Жогорку Кеңештин Эл өкүлдөр жыйынынын төрагасы Алтай Бөрүбаев 30-декабрда журналисттер үчүн пресс-конференция уюштуруп, анда палатанын беш жылдык ишмердүүлүгү тууралуу маалымат берди. Төрага ошондой эле коомдук-саясий кырдаалга, парламенттик шайлоого байланыштуу журналисттердин бир катар суроолоруна жооп берди.
Жогорку Кеңештин Эл өкүлдөр жыйынынын төрагасы, “Адилет” партиясынын теңтөрагасы Алтай Бөрүбаев Президенттин реформасын жактаган партиялар парламенттик шайлоонун алдында бир блокко биригиши ыктымал экенин белгиледи. Анын пикиринде парламенттик шайлоонун эркин, демократиялуу өтүшүнө бардык мыйзамдык негиздер бар, анын үстүнө калктын маданияты жетиштүү:
- Элдин саясий маданияты алда-канча көтөрүлдү, эл бирөөлөрдүн, акча бергенине, сый көрсөткөнүнө алданбайт, кимди керек деп эсептесе, ошону шайлайт.
Алтай Бөрүбаевдин ишениминде ага жараша шайлоо тынчтыкта өтөт:
- Бархат революциясы деп атайбызбы, өзгөчө бизге ат коюп коюптур “жоогазын революциясы” болот деп, менин оюмча, андай революциялар бизде болбойт, болууга да негиз жок. Ошондой болсун деп тилеген айрым инсандар бар. Ошону каалагандар бар. Бирок, элибиз-журтубуз андай революцияларды каалабайт.
Төраганын айтымында “революцияларды экспорттоо - жасалма жол”.
Буга чейин Батыштын “Гардиан” гезити революция экспорту жөнүндө жазып, Украинадагы “саргыч революция” ийгиликтүү ишке ашса, мындай аракеттер Борбор Азияда, ириде Кыргызстанда да болорун болжоп, анын “мандалак революциясы” деп аталыш ыктымалдыгын белгилеген. Президент Аскар Акаев баштаган расмий бийлик оппозиция каалап жаткан мындай революцияга жана аны уюштуруучулардын аракеттерине жол берилбей тургандыгын, шайлоо мыйзам чегинде, демократиянын талаптарында өтөөрүн байма-бай айтып жатат.
Ал эми бийликтин акыйкат шайлоо өткөрөрүнө ишенбеген саясатчылардын бири, депутат Ташболот Балтабаев “аткаруу бийлигинин реалдуу аракеттерин талдаганда, ушундай коркунуч бар” экенин жокко чыгарбайт.
Маалымат жыйынында дээрлик өлкөдөгү саясий окуяларга байланыштуу суроо-жооптор болгону менен, Алтай Бөрүбаев маалымат жыйынында негизги көңүлдү парламенттин беш жылдык ишмердүүлүгүнө бурду. Анын айтымында, коомдук-саясий жана социалдык-экономикалык өнүгүүгө парламент өз салымын кошо алды. Алардын ичинен «Рентонгрупп», «Жибек жолу» өңдүү чырлуу маселелерди жөнгө салууга олуттуу салым кошту. Төрага парламенттин негизги ишмердүлүгүнүн өзөгүн бюджеттик маселелер түзөрүн белгиледи:
- Дээрлик жыл сайын биздин талаптар боюнча республикалык бюджетке өзгөртүү, түзөтүү киргизип турдук.
Бирок, айрым саясатчылар Эл өкүлдөр жыйыны өз мүмкүнчүлүгүн толук пайдалана алган жок деп сынга алып жүрүшөт. Маселен, Ташболот Балтабаевдин айтымында:
- Менде ушундай ой калды. Кошуна палата көп актуалдуу маселелерди алып чыгып, ошону акырына жеткире албай жатышты. Маселен, алардын негизги мыйзамы болгон бюджеттик мыйзамдын аткарылышы. Биринчи алынган мыйзам улам кыскарып баратты. Айрыкча, социалдык чөйрөгө бөлүнгөн мыйзамды алар, секвестрация деген бир түшүнүк бар экен бюджетте, ошол секвестрация жолу менен мыйзамсыз сарпталып кеткен элдин, мамлекеттин ресурсун мыйзамдаштырып берип атышты.
