Тажик мигранттар Путинди колдошот

Полициянын кодулоосубу, фирмалардагы кулчулукпу же скинхеддердин чабуулдарыбы, айтор, Каромат Шарипов Орусияда катардагы тажик мигрант туш болгон проблемалардын баарын беш колдой билет.

Москвада тажикстандык мигранттардын укугу бузулган учурларды иликтеп, аларга жумуш таап берген колдоо кыймылынын жетекчиси катары ал кээде ойго келбеген түрдүү баяндарды дээрлик күн сайын угуп жүрөт. Бул өлкөдө 1996-жылдан бери Орусияда жашаган Шарипов Владимир Путиндин 12 жылдык башкаруучулук доорунда тажиктер жана борбор азиялык мигранттардын проблемалары өзгөчө улутчулдук күчөгөн тушта кандайча өзгөргөнүн да билет.

Бирок ушуларга карабай, Шарипов кайра эле Путиндин Кремлге барышын колдойт жана башка мекендештерин да ага добуш берүүгө үндөп жатат. Москвадагы ишканасында өзү отурган жайдагы дубалга премьер-министрдин сүрөтүн илип койгон. Эмнеге?

"Сөздүн жана иштин адамы. Бул жерде ушинтип жазылып турат. Мен Путин тууралуу ушундай эле ойдомун. Ошол эле", - дейт ал.

Жаңы электорат

Шарипов өңдүү Орусиядагы этникалык тажиктин Путинди колдоп жатканы, бир караганда, өөн учурашы мүмкүн. Бирок аналитиктер муну азыр Орусияда жарандык алган тажиктерби же жөн эле мигранттарбы, айтор, чындап эле жалпы тенденцияны көрсөткөн нерсе катары аташууда.

Орус жеринде канча тажик Путинди колдой турганын иликтеген эч кандай сурамжылоо жүргүзүлө элек, бирок Шарипов алардын саны 90% жетет деп ишенет.

Ал өзү да буга салым кошуш үчүн активдүү аракет көрө баштаган. Шарипов 11-февралда тажик диаспорасынын конгрессин өткөрүп, орус жарандыгын алган бүт тажиктерди 4-марттагы шайлоодо Путин үчүн добуш берүүгө чакырды.

Расмий маалыматтарга караганда, азыр Орусияда 700 миң тажик мигранты расмий иштеп жатат деп катталган, бирок укук коргоочулар ар бир расмий катталган мигрантка дагы экиден мыйзамсыз жүргөн мигрантты кошуп эсептеш керек дешет. Шарипов болсо бул өлкөдө азыр мекендештеринин саны эки миллионго жеткенин айтууда.

Алардын Путинге берилгенинде аналитиктер бир нече себеп жатат дешет. Бир чети, дал ушул премьер-министрдин күчтүү лидер катары образы Борбор Азиядагы мамлекет башчыларына окшош. Анын үстүнө, диаспора төбөлдөрү орус жериндеги абалы, иши, статусу да Кремлдин маанайына жараша аныкталаарын түшүнүшөт.

Тажик мигранттарына карата мамиле былтыр ноябрда Тажикстанда орус улутундагы эки учкуч камалганда, ага жооп иретинде Орусиядан жүздөгөн мигрант Душанбеге депортацияланганда кескин начарлап кеткен.

Москвада КМШ институтун жетектеген Андрей Грозин тажик мигранттарынын Путинди колдошконун алардын орус жергесиндеги абалынын кыл учурда тургандыгы менен түшүндүрдү.

"Баарына эле тажик мигранттарынын азыркы абалы жооп деп ойлойм. Алар бийликтерден толугу менен көз каранды экендигин былтыр учкучтарга байланыштуу кризисте көрбөдүкпү", - дейт Грозин.

Ал жаңжалдын учурунда тажикстандык мигранттар мекенине массалык түрдө депортация болот деп ойлошкон. Андай болсо ички дүң продуктусунун жарымына жакыны мигранттар жиберген акчага байланган Тажикстан үчүн бул өтө опурталдуу болмок.

"Кудайдан түшкөн ВВП"

Путинди колдогон тажикстандык мигранттар соңку кездери премьер-министрдин жактоочуларынын митингдеринде да пайда болуп калганы айтылууда. Ал эле эмес, өзүн Толибжон Курбанханов деп тааныштырган бир мигрант Путинди "Кудайдан жиберилген сактоочу" деп атап, ыр да жазып жиберди.

Бул ыр заматта интернет сайттарды аралап, өлкөнүн өзүндө жана сыртында далай талкууга жем таштады.



Москвада көп жылдардан бери мекендештеринин укуктарын коргоп келаткан Гаухар Жураева “Миграция жана укук” деген борбордун жетекчиси. Ал өзү да премьер-министрди колдой турганын билдирди жана муну жөнөкөй эле “прагматикалык мамиле” деп билет.

Москвадагы курулуш фирмаларынын биринде иштеген 33 жаштагы Сирожиддин да өзүн ошол "прагматиктердин" катарына кошот.

"Бул жакта иштеш үчүн мага визанын кереги жок. Мен көп жылдардан бери керек болсо жумушка орношууга уруксатым жок эле иште жүрдүм. Баардык партиялар жана талапкерлердин ичинен биз үчүн Путин гана татыктуу талапкер деп ойлойм", - деди Сирожиддин.

Азырынча президенттик үчүн ат салышып жаткан башка талапкерлер Борбор Азиядан келген мигранттардын көңүлүн алууга көп деле аракет кылыша элек. Алардын ичинде миллиардер Михаил Прохоров Тажикстан менен Орусия ортосунда виза киргизиш керек деген демилгени көтөргөнү белгилүү.