Эларалык валюта корунун миссия жетекчиси Тапио Саавалайнен ушул аптанын соңунда бейөкмөт уюм, маалымдоо каражат өкүлдөрү менен жолугушуп Кыргызстандын экономикалык өнүгүшү тууралуу пикирин билдирди. Анын айтымында, Париж клубуна кирген өлкөлөрдүн Кыргызстан карызын кечип жиберүү-жибербөө маселеси эмдиги жылдын март айында билинет. Мунун артында эч кандай саясий сыр жок.
Эларалык валюта корунун миссиясы Кыргызстанга жылына бери дегенде төрт ирет келет. Туруктуу экономикалык өнүгүшкө жетишип, жакырчылыкты азайтуу милдетин артынган үч жылдык программа быйыл сентябрь айында жыйынтыкталды.
Тапио Саавалайнен быйылкы жылдын бүйүжетинин аткарылышы август айындагы божомолдон ашып түшөрүнө ынанганын айтты. Бул ирет Кыргызстанга жыйынтыкталып аткан үч жылдык программанын айрым сандык көрсөткүчтөрүн тактап, эларалык каржы уюмунан келишкен кеңешчи топтун эмдиги аптанын үчүнчү күнү өтүүчү жыйынына катышуу үчүн келгенин маалымдады. Эларалык валюта корунун үч жылдык программасы ишке дурус ашырылганын белгилеп, Тапио Саавалайнен момундай пикирин ортого салды:
- Башкача бир жагдай болушу деле ыктымал. Кайсы бир мыйзам же токтом, жарлык Эларалык валюта корунун программасынын талабы менен кабыл алынганына байланыштырып түшүндүрүшү мүмкүн. Бирок бул чындыкка туура келбейт. Ошон үчүн биз маалымат жыйындарында программанын максатын айтып келатабыз. Эларалык валюта корунун Кыргызстандагы өкүлү да ал тууралуу кенен мааламат бере алат. Булардан тышкары керектүү документтердин биртобун интернетке чыгарып, түшүнүктүү болсун үчүн орусча котормосун да веб-сайтка жайгаштырганбыз. Каалоочулар аны менен тааныша алышат. Ошондо гана маалыматтын чын-төгүнү аныкталат, - деп айтты Тапио Саавалайнен.
Кыргызстан бейөкмөт жана коммерциялык эмес уюмдар ассоциацсяынын төрайымы Токтайым Үмөталиеванын ырасташынча:
- Өкмөт ушул фонддун айтуусу, талабы боюнча жасап атабыз дегенине макул эместигин билдирип кетти. Тапио Саавалайнендин айтуусу боюнча, Эларалык валюта кору макроэкономикалык өнүгүштүн туруктуу болушу жана өнүгүү керек. Ал ушуга токтолуп кетти.
Тапио Саавалайнен Кыргызстанда 50 пайыздан ашуун жакырчылык быйылкы расмий маалымат боюнча 44 пайызга түшкөнүн белгилеп, кыргызстандыктарды өзгөчө кызыктырган маселе тышкы карыздардын кечирилиш-кечирилбешине токтолду:
- Париж клубу маселеси баарын кызыктырат. Окуялар кайсы багытта өнүгөөрүн көрөбүз. Мен Орусиянын Тышкы иштер министринин Бишкектеги билдирүүсүн окудум. Менимче, баарын мезгил көрсөтөт. Париж клубунун жыйналышына чейин дагы кыйла убакыт бар. Бара көрөбүз, - деди Тапио Саавалайнен.
Тапио Саавалайнен 2002-жылы Париж клубуна кирген өлкөлөр карыз акчаны кечүү-кечпөө маселеси ыктыярга жараша чечилиши ыктымал деген бүтүмгө келишкенин билдирди.
- Карыздарды кайтаруу мөөнөтү деле ошол эле 2002-жылы чечилген. Клубдун жыйынында Кыргызстанга карызды кайтарууга үч жыл убакыт беришкен. Мөөнөт ушул жылдын аягында – 5-декабрда бүтөт. Париж клубу эгер Кыргызстан үч жылдык программаны жакшы аткарса, жаңы программаны түзүүгө макул болсо, анын карызынын бир бөлүгүн кечип жиберүү маселеси атайын жыйында каралат.
Париж клубунун жыйыны эмдиги жылдын март айында өтүшү болжолдонууда. «Мунун артында эч кандай саясий сыр жок», деп билдирди Тапио Саавалайнен. «МСН» эркин басылмасына карата монополияга каршы мыйзамды колдонууга токтолгон Тапио Саавалайнен кыргыз өкмөтүнүн алдагыдай кадамына таң калганын жашырган жок.
