Кыргызстанда социалдык кызмат көрсөтүү долбоору ишке ашырылууда. Долбоор Ош, Жалалабад, Баткен облустарындагы социалдык объектилерди калыбына келтирүү, иштетүү максатын көздөйт. Жергиликтүү калктын жардамы менен мектеп, оорукана, маданий жайларды иштетүү, аларды керектүү жабдыктар менен камсыздоого Азия өнүгүү банкы баш болгон биртоп эларалык каржы уюмдар 18,5 миллион доллар акча бөлмөкчү.
Айылдагы социализм заманынан калган мектеп, оорукана, маданий жайлар кейпинен кетип, көбү бузулуп, таланып-тонолуп жок болуп атканы жаңылык деле эмес. Ошол эле учурда айылдыктардын жапырт аракетинин натыйжасында биртоп жерлерде мектептер салынып, талкаланган клубдар калыбына келтирилип, жолдор оңдолуп, иши кылып көпчүлүктүн деми менен кыйла жумуштар бүткөрүлүүдө. Азия өнүгүү банкы тарабынан каржыланчу долбоор элеттиктердин аракетине көмөк көрсөтүү багытын көздөйт.
- Долбоордун жалпы суммасы 18,5 миллион долларды түзөт. Анын 10 миллионун Азия өнүгүү банкы каржылайт. ОПЕК фонду 3,6 миллион доллар, кыргыз өкмөтү 5 миллион долларга жакын акча бөлүп бермекчи. Максат - айыл жерлериндеги калкка социалдык кызмат көрсөтүүнү жакшыртуу, социалдык объектилерди капиталдык оңдоодон өткөрүү, мектептерге, ооруканаларга керектүү жабдууларды ташып жеткирүү, компьютер алып берүү,- дейт Кыргызстандын каржы министринин орунбасары Эмирлан Төрөмырзаев.
Анын айтуусунда, долбоорду ишке ашыруу менен өкмөт жергиликтүү калктын өз күчүнө ишенүү сезимин ойготуу максатын көздөйт. Алдагыдай психологиялык кырдаал «өкмөт өзү келип жасап берет» деген алдамчы ойдун азгырыгынан чыга албагандардын өз алдынча аракетин жандантышы керек.
- 2000–2003-жылдары 554 социалдык объектилер оңдолду. Буга 374 миллион сом жумшалды. 63 миллион сомдук мектеп жабдуулары жеткирилди. Ашар жолу менен бүткөрүлгөн мектептерге 5 миллион сoмго жакын мектеп жабдуулары берилди. Медицина мекемелери 60 миллион сомдук жабдуулар менен камсыз болду, - дейт Эмирлан Төрөмырзаев.
Каржы министрлигинин маалымдашынча, быйыл 60 ашуун социалдык объектилер оңдоодон өтүп, 2 миллион долларлык иш бүткөрүлүшү керек. Эмирлан Төрөмырзаев социалдык кызмат көрсөтүү долбоорунун ишке ашырылышына 32 миңге жакын киши тартылганын маалым кылды. 5 жылга эсептелген социалдык кызмат көрсөтүү долбоору быйыл аягына чыгат. Анын аркасы менен 14 айылга таза суу жеткирилди, биртоп кыштактардын жолдору оңдолду.
Четтен келген кредиттердин жардамы менен өкмөт ушу тапта дагы бир долбоорду ишке киргизүү аракетин жасоодо. Алыскы тоолуу райондордогу жаш балдардын дени сак өсүшүнө көмөк көрсөтүү максатын көздөгөн долбоорго Кыргызстандын эң кедей деп эсептелген райондору киргенин президенттик акимчиликтин долбоорлорду ишке ашыруу агенттигинин жетекчиси М.Мансуров маалым кылды:
- Жакырчылык деңгээли 70% жогору жерлерди абыдан кедей райондор катары тандап алдык. Нарын облусу боюнча беш району тең кирди. Ош облусунан Алай, Чоңалай, Каракулжа, Ноокат райондору. Жалалабаддан Токтогул, Чаткал, Тогузторо кошулду. Булардын баары алыскы тоолуу райондор. Бул жерлерде кедейчиликтин деңгээли жогору, абал абыдан кыйын.
