Сапар Орозбаков, Бишкек Быйыл өлкөнүн бир нече жеринде жер көчкү жүрүп, жер алдындагы суунун деңгээли көтөрүлүп, баш-аягы 864 үй-бүлө үйсүз калган эле. Өкмөт башчысы «алар суук түшкөнчө үй менен камсыз болот» деген болчу. Азыр күз келип калды. Үйсүз калгандардын үчтөн экиси ушу кезге чейин ссуда ала элек.
Архитектура жана курулуш боюнча мамлекеттик комиссиядан 2-сентябрда алынган маалыматтарга караганда, жаратылыш кырсыктарынын айынан үйсүз калган үй-бүлөлөргө 23 млн. сом ссуда берилген.
Премьер-министрдин кеңешчиси, Архитектура жана курулуш боюнча мамлекеттик комиссиянын алдындагы үй куруу департаментинин директору Айчүрөк Тазабекованын сөзүн караганда:
- Бүгүнкү күндө 259 үй-бүлө үй менен толук камсыз болду. Өкмөт жеңилдетилген ссуда берип жатат. Акча каражаттары ачык, милдеттүү түрдө комиссия аркылуу берилип жатат. Бардык акча ссуда алуучуларга жеткирилүүдө. 2,5-3 айдын ичинде жапа чеккендердин өздөрүнүн күчү менен ар биринин аянты 90-96 чарчы метрди түзгөн, бышырылган кирпичтен салынган типтүү, жакшы үйлөр курулуп жатат.
Анын айтымында, ар бир үй-бүлөгө 200 миң сомго чейинки, төлөө мөөнөтү 15 жылга артка жылдырылган үстөксүз ссуда берилип жатат.
Жогорку Кеңеш жаратылыш кырсыктарынын кесепетин жоюу маселесин караганда премьер-министр «суукка чейин эч ким үйсүз калбайт» деп депутаттарды ишендирген. Ал аны башка жерлерде да кайталап жүргөн болчу.
«Принцибинде биз үй-менен камсыз кыла алаарыбызда күмөн жок», - деген болчу Николай Танаев 31-июлда Кыргыз телевидениеси аркылуу түз эфирге чыгып. Ошол кезде эле «200дөй үй-бүлө үй куруш үчүн акча алды» деген сөз чыккан болчу. Андан бери алардын катары жарытылуу деле көбөйбөптүр. Азыр 1-сентябрга карата берилген маалыматтар боюнча, үйсүз калгандардын араң эле үчтөн бири ссуда алышты. Ал эми сууктун түшөөрүнө болсо ашып кетсе 3 ай эле калды. Акча берилген күндө да үй салуунун өзүнө эле жок дегенде 2-3 ай кетээрин эске алганда, калгандары кышка чейин үйлүү болушабы?
Айчүрөк Тазабекованын сөзүнө ишенсек:
- Жылдын акырына чейин калган үй-бүлөлөрдүн бардыгы толугу менен узак мөөнөттөгү ссуда менен камсыз болушат. Алар үй менен камсыз болушат. Биз ким үй салаарын, ким үй сатып алаарын аныктаганбыз. Биринчи кезекте «үй салам» дегендерге ссуда бердик. Калгандары - «үй сатып алабыз» дешкендер, - дейт. Ошентип, маселе жалаң гана акчада. Бирок ошол акча маселеси азыр кыйын экендиги маалым. Бюджеттин тартыштыгы өсүп кетип, Эл аралык Валюта Фондунун жакында келген миссиясы аны кыскартууга тапшырма берип кетти. Үйсүз калгандарга ушул убакка чейин толук акча берилбей жатканынын негизги себеби ошол. 259 үй-бүлөгө 23 млн. сом кетсе, калган 505 үй-бүлөгө дагы 50 млн. сом кетет экен. Эл аралык Валюта Фонду «бюджеттин чыгымын кыскарткыла» деп турганда өкмөт анча акчаны таба алабы?
Финансы министри Болот Абилдаевдин айтымында:
- Мен да 100% кепилдик бере албайм. Бирок биз башында айтылган үй-бүлөлөрдүн санын камсыз кылууга аракет кылабыз. Кантип? Корголбогон чыгымдарды кыскартууга мүмкүнчүлүк бар. Мамлекеттик инвестицияларды да кыскартса болот. Биз деле аны аткаруу зарыл экенин түшүнүп турабыз. Биз муну баш-аламандыкка айланткыбыз келбейт. Биз өзүбүзгө алган милдетибизди аткарабыз.
