“Азаттык”: Президент Алмазбек Атамбаевдин өткөн жумада Москвага жасаган сапары орус медиасында кандай чагылдырылды?
Дубнов: Орусиялык ММКлардагы бардык макалалар менен таанышкан жокмун, бирок эки көрүнүктүү маеги “Коммерсант” гезитинде жана “Эхо Москвы” үналгысына чыкты. Менин оюмча, бул эки маек Атамбаевдин бейнесин жана ал Орусиянын жетекчилиги менен Москвада талкуулаган көйгөйлөрдүн тизмесин өтө мүнөздүү сүрөттөйт.
Чынында эле Атамбаев Москвада сөздүн жакшы маанисинде ызы-чуу чыгарды. Сапар бир жума мурун аяктаганы менен деле аны талдаган макалалар улам чыгып атат.
Кыргыз президенти чынында эле урунттуу жарыялаларды жасай алды. Анын сөздөрүн талдап, мындайча жыйынтыктайт элем. Биринчиден, Атамбаев өзү жетиштүү даражадагы оратор, аны Кыргызстандын элинин көпчүлүгү, биринчи ирээтте өлкөнүн түндүгү колдойт. Экинчиден, Атамбаев – КМШ президенттик клубунун жаңы мүчөсү.
Бирок Атамбаев КМШ өлкөлөрүнүн көпчүлүк президенттери айткысы келип, бирок чыгына албай жүргөн ойлорду угуза айтып салды. Бул Орусиянын жакынкы коңшу өлкөлөргө өзүнүн аскердик объектилерин тааңуулоосу.
Атамбаев Орусияны Канттагы база үчүн ижара акысын төлбөгөндүгү жана башка бир топ милдеттенмелер аткарылбагандыгы үчүн зекиди. Президенттин келтирген агрументтерине каяшам деле жок, себеби алар жөндүү.
“Азаттык”: Атамбаев Кант шаарында жайгашкан орус аскер базасы үчүн карызды кайтартты, бирок келечекте бул база жабылышы мүмкүн деп жарыялады. Бул билдирүү резонанс жараттыбы?
Дубнов: Канттагы орус авиабазасынын ачылышы 2003-жылы ал учурдагы президенттер Аскар Акаев жана Владимир Путиндин катышуусу менен өткөн, мен ал мааракеге катышкам. Канттагы базаны ачуу бул жөн гана Орусиянын туусун көтөрүү идеясын гана көздөгөн. Кийин база Жамааттык коопсуздук келишим уюмунун авиациялык бөлүмүнө айланды. Орусиялыктарга “Манас” аэропортунда америкалык база ачылган соң өзүнүн базасын жооп катары ачып коюу зарыл болчу.
Орусиялык аскердик базанын Кыргызстандын түндүгүндө ачылышын ошондо да бир топ эксперттер сындашкан. Себеби база исламчыл жоочулардан коргоо максатында ачылса, анын өлкөнүн түштүгүндө жайгашышы жөндүү болмок.
Бирок 2003-жылы бир нече учакты батыра ала турган даяр бир жайды таба коюшуп, ошол жакка жайгаштырышкан, азыр деле бир нече окуу учактары бар болушу керек, бирок алардын согуштук-оперативдик мааниси жок.
“Азаттык”: Соңку кездери Орусияда Кыргызстандагы кырдаал, Кыргызстандын келечеги тууралуу пессимисттик маанай басымдуулук кылып келди. Бул көрүнүш өзгөрүп атабы? Атамбаев бир нече орус аткаминерлерин сындап өттү, бул кийин Кыргызстанга кедергисин тийгизбейби?
Дубнов: Атамбаев – президент, ошондуктан орусиялык аткаминерлердин кээ бирин сындаса, мында чоң катачылык деле жок. Бирок бул жерде саясий авантюризм да бар болушу мүмкүн. Себеби Атамбаев ал атаган аткаминерлер орус бийлигинин маанайын өзгөртүп, “жооп кайтарышы” мүмкүн экенин эске албай коё албайт.
Мисалы мартта Орусия жазгы иштерге карата “күйүүчү май өзүбүзгө жетпей атат” десе эмне болот? 2010-жылы Орусия күйүүчү майдын Кыргызстанга ташылышын токтотуп, бир нече жумадан кийин Бакиев бийликтен кеткен. Бирок бул боюнча жоопкерчилик эми президенттин мойнунда эмес. Кыргызстанда азыр экономика үчүн жоопкерчиликти өкмөт алган, бул премьер-министр Өмүрбек Бабанов. Эгерде кырдаал курчуса, бардык муштумдарды Бабанов алат, Атамбаевдин рейтинги болсо көтөрүлөт. Ошондуктан Атамбаевди күчтүү саясатчы деп атам.