Кыргыз өкмөтү социалдык маселелерди чечүү проблемасын толугу менен эларалык каржы уюмдарынан келчү долбоорлорго артып салган. Алыстан келчү акча өтөле аз, анан да ал толугу менен айылга жетпейт.
- Долбоордун жалпы суммасы 18,5 миллион долларды түзөт. Анын 10 миллионун Азия өнүгүү банкы каржылайт. ОПЕК фонду 3,6 миллион доллар, кыргыз өкмөтү 5 миллион долларга жакын акча бөлүп бермекчи. Максат - айыл жерлериндеги калкка социалдык кызмат көрсөтүүнү жакшыртуу, социалдык объектилерди капиталдык оңдоодон өткөрүү, мектептерге, ооруканаларга керектүү жабдууларды ташып жеткирүү, компьютер алып берүү,- дейт Кыргызстандын каржы министринин орунбасары Эмирлан Төрөмырзаев.
Анын айтуусунда, долбоорду ишке ашыруу менен өкмөт жергиликтүү калктын өз күчүнө ишенүү сезимин ойготуу максатын көздөйт. Алдагыдай психологиялык кырдаал «өкмөт өзү келип жасап берет» деген алдамчы ойдун азгырыгынан чыга албагандардын өз алдынча аракетин жандантышы керек.
- 2000–2003-жылдары 554 социалдык объектилер оңдолду. Буга 374 миллион сом жумшалды. 63 миллион сомдук мектеп жабдуулары жеткирилди. Ашар жолу менен бүткөрүлгөн мектептерге 5 миллион сoмго жакын мектеп жабдуулары берилди. Медицина мекемелери 60 миллион сомдук жабдуулар менен камсыз болду, - дейт Эмирлан Төрөмырзаев.
Каржы министрлигинин маалымдашынча, быйыл 60 ашуун социалдык объектилер оңдоодон өтүп, 2 миллион долларлык иш бүткөрүлүшү керек. Эмирлан Төрөмырзаев социалдык кызмат көрсөтүү долбоорунун ишке ашырылышына 32 миңге жакын киши тартылганын маалым кылды. 5 жылга эсептелген социалдык кызмат көрсөтүү долбоору быйыл аягына чыгат. Анын аркасы менен 14 айылга таза суу жеткирилди, биртоп кыштактардын жолдору оңдолду.
Четтен келген кредиттердин жардамы менен өкмөт ушу тапта дагы бир долбоорду ишке киргизүү аракетин жасоодо. Алыскы тоолуу райондордогу жаш балдардын дени сак өсүшүнө көмөк көрсөтүү максатын көздөгөн долбоорго Кыргызстандын эң кедей деп эсептелген райондору киргенин президенттик акимчиликтин долбоорлорду ишке ашыруу агенттигинин жетекчиси М.Мансуров маалым кылды:
- Жакырчылык деңгээли 70% жогору жерлерди абыдан кедей райондор катары тандап алдык. Нарын облусу боюнча беш району тең кирди. Ош облусунан Алай, Чоңалай, Каракулжа, Ноокат райондору. Жалалабаддан Токтогул, Чаткал, Тогузторо кошулду. Булардын баары алыскы тоолуу райондор. Бул жерлерде кедейчиликтин деңгээли жогору, абал абыдан кыйын.
Кыргыз өкмөтү социалдык маселелерди чечүү проблемасын толугу менен эларалык каржы уюмдарынан келчү долбоорлорго артып салган. Алыстан келчү акча өтөле аз, анан да ал толугу менен айылга жетпейт.