Айтылгандардан көрүнүп тургандай, өлкөнүн финансы министринин жообу азыр баягыдай ишенимдүү эмес.
Премьер-министрдин кеңешчиси, Архитектура жана курулуш боюнча мамлекеттик комиссиянын алдындагы үй куруу департаментинин директору Айчүрөк Тазабекованын сөзүн караганда:
- Бүгүнкү күндө 259 үй-бүлө үй менен толук камсыз болду. Өкмөт жеңилдетилген ссуда берип жатат. Акча каражаттары ачык, милдеттүү түрдө комиссия аркылуу берилип жатат. Бардык акча ссуда алуучуларга жеткирилүүдө. 2,5-3 айдын ичинде жапа чеккендердин өздөрүнүн күчү менен ар биринин аянты 90-96 чарчы метрди түзгөн, бышырылган кирпичтен салынган типтүү, жакшы үйлөр курулуп жатат.
Анын айтымында, ар бир үй-бүлөгө 200 миң сомго чейинки, төлөө мөөнөтү 15 жылга артка жылдырылган үстөксүз ссуда берилип жатат.
Жогорку Кеңеш жаратылыш кырсыктарынын кесепетин жоюу маселесин караганда премьер-министр «суукка чейин эч ким үйсүз калбайт» деп депутаттарды ишендирген. Ал аны башка жерлерде да кайталап жүргөн болчу.
«Принцибинде биз үй-менен камсыз кыла алаарыбызда күмөн жок», - деген болчу Николай Танаев 31-июлда Кыргыз телевидениеси аркылуу түз эфирге чыгып. Ошол кезде эле «200дөй үй-бүлө үй куруш үчүн акча алды» деген сөз чыккан болчу. Андан бери алардын катары жарытылуу деле көбөйбөптүр. Азыр 1-сентябрга карата берилген маалыматтар боюнча, үйсүз калгандардын араң эле үчтөн бири ссуда алышты. Ал эми сууктун түшөөрүнө болсо ашып кетсе 3 ай эле калды. Акча берилген күндө да үй салуунун өзүнө эле жок дегенде 2-3 ай кетээрин эске алганда, калгандары кышка чейин үйлүү болушабы?
Айчүрөк Тазабекованын сөзүнө ишенсек:
- Жылдын акырына чейин калган үй-бүлөлөрдүн бардыгы толугу менен узак мөөнөттөгү ссуда менен камсыз болушат. Алар үй менен камсыз болушат. Биз ким үй салаарын, ким үй сатып алаарын аныктаганбыз. Биринчи кезекте «үй салам» дегендерге ссуда бердик. Калгандары - «үй сатып алабыз» дешкендер, - дейт. Ошентип, маселе жалаң гана акчада. Бирок ошол акча маселеси азыр кыйын экендиги маалым. Бюджеттин тартыштыгы өсүп кетип, Эл аралык Валюта Фондунун жакында келген миссиясы аны кыскартууга тапшырма берип кетти. Үйсүз калгандарга ушул убакка чейин толук акча берилбей жатканынын негизги себеби ошол. 259 үй-бүлөгө 23 млн. сом кетсе, калган 505 үй-бүлөгө дагы 50 млн. сом кетет экен. Эл аралык Валюта Фонду «бюджеттин чыгымын кыскарткыла» деп турганда өкмөт анча акчаны таба алабы?
Финансы министри Болот Абилдаевдин айтымында:
- Мен да 100% кепилдик бере албайм. Бирок биз башында айтылган үй-бүлөлөрдүн санын камсыз кылууга аракет кылабыз. Кантип? Корголбогон чыгымдарды кыскартууга мүмкүнчүлүк бар. Мамлекеттик инвестицияларды да кыскартса болот. Биз деле аны аткаруу зарыл экенин түшүнүп турабыз. Биз муну баш-аламандыкка айланткыбыз келбейт. Биз өзүбүзгө алган милдетибизди аткарабыз.
Айтылгандардан көрүнүп тургандай, өлкөнүн финансы министринин жообу азыр баягыдай ишенимдүү эмес.