Сапар Орозбаков, Бишкек Бишкектеги «Рентонгрупп» аттуу компаниянын жетекчилери качып кетишкендиги тууралуу маалымат чыкты. Аталган компания облигация чыгарып, элден акча топтогон болчу. Эми анын акча салуучулары акчабызды кайрып бергиле деп тиешелүү органдарга кайрылып жатышат.
«Рентонгрупп» сок, пиво, минералдык суу, пластикадан жасалган терезелерди чыгарган көп тармактуу холдинг түрүндө түзүлгөн өлкөдөгү ири ишканалардын бири. Ишкананын директору Рысалиев деген адам болгондугун айтышат. Анын ээси тууралуу баалуу кагаздар рыногу боюнча мамлекеттик комиссиянын көзөмөл боюнча башкармалыгынын жетекчиси Азиза Юлдашева буларды айтты:
- «Рентонгруппту» түзүүчүлөр Кононенко, Малько, «Юртан инвестмен» компаниясы, Пак, Медведев, дагы бир Пак, Ким жана Ли болушкан.
«Рентонгрупп» элге канча карыз экенин тактай алган жокпуз. Аталган комиссиядан алынган маалыматтарга караганда, ал 2 жолу облигация чыгарып саткан. 2001-жылдын апрелинде 5 млн. сомго, ошол эле жылдын июлунда дагы 50 млн. сомго облигация чыгарган. Анын 2002-жылдын аягында тапшырылган финансылык отчету боюнча 263 млн сом кредитордук карызы болгон. «Рентонгрупп» пирамида түзүп жатканы мурда эле белгилүү болгон Брокерлер ассоциациясынын төрагасы Эрик Таранчиев дейт:
- 40% деген проценттик ставка коммерцияда эле болбосо, өндүрүштө жок. 2-3 жылдан бери банктар ашып кетсе 12-13% менен акча алат. Алар кредитти 30% менен беришет.
Ошентип эл дагы бир алдамчыга алданды. Эл, албетте, баарын биле бербейт. Бул үчүн түзүлгөн мамлекеттик органдар кайда карап отурган, деген суроо чыкпай койбойт. Баалуу кагаздардын рыногу боюнча мамлекеттик комиссияга кайрылганыбызда ал жердегилер 2002-жылдын ноябрында компания текшерилгенин айтышты. Комиссия текшерүүнүн жыйынтыгы боюнча отчеттордо көрсөтүлгөн имараттын ага тиешелүү экенин далилдеген кагаздарды берүүнү, аудитордук текшерүү өткөрүүнү жана финансылык отчетту жарыя кылууну талап кылып эскертүү берген. Бирок Азиза Юлдашеванын айтымында:
- Талаптар бүгүнкү күнгө чейин аткарылган жок. Талаптарды аткарбагандан кийин биз чара көрүүсүн сурап Башкы прокуратурага кат жөнөттүк.
Бирок кат 26–июнда гана жөнөтүлгөн. Ал эми «Рентонгрупптун» жетекчилери, «АКИ-пресс» маалымат агенттигинин кабарлашынча, андан 4 күн мурда - 22-июнда эле жумушка келишкен эмес. Алардын качып кетүүгө камдануусунун белгилери жазында эле байкала баштаганына Эрик Таранчиев көңүл бөлдү:
- Жаздан баштап сата беришиптир. Бүт баарын сатып жиберишти. Азыр анын эч нерсеси жок. «Гелиос» деген сок азыр чыкпай калды. «Барс» деген пиво чыкпайт. Мүлктүн баарын акырындап сатып кетишкен.
