Сапар Орозбаков, Бишкек Вице-премьер Жоомарт Оторбаевдин берген маалыматына караганда, жакында АКШдан делегация келип, Кыргызстанда калай заводун куруу маселеси боюнча сүйлөшүүлөрдү өткөрөт.
Вице-премьер-министр Жоомарт Оторбаевдин маалыматына караганда, жакында АКШдан делегация келип, Кыргызстанда калай заводун куруу маселеси боюнча сүйлөшүүлөрдү өткөрөт. Оторбаев бул долбоор канчалык денгээлде реалдуу экенин так айткан жок. Бирок ал ишке ашып калса, завод Кыргызстанда эң чоң ишкана болуп, анын экономикасына зор салым кошоорун белгиледи. Мисалы, «Кумтөр» алтын комбинатын куруу үчүн 400 млн. доллар кеткени белгилүү. Ал эми калай заводун куруу үчүн 2 млрд доллар талап кылынат экен.
Америкалалыктар Кыргызстанда калай заводун курат экен деген маалымат алгач АКШнын финансы министри Джон О Нил июль айында Кыргызстанга келгенде пайда болгон. Бирок анда ал жөнүндө кеңири сөз айтылган эмес.
Биздин иликктөөлөргө караганда, Кыргызстанда калай чыгарууда колдонула турган 90 млн. тонна боксит жана нефелин сиенит кенинин запасы бар. Кендердин көпчүлүгү өлкөнүн түштүгүндө жайгашкан. Кендердин ичинде эң келечектүү деп эсептелген «Сандык» боксит кени Жумгал районунда. Геология боюнча агенствонун маалыматына караганда, анда болгону 4 млн. тонна руда бар. Агентство Кыргызстанда жайгашкан кендерди өздөштүрүү өтө кыйын деп эсептейт. Анткени бүткүл дүйнөлүк практикада кендин составында калай оксиди 40-60 % дан кем эмес болгондо гана өздөштүрүүгө жарактуу деп табылып, иштетиле баштайт. Ал эми кремний болсо, 2-7 % дан ашпаш керек. Кыргызстандагы кендердин бири дагы бул талаптарга жооп бербейт. Кыргызстандын боксит жана нефелин сиенит кендерин өздөштүрүүгө Орусиянын «Русский алюминий» корпорациясы да кызыгып, Бишкекке келип кеткен. Орусиялыктар Камбар-Ата кенин ишке киргизип, калай заводун куруу мүмкүнчүлүгүн караштырган. Баардыгын изилдеп көрүп, Кыргызстандагы калай заводун куруу пайдасыз деген жыйынтыкка келген деген маалымат бар. Бирок Жоомарт Оторбаев калай өндүрүшү үчүн чийки затка караганда электр энергиясы маанилүү экенин, ошондуктан чийки затты алыстан ташып келип деле заводду иштетсе боло тургандыгын белгиледи.
Жакында Орусиянын Ишкерлик боюнча акедемиясынын Вице-президенти Евгений Борисенко Кыргызстандын президенти Аскар Акаевге кат жазып, анда Кыргызстанда калай заводун курса болорун, ан үчүн биринчи кезекте бизнес-план даярдоо керектигин, эгерде Кыргыз өкмөтү 700-750 миң доллар төлөп берсе , Академия ал жумушту өз мойнуна алаарын жана инвестор табууга да жардамдашарын айткан.
Бул маселени иликтей келгенде кептин баары инвестицияга барып такала тургандыгы анык болду. Жогоруда заводду куруу үчүн 2 млрд. доллар керек экени айтылды. Бул эң аз дегенде. Мисалы « Кен-Тоо» бизнес-план даярдоочу фирманын маалыматы боюнча ага 11 млрд. доллар керек. Ал өтө эле жанылышып, завод курууга 2 млрд. доллар керек болгон күндө да, анча акчаны саясий стабилдүүлүгү олку-солку, кен байлыкка жарды Кыргызстанга бирөө чечкиндүү инвестиция кылышы күмөн. Ошондуктан геология боюнча агентство жана финансы министлиги «Борисенко адегенде инвестор тапсын, эгерде ал инвестор таба алса, бизнес–планды ага жасатууга убада берели» деген позицияда. Ал эми америкалык делегация тууралуу болсо так кесе айтуу азырынча эрте.
Америкалалыктар Кыргызстанда калай заводун курат экен деген маалымат алгач АКШнын финансы министри Джон О Нил июль айында Кыргызстанга келгенде пайда болгон. Бирок анда ал жөнүндө кеңири сөз айтылган эмес.
Биздин иликктөөлөргө караганда, Кыргызстанда калай чыгарууда колдонула турган 90 млн. тонна боксит жана нефелин сиенит кенинин запасы бар. Кендердин көпчүлүгү өлкөнүн түштүгүндө жайгашкан. Кендердин ичинде эң келечектүү деп эсептелген «Сандык» боксит кени Жумгал районунда. Геология боюнча агенствонун маалыматына караганда, анда болгону 4 млн. тонна руда бар. Агентство Кыргызстанда жайгашкан кендерди өздөштүрүү өтө кыйын деп эсептейт. Анткени бүткүл дүйнөлүк практикада кендин составында калай оксиди 40-60 % дан кем эмес болгондо гана өздөштүрүүгө жарактуу деп табылып, иштетиле баштайт. Ал эми кремний болсо, 2-7 % дан ашпаш керек. Кыргызстандагы кендердин бири дагы бул талаптарга жооп бербейт. Кыргызстандын боксит жана нефелин сиенит кендерин өздөштүрүүгө Орусиянын «Русский алюминий» корпорациясы да кызыгып, Бишкекке келип кеткен. Орусиялыктар Камбар-Ата кенин ишке киргизип, калай заводун куруу мүмкүнчүлүгүн караштырган. Баардыгын изилдеп көрүп, Кыргызстандагы калай заводун куруу пайдасыз деген жыйынтыкка келген деген маалымат бар. Бирок Жоомарт Оторбаев калай өндүрүшү үчүн чийки затка караганда электр энергиясы маанилүү экенин, ошондуктан чийки затты алыстан ташып келип деле заводду иштетсе боло тургандыгын белгиледи.
Жакында Орусиянын Ишкерлик боюнча акедемиясынын Вице-президенти Евгений Борисенко Кыргызстандын президенти Аскар Акаевге кат жазып, анда Кыргызстанда калай заводун курса болорун, ан үчүн биринчи кезекте бизнес-план даярдоо керектигин, эгерде Кыргыз өкмөтү 700-750 миң доллар төлөп берсе , Академия ал жумушту өз мойнуна алаарын жана инвестор табууга да жардамдашарын айткан.
Бул маселени иликтей келгенде кептин баары инвестицияга барып такала тургандыгы анык болду. Жогоруда заводду куруу үчүн 2 млрд. доллар керек экени айтылды. Бул эң аз дегенде. Мисалы « Кен-Тоо» бизнес-план даярдоочу фирманын маалыматы боюнча ага 11 млрд. доллар керек. Ал өтө эле жанылышып, завод курууга 2 млрд. доллар керек болгон күндө да, анча акчаны саясий стабилдүүлүгү олку-солку, кен байлыкка жарды Кыргызстанга бирөө чечкиндүү инвестиция кылышы күмөн. Ошондуктан геология боюнча агентство жана финансы министлиги «Борисенко адегенде инвестор тапсын, эгерде ал инвестор таба алса, бизнес–планды ага жасатууга убада берели» деген позицияда. Ал эми америкалык делегация тууралуу болсо так кесе айтуу азырынча эрте.