Ал эми экономикалык өнүктүрүү, тышкы соода жана өнөр жай министри Амангелди Муралиевдин айтымында:
- Эл өкүлдөр палатасы жемиштүү иштеди. Эмне үчүн дегенде, эң негизги маселелерге толук көңүл буруп, биртоп маселелерди ыңгайлуу чечти. Биринчиден, бюджет маселелерин.
Эл өкүлдөр жыйыны өткөн беш жыл ичинде 21 сессия өткөрүп, анда 115 мыйзам, 1267 токтом кабыл алган, 205 мыйзам долбоорун жактырган.
- Элдин саясий маданияты алда-канча көтөрүлдү, эл бирөөлөрдүн, акча бергенине, сый көрсөткөнүнө алданбайт, кимди керек деп эсептесе, ошону шайлайт.
Алтай Бөрүбаевдин ишениминде ага жараша шайлоо тынчтыкта өтөт:
- Бархат революциясы деп атайбызбы, өзгөчө бизге ат коюп коюптур “жоогазын революциясы” болот деп, менин оюмча, андай революциялар бизде болбойт, болууга да негиз жок. Ошондой болсун деп тилеген айрым инсандар бар. Ошону каалагандар бар. Бирок, элибиз-журтубуз андай революцияларды каалабайт.
Төраганын айтымында “революцияларды экспорттоо - жасалма жол”.
Буга чейин Батыштын “Гардиан” гезити революция экспорту жөнүндө жазып, Украинадагы “саргыч революция” ийгиликтүү ишке ашса, мындай аракеттер Борбор Азияда, ириде Кыргызстанда да болорун болжоп, анын “мандалак революциясы” деп аталыш ыктымалдыгын белгилеген. Президент Аскар Акаев баштаган расмий бийлик оппозиция каалап жаткан мындай революцияга жана аны уюштуруучулардын аракеттерине жол берилбей тургандыгын, шайлоо мыйзам чегинде, демократиянын талаптарында өтөөрүн байма-бай айтып жатат.
Ал эми бийликтин акыйкат шайлоо өткөрөрүнө ишенбеген саясатчылардын бири, депутат Ташболот Балтабаев “аткаруу бийлигинин реалдуу аракеттерин талдаганда, ушундай коркунуч бар” экенин жокко чыгарбайт.
Маалымат жыйынында дээрлик өлкөдөгү саясий окуяларга байланыштуу суроо-жооптор болгону менен, Алтай Бөрүбаев маалымат жыйынында негизги көңүлдү парламенттин беш жылдык ишмердүүлүгүнө бурду. Анын айтымында, коомдук-саясий жана социалдык-экономикалык өнүгүүгө парламент өз салымын кошо алды. Алардын ичинен «Рентонгрупп», «Жибек жолу» өңдүү чырлуу маселелерди жөнгө салууга олуттуу салым кошту. Төрага парламенттин негизги ишмердүлүгүнүн өзөгүн бюджеттик маселелер түзөрүн белгиледи:
- Дээрлик жыл сайын биздин талаптар боюнча республикалык бюджетке өзгөртүү, түзөтүү киргизип турдук.
Бирок, айрым саясатчылар Эл өкүлдөр жыйыны өз мүмкүнчүлүгүн толук пайдалана алган жок деп сынга алып жүрүшөт. Маселен, Ташболот Балтабаевдин айтымында:
- Менде ушундай ой калды. Кошуна палата көп актуалдуу маселелерди алып чыгып, ошону акырына жеткире албай жатышты. Маселен, алардын негизги мыйзамы болгон бюджеттик мыйзамдын аткарылышы. Биринчи алынган мыйзам улам кыскарып баратты. Айрыкча, социалдык чөйрөгө бөлүнгөн мыйзамды алар, секвестрация деген бир түшүнүк бар экен бюджетте, ошол секвестрация жолу менен мыйзамсыз сарпталып кеткен элдин, мамлекеттин ресурсун мыйзамдаштырып берип атышты.
Ал эми экономикалык өнүктүрүү, тышкы соода жана өнөр жай министри Амангелди Муралиевдин айтымында:
- Эл өкүлдөр палатасы жемиштүү иштеди. Эмне үчүн дегенде, эң негизги маселелерге толук көңүл буруп, биртоп маселелерди ыңгайлуу чечти. Биринчиден, бюджет маселелерин.
Эл өкүлдөр жыйыны өткөн беш жыл ичинде 21 сессия өткөрүп, анда 115 мыйзам, 1267 токтом кабыл алган, 205 мыйзам долбоорун жактырган.