- Баанын арзандатылышы монополияга каршы мыйзам боюнча күнөө коюуга олуттуу жүйө болууга жарабайт. Гезит базардын баарын ээлеп, башкаларга жол бербей атканын далилдеш керек. Менин оюмча, жаңы программага монополияга каршы мыйзамды жаңылоо милдетин коюшубуз керек окшойт. Кеп, бул жерде мыйзамда эмес, анын аткарылышында, - деп айтты Тапио Саавалайнен.
Тапио Саавалайнен быйылкы жылдын бүйүжетинин аткарылышы август айындагы божомолдон ашып түшөрүнө ынанганын айтты. Бул ирет Кыргызстанга жыйынтыкталып аткан үч жылдык программанын айрым сандык көрсөткүчтөрүн тактап, эларалык каржы уюмунан келишкен кеңешчи топтун эмдиги аптанын үчүнчү күнү өтүүчү жыйынына катышуу үчүн келгенин маалымдады. Эларалык валюта корунун үч жылдык программасы ишке дурус ашырылганын белгилеп, Тапио Саавалайнен момундай пикирин ортого салды:
- Башкача бир жагдай болушу деле ыктымал. Кайсы бир мыйзам же токтом, жарлык Эларалык валюта корунун программасынын талабы менен кабыл алынганына байланыштырып түшүндүрүшү мүмкүн. Бирок бул чындыкка туура келбейт. Ошон үчүн биз маалымат жыйындарында программанын максатын айтып келатабыз. Эларалык валюта корунун Кыргызстандагы өкүлү да ал тууралуу кенен мааламат бере алат. Булардан тышкары керектүү документтердин биртобун интернетке чыгарып, түшүнүктүү болсун үчүн орусча котормосун да веб-сайтка жайгаштырганбыз. Каалоочулар аны менен тааныша алышат. Ошондо гана маалыматтын чын-төгүнү аныкталат, - деп айтты Тапио Саавалайнен.
Кыргызстан бейөкмөт жана коммерциялык эмес уюмдар ассоциацсяынын төрайымы Токтайым Үмөталиеванын ырасташынча:
- Өкмөт ушул фонддун айтуусу, талабы боюнча жасап атабыз дегенине макул эместигин билдирип кетти. Тапио Саавалайнендин айтуусу боюнча, Эларалык валюта кору макроэкономикалык өнүгүштүн туруктуу болушу жана өнүгүү керек. Ал ушуга токтолуп кетти.
Тапио Саавалайнен Кыргызстанда 50 пайыздан ашуун жакырчылык быйылкы расмий маалымат боюнча 44 пайызга түшкөнүн белгилеп, кыргызстандыктарды өзгөчө кызыктырган маселе тышкы карыздардын кечирилиш-кечирилбешине токтолду:
- Париж клубу маселеси баарын кызыктырат. Окуялар кайсы багытта өнүгөөрүн көрөбүз. Мен Орусиянын Тышкы иштер министринин Бишкектеги билдирүүсүн окудум. Менимче, баарын мезгил көрсөтөт. Париж клубунун жыйналышына чейин дагы кыйла убакыт бар. Бара көрөбүз, - деди Тапио Саавалайнен.
Тапио Саавалайнен 2002-жылы Париж клубуна кирген өлкөлөр карыз акчаны кечүү-кечпөө маселеси ыктыярга жараша чечилиши ыктымал деген бүтүмгө келишкенин билдирди.
- Карыздарды кайтаруу мөөнөтү деле ошол эле 2002-жылы чечилген. Клубдун жыйынында Кыргызстанга карызды кайтарууга үч жыл убакыт беришкен. Мөөнөт ушул жылдын аягында – 5-декабрда бүтөт. Париж клубу эгер Кыргызстан үч жылдык программаны жакшы аткарса, жаңы программаны түзүүгө макул болсо, анын карызынын бир бөлүгүн кечип жиберүү маселеси атайын жыйында каралат.
Париж клубунун жыйыны эмдиги жылдын март айында өтүшү болжолдонууда. «Мунун артында эч кандай саясий сыр жок», деп билдирди Тапио Саавалайнен. «МСН» эркин басылмасына карата монополияга каршы мыйзамды колдонууга токтолгон Тапио Саавалайнен кыргыз өкмөтүнүн алдагыдай кадамына таң калганын жашырган жок.
- Баанын арзандатылышы монополияга каршы мыйзам боюнча күнөө коюуга олуттуу жүйө болууга жарабайт. Гезит базардын баарын ээлеп, башкаларга жол бербей атканын далилдеш керек. Менин оюмча, жаңы программага монополияга каршы мыйзамды жаңылоо милдетин коюшубуз керек окшойт. Кеп, бул жерде мыйзамда эмес, анын аткарылышында, - деп айтты Тапио Саавалайнен.