Жаза мөөнөтүн өтөп жаткан кыз-келиндер бийликтен мунапыс берүүнү, абактан чыккандан кийин коомго аралаштыруу, жумуш менен камсыз кылуу маселелерин чечип берүүнү бийликтен суранышты.
Залдын ичи кыраан-каткы күлкү, кол чабуулар, өз командасын сүрөө, сахна артындагы толкундануу, ыр ошол эле учурда муңайым көз караш...
Мунун баары аялдар абагындагы көрүнүш. Жаза аткаруу мамлекеттик кызматы быйыл да салтка айланган майрамдык иш-чара уюштурду.
Абактагы аялдар буга дээрлик бир айга чукул даярданышкан.
Кийим тигип, залды кооздоп, күлкүлүү окуяларды ойлоп таап, жыйынтыгында бийлеп чер жазышты.
"Бир күндүк иш-чара аз да болсо эски жараны унуттуруп, көңүлүбүздү көтөрөт" дейт абакта төрт жылдан бери жазасын өтөп жаткан маектеш.
Атын атагысы келбеген аялдын айтымында, ал Кылмыш-жаза кодексинин 124-беренеси ("Адам сатуу") боюнча айыпталып, 15 жылга эркинен ажыратылган.
- Биз 25 күндөй даярдандык. Майрамдык маанай жакшы. Ушундай иш-чаралар аз да болсо кайгыны унуттурат. Мен баламды бала баккан аялга берип, ошондон кармалып калгам. Москвага барып иштеп келип, баламды кайра алам деп ойлогом. Акчага деле саткан эмесмин. Кырсык да эми, эмне кылайын... Азыр ал балам балдар үйүндө, чоң балам апамда. Апам Москвада жашайт. Биздин тилегибиз эле бул жерден чыгып, балдарыбызды, ата-энебизди дени сак, тирүү көрүү... Сыртыбыздан ойноп-күлгөнүбүз менен ичибизде эмне болуп жатканын эч ким билбейт, ичибиз ыйлайт... "Бул күндөр дагы өтөт" деген менен бул жакта чирип кетесиң, ишенесизби? Бир күн өткүчө канча болосуң... Өзүбүздү ушинтип бийлеп алаксытабыз.
Кыргыз түрмөлөрүндө, анын ичинде аялдар абагында жумушсуздук, боштондукка чыккандан кийин коомго аралашуу сыңары бир катар проблемалар бар. Мындан сырткары мунапыстан үмүт кылып отургандар арбын экенин бир нече жолу соттолгон Айжаркын Мурзабаева билдирди:
- Эки жолу тең кырсык болуп абакка келип калдым. Бир топ жылдан бери отурам. Абактан чыккандарга жардам бере турган коом, уюм болсо, моралдык колдоо көрсөтүлсө жакшы болмок. Абактан чыккандарды киши ордуна көрүшпөйт. Эч ким жумушка албайт. Соттолгон адамсыңбы - бүттү, сен киши эмессиң.
Акчанын айынан абакка түшкөн аялдар
Акчанын айынан абакка түшкөн аялдар
Жаза мөөнөтүн өтөп жаткан кыз-келиндер мындай жагдайлар аялдарды кайра кылмыш кылууга түртөт деп эсептешет.
Учурда аялдар абагында 330дай аял жаза мөөнөтүн өтөп жатат. Алардын 25 пайызы киши өлтүрүү боюнча айыпталган. Арасында бир нече жолу кайтып келгендер да бар. Аялдар абагынын жетекчиси Амангазы Искендеровдун маалыматына караганда, кийинки учурда алдамчылык менен камалгандар көбөйдү.
- Абактагы аялдар азайып жатат. Азыр алардын 25 пайызы 97-берене ("Киши өлтүрүү") менен түшкөн, баңгизатка байланыштуу камалгандардын саны 25-30%. Акыркы күндөрү 166-берене ("Алдамчылык") менен күнөөлөнүп келип жаткандар бар.
Кыргызстанда бир эле аялдар абагы бар. Ошондуктан өспүрүм кыздардан тартып 70 жашка чейин аялдар ушул жерде кармалат. Жети келин ымыркай балдары менен отурат.
"Азаттыктын" архиви: Абактагы аялдардын кыялы. 2017-жыл
