө муктаждыгы жок экенин белгиледи. Анын оюнча, бул машыгуулар Өзбекстандын АКШ жана Батыш мамлекеттеринин катышуусундагы терроризмге каршы коалициядан кол үзүп, Орусияга карай жүз бурганын көрсөтөт. Байкоочулар эгер Өзбекстан бир кезде өзү катуу сынга алып, курамынан чыгып кеткен Жамааттык коопсуздук келишими уюмуна кайта кошулса, бул уюмдун милдети АКШнын Борбордук Азияга кирип келишинин алдын алуу болоорун болжол кылышат.
Көз карандысыз талдоочу Ташпулат Йулдашев Орусия коргоо министринин Өзбекстандагы сапарынын көздөгөн негизги максатына токтолуп, буларды айтты:
- Сергей Ивановдун Анжиян окуялары боюнча сот жараяны башталгандан кийbн Өзбекстанга келиши Орусиянын Өзбек өкмөтүн колдоп-кубаттап жатканын билдирет. Ал эми аскердик машыгууларды өткөрүүдөгү биринчи максат - Орусия тарабынан Өзбекстанга аскердик жана саясий жардам үзбөй берилип тураарын шарданалоо. Экинчиден, Өзбекстан менен Орусиянын жетекчилиги өзбек элин Анжиянда коркутту. Азырга чейин коркутуп келет. Бул ошол саясаттын уландысы.