Дубнов: Орусиялык ММКлардагы бардык макалалар менен таанышкан жокмун, бирок эки көрүнүктүү маеги “Коммерсант” гезитинде жана “Эхо Москвы” үналгысына чыкты. Менин оюмча, бул эки маек Атамбаевдин бейнесин жана ал Орусиянын жетекчилиги менен Москвада талкуулаган көйгөйлөрдүн тизмесин өтө мүнөздүү сүрөттөйт.
Атамбаев КМШ өлкөлөрүнүн көпчүлүк президенттери айткысы келип, бирок чыгына албай жүргөн ойлорду угуза айтып салды.
Чынында эле Атамбаев Москвада сөздүн жакшы маанисинде ызы-чуу чыгарды. Сапар бир жума мурун аяктаганы менен деле аны талдаган макалалар улам чыгып атат.
Кыргыз президенти чынында эле урунттуу жарыялаларды жасай алды. Анын сөздөрүн талдап, мындайча жыйынтыктайт элем. Биринчиден, Атамбаев өзү жетиштүү даражадагы оратор, аны Кыргызстандын элинин көпчүлүгү, биринчи ирээтте өлкөнүн түндүгү колдойт. Экинчиден, Атамбаев – КМШ президенттик клубунун жаңы мүчөсү.
Бирок Атамбаев КМШ өлкөлөрүнүн көпчүлүк президенттери айткысы келип, бирок чыгына албай жүргөн ойлорду угуза айтып салды. Бул Орусиянын жакынкы коңшу өлкөлөргө өзүнүн аскердик объектилерин тааңуулоосу.
Атамбаев Орусияны Канттагы база үчүн ижара акысын төлбөгөндүгү жана башка бир топ милдеттенмелер аткарылбагандыгы үчүн зекиди. Президенттин келтирген агрументтерине каяшам деле жок, себеби алар жөндүү.
“Азаттык”: Атамбаев Кант шаарында жайгашкан орус аскер базасы үчүн карызды кайтартты, бирок келечекте бул база жабылышы мүмкүн деп жарыялады. Бул билдирүү резонанс жараттыбы?
Дубнов: Канттагы орус авиабазасынын ачылышы 2003-жылы ал учурдагы президенттер Аскар Акаев жана Владимир Путиндин катышуусу менен өткөн, мен ал мааракеге катышкам. Канттагы базаны ачуу бул жөн гана Орусиянын туусун көтөрүү идеясын гана көздөгөн. Кийин база Жамааттык коопсуздук келишим уюмунун авиациялык бөлүмүнө айланды. Орусиялыктарга “Манас” аэропортунда америкалык база ачылган соң өзүнүн базасын жооп катары ачып коюу зарыл болчу.
Орусиялык аскердик базанын Кыргызстандын түндүгүндө ачылышын ошондо да бир топ эксперттер сындашкан. Себеби база исламчыл жоочулардан коргоо максатында ачылса, анын өлкөнүн түштүгүндө жайгашышы жөндүү болмок.
Бирок 2003-жылы бир нече учакты батыра ала турган даяр бир жайды таба коюшуп, ошол жакка жайгаштырышкан, азыр деле бир нече окуу учактары бар болушу керек, бирок алардын согуштук-оперативдик мааниси жок.
Кыргызстанда азыр экономика үчүн жоопкерчиликти өкмөт алган. Эгерде кырдаал курчуса, бардык муштумдарды Бабанов алат, Атамбаевдин рейтинги болсо көтөрүлөт. Ошондуктан Атамбаевди күчтүү саясатчы деп атам.
“Азаттык”: Соңку кездери Орусияда Кыргызстандагы кырдаал, Кыргызстандын келечеги тууралуу пессимисттик маанай басымдуулук кылып келди. Бул көрүнүш өзгөрүп атабы? Атамбаев бир нече орус аткаминерлерин сындап өттү, бул кийин Кыргызстанга кедергисин тийгизбейби?
Дубнов: Атамбаев – президент, ошондуктан орусиялык аткаминерлердин кээ бирин сындаса, мында чоң катачылык деле жок. Бирок бул жерде саясий авантюризм да бар болушу мүмкүн. Себеби Атамбаев ал атаган аткаминерлер орус бийлигинин маанайын өзгөртүп, “жооп кайтарышы” мүмкүн экенин эске албай коё албайт.
Мисалы мартта Орусия жазгы иштерге карата “күйүүчү май өзүбүзгө жетпей атат” десе эмне болот? 2010-жылы Орусия күйүүчү майдын Кыргызстанга ташылышын токтотуп, бир нече жумадан кийин Бакиев бийликтен кеткен. Бирок бул боюнча жоопкерчилик эми президенттин мойнунда эмес. Кыргызстанда азыр экономика үчүн жоопкерчиликти өкмөт алган, бул премьер-министр Өмүрбек Бабанов. Эгерде кырдаал курчуса, бардык муштумдарды Бабанов алат, Атамбаевдин рейтинги болсо көтөрүлөт. Ошондуктан Атамбаевди күчтүү саясатчы деп атам.
