- Орусиянын маалымат агенттиктеринин билдиргенине караганда, “Манаска” Логистикалык борбор куруу боюнча кыргыз-орус сүйлөшүүлөрү Кыргызстан тараптын сунушу боюнча башталыптыр. Айрым саясатчылардын азыркы кыргыз бийлиги бир гана Орусияга ыктап жатканы келечек үчүн кооптуу деген чочулоосу канчалык негиздүү?
- Эгер эгемендүүлүк жылдарына, соңку 21 жыл ичине саресеп салып карасак, 2012-жылы жана азыр биздин суверендүүлүккө коркунучтун күчөгөнүн байкоого болот. Бир гана мамлекетке приоритет берүү – келечек үчүн коркунучтуу. Соңку мезгилде биз жалгыз гана Орусияга приоритет берип жатабыз. Акыркы пресс-конференцияда президент Атамбаев Евробиримдикти кош стандартуулук саясатын жүргүзүп жатат деп күнөөлөдү. Мунун баары келечек үчүн туура эмес болуп калат.
- Эмнеси менен туура эмес, эмнеси кооптуу?
- Суверендүүлүктү сактап калуу үчүн бардык мамлекеттер менен тегиз мамиледе болуп, тең салмактуулук саясатын жүргүзүш керек. Бул азыр актуалдуу маселе. Тигил же бул мамлекетти, же державаны күнөөлөөгө болбойт. Себеби алар өзүлөрүнүн улуттук геосаясый кызыкчылыктарын ишке ашырып жатат.
Ал эми биз үчүн өз кызыкчылыгыбызды коргоп калуу эң маанилүү. Бүгүнкү күндө бизде тышкы саясатта жүргүзүлүп жаткан иштер улуттук кызыкчылыкка жооп бербейт. Ошол маселени коомчулуктун деңгээлине алып чыккан, туура эмес болуп жатканын айткан күчтөр да саясий чөйрөдө байкала элек. Бул өтө өкүнүчтүү.
- Балким мындай саясат экономикалык жактан алып караганда Кыргызстан үчүн пайдалуудур...
- Парламенттик шайлоо болобу, президенттикпи, биздин саясатчылар биринчи кезекте Орусия, Казакстандан колдоо издеп, өзүлөрү жол ачып жатпайбы. Экономикалык кызыкчылыкты деле бир жактуу, бир гана мамлекетке таянуунун негизинде эмес, тең салмактуулукта алып барса болот. Бирок ал үчүн саясий эрк, ошол багытты алып кете ала турган шык жакшы болбой жатат...
- Жамааттык коопсуздук келишим уюму 2014-жылы Ооганстандан коалициялык күчтөр чыгарылгандан кийин аймакта коопсуздукту камсыз кылуучу күч боло алабы?
- Тигил же бул уюмга бириккенде кандайдыр бир деңгээлде суверендүүлүктүн бөлүгүн берүүгө туура келип жатат. Жамааттык коопсуздук келишим уюму ушу күнгө чейин жакшы бир натыйжа көрсөткөн жок. Бизде болуп өткөн окуялар ага далил. Мындан ары кандай болоорун да айтыш кыйын.
Ооганстан жалаң гана аймактык эмес, дүйнөлүк коопсуздукка байланыштуу маселе. Ошондуктан глобалдык масштабда алып караганда да башка мамлекеттер менен, керек болсо АКШ, Кытай жана башка өлкөлөр менен да ушул багытта жигердүү кызматташсак болмок. Жалгыз гана Орусиянын позициясын колдоо келечекте биздин эгемендик үчүн чоң коркунуч туудурушу мүмкүн.
- Эгер эгемендүүлүк жылдарына, соңку 21 жыл ичине саресеп салып карасак, 2012-жылы жана азыр биздин суверендүүлүккө коркунучтун күчөгөнүн байкоого болот. Бир гана мамлекетке приоритет берүү – келечек үчүн коркунучтуу. Соңку мезгилде биз жалгыз гана Орусияга приоритет берип жатабыз. Акыркы пресс-конференцияда президент Атамбаев Евробиримдикти кош стандартуулук саясатын жүргүзүп жатат деп күнөөлөдү. Мунун баары келечек үчүн туура эмес болуп калат.
- Эмнеси менен туура эмес, эмнеси кооптуу?
- Суверендүүлүктү сактап калуу үчүн бардык мамлекеттер менен тегиз мамиледе болуп, тең салмактуулук саясатын жүргүзүш керек. Бул азыр актуалдуу маселе. Тигил же бул мамлекетти, же державаны күнөөлөөгө болбойт. Себеби алар өзүлөрүнүн улуттук геосаясый кызыкчылыктарын ишке ашырып жатат.
Ал эми биз үчүн өз кызыкчылыгыбызды коргоп калуу эң маанилүү. Бүгүнкү күндө бизде тышкы саясатта жүргүзүлүп жаткан иштер улуттук кызыкчылыкка жооп бербейт. Ошол маселени коомчулуктун деңгээлине алып чыккан, туура эмес болуп жатканын айткан күчтөр да саясий чөйрөдө байкала элек. Бул өтө өкүнүчтүү.
- Балким мындай саясат экономикалык жактан алып караганда Кыргызстан үчүн пайдалуудур...
- Парламенттик шайлоо болобу, президенттикпи, биздин саясатчылар биринчи кезекте Орусия, Казакстандан колдоо издеп, өзүлөрү жол ачып жатпайбы. Экономикалык кызыкчылыкты деле бир жактуу, бир гана мамлекетке таянуунун негизинде эмес, тең салмактуулукта алып барса болот. Бирок ал үчүн саясий эрк, ошол багытты алып кете ала турган шык жакшы болбой жатат...
- Жамааттык коопсуздук келишим уюму 2014-жылы Ооганстандан коалициялык күчтөр чыгарылгандан кийин аймакта коопсуздукту камсыз кылуучу күч боло алабы?
- Тигил же бул уюмга бириккенде кандайдыр бир деңгээлде суверендүүлүктүн бөлүгүн берүүгө туура келип жатат. Жамааттык коопсуздук келишим уюму ушу күнгө чейин жакшы бир натыйжа көрсөткөн жок. Бизде болуп өткөн окуялар ага далил. Мындан ары кандай болоорун да айтыш кыйын.
Ооганстан жалаң гана аймактык эмес, дүйнөлүк коопсуздукка байланыштуу маселе. Ошондуктан глобалдык масштабда алып караганда да башка мамлекеттер менен, керек болсо АКШ, Кытай жана башка өлкөлөр менен да ушул багытта жигердүү кызматташсак болмок. Жалгыз гана Орусиянын позициясын колдоо келечекте биздин эгемендик үчүн чоң коркунуч туудурушу мүмкүн.