Азиза Юлдашева «Рентонгрупп» финансылык отчетту тапшырарын тапшырчу, бирок анын чын-төгүнүн тактоого мүмкүнчүлүк болбой койду дейт. Анын айтымында, текшерүүгө тыюу салынган указ чыккандан кийин бирөөлөр арызданганда гана комиссия компаниянын ишин текшере алат. Андай арыз эч кимден түшкөн жок, дейт А.Юлдашева. Э.Таранчиев андай дооматты негизсиз деп эсептейт:
- Бухгалтердик баланстан баары эле көрүнүп эле турат. Аны караганда эле көп суроо чыгат. Комиссиянын көзөмөл башкармалыгында атайын адистер бар. Алар карап чыгып, бул кайдан чыкты, бул кайда кетти деп сурашы керек болчу.
- «Рентонгруппту» түзүүчүлөр Кононенко, Малько, «Юртан инвестмен» компаниясы, Пак, Медведев, дагы бир Пак, Ким жана Ли болушкан.
«Рентонгрупп» элге канча карыз экенин тактай алган жокпуз. Аталган комиссиядан алынган маалыматтарга караганда, ал 2 жолу облигация чыгарып саткан. 2001-жылдын апрелинде 5 млн. сомго, ошол эле жылдын июлунда дагы 50 млн. сомго облигация чыгарган. Анын 2002-жылдын аягында тапшырылган финансылык отчету боюнча 263 млн сом кредитордук карызы болгон. «Рентонгрупп» пирамида түзүп жатканы мурда эле белгилүү болгон Брокерлер ассоциациясынын төрагасы Эрик Таранчиев дейт:
- 40% деген проценттик ставка коммерцияда эле болбосо, өндүрүштө жок. 2-3 жылдан бери банктар ашып кетсе 12-13% менен акча алат. Алар кредитти 30% менен беришет.
Ошентип эл дагы бир алдамчыга алданды. Эл, албетте, баарын биле бербейт. Бул үчүн түзүлгөн мамлекеттик органдар кайда карап отурган, деген суроо чыкпай койбойт. Баалуу кагаздардын рыногу боюнча мамлекеттик комиссияга кайрылганыбызда ал жердегилер 2002-жылдын ноябрында компания текшерилгенин айтышты. Комиссия текшерүүнүн жыйынтыгы боюнча отчеттордо көрсөтүлгөн имараттын ага тиешелүү экенин далилдеген кагаздарды берүүнү, аудитордук текшерүү өткөрүүнү жана финансылык отчетту жарыя кылууну талап кылып эскертүү берген. Бирок Азиза Юлдашеванын айтымында:
- Талаптар бүгүнкү күнгө чейин аткарылган жок. Талаптарды аткарбагандан кийин биз чара көрүүсүн сурап Башкы прокуратурага кат жөнөттүк.
Бирок кат 26–июнда гана жөнөтүлгөн. Ал эми «Рентонгрупптун» жетекчилери, «АКИ-пресс» маалымат агенттигинин кабарлашынча, андан 4 күн мурда - 22-июнда эле жумушка келишкен эмес. Алардын качып кетүүгө камдануусунун белгилери жазында эле байкала баштаганына Эрик Таранчиев көңүл бөлдү:
- Жаздан баштап сата беришиптир. Бүт баарын сатып жиберишти. Азыр анын эч нерсеси жок. «Гелиос» деген сок азыр чыкпай калды. «Барс» деген пиво чыкпайт. Мүлктүн баарын акырындап сатып кетишкен.
Азиза Юлдашева «Рентонгрупп» финансылык отчетту тапшырарын тапшырчу, бирок анын чын-төгүнүн тактоого мүмкүнчүлүк болбой койду дейт. Анын айтымында, текшерүүгө тыюу салынган указ чыккандан кийин бирөөлөр арызданганда гана комиссия компаниянын ишин текшере алат. Андай арыз эч кимден түшкөн жок, дейт А.Юлдашева. Э.Таранчиев андай дооматты негизсиз деп эсептейт:
- Бухгалтердик баланстан баары эле көрүнүп эле турат. Аны караганда эле көп суроо чыгат. Комиссиянын көзөмөл башкармалыгында атайын адистер бар. Алар карап чыгып, бул кайдан чыкты, бул кайда кетти деп сурашы керек болчу.