Евробиримдик: Кыргызстанда кризисти жоюуда негизги роль президентте
Европа Биримдиги (ЕБ) Кыргызстандын мыйзамдуу бийлиги менен кызматташа берет жана өлкөдө түзүлгөн кризисти жоюу боюнча саясий процессте негизги роль президентте экенин белгилейт. Уюмдун Кыргызстандагы өкүлчүлүгү 13-октябрда биримдиктин атынан ушундай билдирүү жарыялады.
Анда кризистен чыгуунун жолу бардык күчтөрдү камтыган кеңири диалог болушу керек экендиги жана эркин, калыс, эл аралык нормаларга таянган жаңы парламенттик шайлоо уюштурууга шарт түзүп берүү зарыл экени айтылды.
Ошону менен катар Евробиримдик Бириккен Улуттар Уюмунун (БУУ) баш катчысы Антониу Гутерриштин Кыргызстандагы кырдаал боюнча билдирүүсүн толук колдой турганы белгиленди.
12-октябрда президенттик аппарат Евробиримдиктин Борбор Азиядагы өкүлү Петер Бурианга таянып, бул уюм Кыргызстандын президенти Сооронбай Жээнбековду өлкөдөгү жалгыз конституциялык бийлик жана легитимдүү институт катары тааный турганы айтылганын маалымдаган. Буриан президенттик аппараттын тышкы саясат бөлүмүнүн башчысы Данияр Сыдыков менен телефон аркылуу сүйлөшкөнү кабарланган.
БУУ Кыргызстандагы конституциялык бийликтин мыйзамдуу өкүлү деп президентти тааный турганын 12-октябрда тышкы иштер министри Чыңгыз Айдарбеков менен телефон аркылуу сүйлөшүүдө БУУнун баш катчысынын Борбор Азия боюнча атайын өкүлү Наталья Герман билдирген. Бул тууралуу Тышкы иштер министрлигинин сайты жазган.
Кыргызстанда 4-октябрда өткөн кезектеги парламенттик шайлоонун жыйынтыгына нааразылык митингинен кийин өлкөдө башаламандык болуп, саясий кризис орноп турат.
Жанар Акаев: 9-октябрда өткөн тынчтык митингинде мен сүйлөгөн жокмун. Албек Ибраимовго окшогон адамдар турган экен. Атамбаевди чакырган эмесмин. Ошол учурда биз кризис менеджер издегенбиз. Тилекке да айтып, акыры Бабановго токтолгонбуз. Ушундай кырдаалда күчтүү кризис менеджер керек экенин айтканбыз. Бирок кийин Өмүрбек Бабанов Атамбаевге кетип калган экен. Ушундан кийин мен аларга кошулуп ошол жерде турганды каалаган жокмун.
Жанар Акаев: Темирлан Султанбековду бошотуш керек. Эгер аны кармаса ошол жерге чыккан бардык саясатчыларды камаш керек. Мен Темирландын "Конституциялык түзүлүштү басып алалы" дегенин уккан жокмун. Керек болсо айрым депутаттар чогулуп, эртең аны көрүп келсекпи деп жатабыз.
Бизди суракка чакырса да коркпойбуз.
Азыр президент отставкага кетсе, дагы башаламандык башталат. Ал киши албетте кетиши керек, бирок азыр эмес. Баарын мыйзам талаасына салып бергенден кийин кетиши керек.
Садыр Жапаровдун 40 депутат менен шайланып алганы мыйзамсыз жана легитимсиз. Бизди "Достукка" чакырган жок. Өткөндө 70 депутат катышпаса, 50 депутат колдоптур. Бизге деле айтсын. Азыр деле эки ай иштеп турайын деп баарыбыздын башыбызды кошсо, колдоп берели. Садыр Жапаровдун программасы жакшы болсо, эмнеге колдобошубуз керек?
Бирок келбей жатып башкача ойлонгон адамдарды кысымга алганы туура эмес. Мен аны колдогон митингдерге дайыма барып турчумун. Эгер ошол жаштар митингге чыкпаса, Садыр Жапаров түрмөдө отурмак.
Ал эми мага ар кандай СМСтер келип атат. "Эки балаң бар, кайсы мектепке бара турганын билебиз, Кыргызстандан чыгып кет" деген коркутуулар фейк-баракчалар аркылуу келип атат.
Жанар Акаев: Өзгөчө абал киргизип, жаңы спикер шайлайт экенбиз. Атаандандаштык ачык болушу керек. Спикерликке эки адам каралып аткан экен. Бирөө Канат Исаев экенин уктук. Өткөндө жыйында эч ким айткан эмес. Азыр да жарым саат мурда айтышты, жетишип келип калдык. Азыр мурдагы шайлоонун жыйынтыгын калтырып, уткан партиялар келсин деп атышкан экен. Биз ага каршыбыз. Биз эч кимден коркпойбуз.