Сапар Орозбаков, Бишкек Кыргыз өкмөтү башкаруу системасын радикалдуу реформалоого киришти. Даярдалып жаткан административдик реформанын негизги багыттарынын бири - саясий кызмат орундары менен мамлекеттик чиновниктик кызмат орундарын бири-биринен ажыратуу. Бул иш азыр финансы министрлигинде башталды.
Кыргызстандын экономикасынын каалагандай өнүгө албай жатышынын бирден бир себеби - башкаруу системасынын талапка жооп бербестигинде. Чет өлкөлүк эксперттер Кыргызстан дүйнөдөгү эң коррупцияланган өлкөлөрдүн бири экенин, коррупция өнүгүүгө тоскоол болуп жатканын көптөн бери айтып келишет. Бирок өлкөдөгү буга чейинки жүргүзүлгөн административдик реформалар министрликтерди бириктирүү, анын санын азайтуу жана мамлекеттик кызматкерлердин санын кыскартуу менен гана чектелип келген. Алар күткөндөй натыйжа берген жок. Эми өкмөт эларалык финансы уюмдардын айтуусу боюнча радикалдуу административдик реформа жүргүзүүгө белсенип жатат. Эларалык финансы уюмдары кеңеш берип гана тим болбостон, реформага каржы жагынан да жардам беришерин айтышты.
15-майда Дүйнөлүк банк Кыргызстандын алдминистративдик реформасына арналган 2 долбоорду жактырып, 20 млн. доллар акча бөлдү. Кыргызстандагы административдик реформаларды эларалык валюта кору да колдоорун билдирди.
«Мен малекеттик башкарууну реформалабай жана коррупция менен күрөшпөй, өлкө өзүнүн экономикасын кескин жакшырта албасын жана туруктуу өнүгүүнүн жолуна түшпөсүн мурдагы жолугушууларымда көп жолу айткам. Биринчи кезекте мамлекеттик кызматкерлердин жакшы иштешине түрткү боло турган моделди түзүү зарыл. Биз азыр жүргүзүп жаткан иштин негизги багыттарынын бири – саясий жоопкерчилик менен мамлекеттик кызматчылардын кызматтык жоопкерчилигин бөлүү»,- дейт Эларалык валюта корунун жооптуу кызматкери Тапио Саавалайнен.
Кыргызстанда өкмөт башчы же министр алмашса, жаңы келген жетекчи өзүнүн командасын ала келип, аппараттын теңинен көбүн алмаштыруусу адатка айланган. Мамлекетик чиновниктер бир орунда узак иштей алышпайт. Андыктан алар өз ишин өздөштүрүп, өркүндөтө алышпайт. Жаңы келген кызматкер мурдагы кызматкердин ага чейин эмне кылгандыгын жана эмне кылам деп пландаганын билбейт. Практикада жада калса жаңы кызматка алынган адам мурда кабыл алынган документтерди да таппай каларын айтып жүрүшөт. Чиновниктер премьер-министрге жана министрге көз каранды. Алар бүгүн бар, эртең жок саясатчылардын тапшырмаларын мамлекеттин кызыкчылыгына туура келбесе да аткарууга мажбур. Саясий өзгөрүүлөргө карабай, бир ишти баштап аягына чыгарар туруктуу мамлекеттик аппарат жок. Мындан, албетте, мамлекет, биринчи кезекте экономика зыян тартууда.
Тапио Саавалайнен саясий кызматтар менен мамлекеттик кызматчылардын кызматын бири- биринен бөлүү финансы министрлигинен башталарын айтты. Болот Абилдаевдин билдирүүсүнө караганда, министрликте мурдагы министрдин биринчи орунбасары деген кызматтын ордуна туруктуу катчы деген кызмат орун киргизилди. Жөнөкөй орунбасарлар болсо туруктуу катчынын орунбасарлары болуп калышты. Бул тажрыйба «Мамлекеттик кызматкерлер жөнүндө» мыйзам кабыл алынгандан кийин башка министрликтерге жайылтылат. Азыр ал мыйзамдын долбоору даярдалып жатат. Анда мамлекеттик кызматкердин укуктары жана милдеттери тууралуу жоболор киргизилет.
