Сапар Орозбаков, Бишкек Жума күнү Мыйзам чыгаруу жыйыны өкмөттүк саат өткөрүп, анда Кумтөр алтын кенин иштетүү боюнча долбоорду реструктуризациялоо маселесин карады. Депутаттар бул тууралуу вице-премьер-министр Жоомарт Оторбаевдин жана каржы министринин орун басары Эмирлан Төрөмырзаевдин маалыматын угуп, «"Кумтөр" долбоору реструктуризацияланбасын» деген чечим чыгарышты.
Бул маселе боюнча өкмөттүн атынан каржы министринин орун басары, «Кумтөр» долбоорун реструктуризациялоо боюнча түзүлгөн өкмөттүк жумушчу топтун жетекчиси Эмирлан Төрөмырзаев чыгып сүйлөдү. Ал өткөн жылдын сентябрында «Камеко» корпорациясы «Кумтөр голд компанинин» Кыргызстанга тиешелүү 2/3 акцияларын өткөрүп берүү тууралуу сунуш менен кайрылганын, ал бул үчүн жылына 8 млн. доллардан төлөп берүүнү убада кылып жатканын билдирди. «Камеко» Кумтөрдү, Монголия менен АКШда иштетип жаткан башка алтын кендерин бириктирип, бир компания түзүп, баалуу кагаздар базарына чыккысы келет.
-Менин оюмча, биздин комиссияда бүткүл Кыргызстан боюнча фондулук рыноктун коньюнктурасына көз карандысыз баа бере ала турган бир да адис жок. Ошондуктан бизге көз карандысыз экспертиза зарыл, - деди Эмирлан Төрөмырзаев. Анын айтымында, көз карандысыз эксперттер Кумтөрдүн активдерин баалап, акцияларды өткөрүп берүү менчиктештирүүгө жатабы же жокпу, анын Кыргызстан үчүн пайда-зыяны кандай – ушул маселелер боюнча бүтүм чыгарып бериши керек. Коомчулукта кайсы бир эксперттер бул маселе боюнча изилдөө жүргүзүп, өзүнүн бүтүмүн өкмөткө өткөрүп бергени тууралуу сөз айтылып жүрөт. Эмирлан Төрөмырзаев аны ырастады. Ал «Кыргызалтын» жалдаган «Кутфлед Фримен», «Мак Миланн Бинч» жана «Страскона Минерал Сервисиз Лимитед» аудитордук компаниялары мындан 2 жума мурда өз бүтүмдөрун өкмөткө өткөрүп беришкенин билдирди. Бирок, анын айтуусу боюнча, өкмөт менен «Кыргызалтындын» кызыкчылыктары бул маселе боюнча дал келбейт.
- «Кыргызалтындын» өзүн кызыктырган маселелер бар. Ошондуктан ал консультанттарды чакырган. Алар отчетторун өкмөткө беришти. Бирок өкмөттүн жана «Кыргызалтындын» кызыкчылыгы ар кандай болушу мүмкүн. Ошондуктан биз да өзүбүзчө экспертиза өткөрүшүбүз зарыл, - деди Эмирлан Төрөмырзаев. Депутаттарды ««Кыргызалтын» жалдаган консультанттар» деген сөздүн түшүндүрмөсү кызыктырды. Бирок Эмирлан Төрөмырзаев «отчет менен толук таанышып чыга элекмин» деп, эч нерсе айткан жок. Убакыттын тардыгынан улам депутаттар бул маселе боюнча талкуу өткөрүшкөн жок. Суроо берип жатканда гана айрым депутаттар «Камеконун» сунушу, деги эле анын Кыргызстандагы ишмердүүлүгү тууралуу өз ойлорун айтышты.
- Кыргызстанды уурдап атышат. Дагы «реструктуризация, артыкчылыктуу акция» деп силер берип жатасыңар. «Артыкчылыктуу акция» дегени – «киреше болсо аласың, болбосо албайсың» деген сөз. «Башкарууга катышпайсың» деген сөз. Ушу убакка чейин эч нерсе алган жокпуз. Башкаруудан расмий чыгып кетсек, биздин мыйзам боюнча эч нерсе албайбыз. Буларга кысым көрсөтүш керек. Кылмыш ишин козгоп, камаш керек. Ууруга уурудай мамиле кылыш керек. Мен билем, кимге канча берип жатышканын. 10 миллиондорду, 20 миллиондорду которгондорун билем. Бейформал күчтөрдүн кайрылуусу менен 10 миллиондорду которуп жатышат. Бул - коррупция. Булардын миллиондорду кантип, кимдин өтүнүчү менен которгонун такташ керек, - деди Өмүрбек Текебаев.
Эмирлан Төрөмырзаев менен Жоомарт Оторбаевдин кыскача маалыматынан кийин депутаттар бир саатка жакын суроо беришип, айрым маселелерди тактагандан кийин ««Кумтөр» долбоору реструктуризация кылынбасын» деп өкмөттү милдеттендирген токтом кабыл алышты.
-Менин оюмча, биздин комиссияда бүткүл Кыргызстан боюнча фондулук рыноктун коньюнктурасына көз карандысыз баа бере ала турган бир да адис жок. Ошондуктан бизге көз карандысыз экспертиза зарыл, - деди Эмирлан Төрөмырзаев. Анын айтымында, көз карандысыз эксперттер Кумтөрдүн активдерин баалап, акцияларды өткөрүп берүү менчиктештирүүгө жатабы же жокпу, анын Кыргызстан үчүн пайда-зыяны кандай – ушул маселелер боюнча бүтүм чыгарып бериши керек. Коомчулукта кайсы бир эксперттер бул маселе боюнча изилдөө жүргүзүп, өзүнүн бүтүмүн өкмөткө өткөрүп бергени тууралуу сөз айтылып жүрөт. Эмирлан Төрөмырзаев аны ырастады. Ал «Кыргызалтын» жалдаган «Кутфлед Фримен», «Мак Миланн Бинч» жана «Страскона Минерал Сервисиз Лимитед» аудитордук компаниялары мындан 2 жума мурда өз бүтүмдөрун өкмөткө өткөрүп беришкенин билдирди. Бирок, анын айтуусу боюнча, өкмөт менен «Кыргызалтындын» кызыкчылыктары бул маселе боюнча дал келбейт.
- «Кыргызалтындын» өзүн кызыктырган маселелер бар. Ошондуктан ал консультанттарды чакырган. Алар отчетторун өкмөткө беришти. Бирок өкмөттүн жана «Кыргызалтындын» кызыкчылыгы ар кандай болушу мүмкүн. Ошондуктан биз да өзүбүзчө экспертиза өткөрүшүбүз зарыл, - деди Эмирлан Төрөмырзаев. Депутаттарды ««Кыргызалтын» жалдаган консультанттар» деген сөздүн түшүндүрмөсү кызыктырды. Бирок Эмирлан Төрөмырзаев «отчет менен толук таанышып чыга элекмин» деп, эч нерсе айткан жок. Убакыттын тардыгынан улам депутаттар бул маселе боюнча талкуу өткөрүшкөн жок. Суроо берип жатканда гана айрым депутаттар «Камеконун» сунушу, деги эле анын Кыргызстандагы ишмердүүлүгү тууралуу өз ойлорун айтышты.
- Кыргызстанды уурдап атышат. Дагы «реструктуризация, артыкчылыктуу акция» деп силер берип жатасыңар. «Артыкчылыктуу акция» дегени – «киреше болсо аласың, болбосо албайсың» деген сөз. «Башкарууга катышпайсың» деген сөз. Ушу убакка чейин эч нерсе алган жокпуз. Башкаруудан расмий чыгып кетсек, биздин мыйзам боюнча эч нерсе албайбыз. Буларга кысым көрсөтүш керек. Кылмыш ишин козгоп, камаш керек. Ууруга уурудай мамиле кылыш керек. Мен билем, кимге канча берип жатышканын. 10 миллиондорду, 20 миллиондорду которгондорун билем. Бейформал күчтөрдүн кайрылуусу менен 10 миллиондорду которуп жатышат. Бул - коррупция. Булардын миллиондорду кантип, кимдин өтүнүчү менен которгонун такташ керек, - деди Өмүрбек Текебаев.
Эмирлан Төрөмырзаев менен Жоомарт Оторбаевдин кыскача маалыматынан кийин депутаттар бир саатка жакын суроо беришип, айрым маселелерди тактагандан кийин ««Кумтөр» долбоору реструктуризация кылынбасын» деп өкмөттү милдеттендирген токтом кабыл алышты.