«Бул мыйзам саясий жоопкерчиликти жана мамлекеттик кызматчылардын функцияларын ажыратат. Ага ылайык мамлекеттик кызматкерлер кандайдыр бир белгилүү мөөнөткө - 4 же 5 жылга дайындалат. Ал мөөнөт бүткөнгө чейин кызматкер мыйзамды же башка нормаларды бузган учурларда гана кызматтан бошотулат» - дейт Тапио Саавалайнен.
15-майда Дүйнөлүк банк Кыргызстандын алдминистративдик реформасына арналган 2 долбоорду жактырып, 20 млн. доллар акча бөлдү. Кыргызстандагы административдик реформаларды эларалык валюта кору да колдоорун билдирди.
«Мен малекеттик башкарууну реформалабай жана коррупция менен күрөшпөй, өлкө өзүнүн экономикасын кескин жакшырта албасын жана туруктуу өнүгүүнүн жолуна түшпөсүн мурдагы жолугушууларымда көп жолу айткам. Биринчи кезекте мамлекеттик кызматкерлердин жакшы иштешине түрткү боло турган моделди түзүү зарыл. Биз азыр жүргүзүп жаткан иштин негизги багыттарынын бири – саясий жоопкерчилик менен мамлекеттик кызматчылардын кызматтык жоопкерчилигин бөлүү»,- дейт Эларалык валюта корунун жооптуу кызматкери Тапио Саавалайнен.
Кыргызстанда өкмөт башчы же министр алмашса, жаңы келген жетекчи өзүнүн командасын ала келип, аппараттын теңинен көбүн алмаштыруусу адатка айланган. Мамлекетик чиновниктер бир орунда узак иштей алышпайт. Андыктан алар өз ишин өздөштүрүп, өркүндөтө алышпайт. Жаңы келген кызматкер мурдагы кызматкердин ага чейин эмне кылгандыгын жана эмне кылам деп пландаганын билбейт. Практикада жада калса жаңы кызматка алынган адам мурда кабыл алынган документтерди да таппай каларын айтып жүрүшөт. Чиновниктер премьер-министрге жана министрге көз каранды. Алар бүгүн бар, эртең жок саясатчылардын тапшырмаларын мамлекеттин кызыкчылыгына туура келбесе да аткарууга мажбур. Саясий өзгөрүүлөргө карабай, бир ишти баштап аягына чыгарар туруктуу мамлекеттик аппарат жок. Мындан, албетте, мамлекет, биринчи кезекте экономика зыян тартууда.
Тапио Саавалайнен саясий кызматтар менен мамлекеттик кызматчылардын кызматын бири- биринен бөлүү финансы министрлигинен башталарын айтты. Болот Абилдаевдин билдирүүсүнө караганда, министрликте мурдагы министрдин биринчи орунбасары деген кызматтын ордуна туруктуу катчы деген кызмат орун киргизилди. Жөнөкөй орунбасарлар болсо туруктуу катчынын орунбасарлары болуп калышты. Бул тажрыйба «Мамлекеттик кызматкерлер жөнүндө» мыйзам кабыл алынгандан кийин башка министрликтерге жайылтылат. Азыр ал мыйзамдын долбоору даярдалып жатат. Анда мамлекеттик кызматкердин укуктары жана милдеттери тууралуу жоболор киргизилет.
«Бул мыйзам саясий жоопкерчиликти жана мамлекеттик кызматчылардын функцияларын ажыратат. Ага ылайык мамлекеттик кызматкерлер кандайдыр бир белгилүү мөөнөткө - 4 же 5 жылга дайындалат. Ал мөөнөт бүткөнгө чейин кызматкер мыйзамды же башка нормаларды бузган учурларда гана кызматтан бошотулат» - дейт Тапио Саавалайнен.