Кыргызстанда беш партия биригип, жаңы оппозициялык майдан түзүүнү чечти. Азыркы Кыргызстанга кандай оппозиция керек?
“Реформа”, “Адилеттүү Кыргызстан”, "Демократиялык альянс”, “Ак шумкар” жана Кыргыз либерал-демократиялык партиялары бийликке конструктивдүү оппозиция болуп, бара-бара көчө оппозициясынын ордун басканы жатышат.
"Арай көз чарай" талкуусуна “Реформа” партиясынын мүчөсү Азамат Акелеев, “Ак шумкар” партиясынын мүчөсү Курманбек Молдокулов жана “Эл үнү” оппозициялык кыймылынын штаб башчысы Мамбетжунус Абылов катышты.
“Азаттык”: Азамат мырза, сиздер беш партия биригип, конструктивдүү оппозиция болобуз, барып-барып, охлократтык көчө оппозициясынын ордун басабыз деп жатасыздар. Азыр өзүн оппозициябыз дегендердин аракети канааттандырбайбы?
Азамат Акелеев: Оппозицияны оппозиция кылган шайлоочулар, эл болот. Ошондуктан биз аталган беш партия аракет кылышыбыз керек. Бүгүнкү күндө кандайдыр бир инсандардын тегерегинде чогулган күчтөр, партиялар бара-бара идеялар менен программанын негизинде, ошонун айланасында чогулганга өтүшү керек.
Биздин коомдо да ошондой дискуссия башталышы керек. Мисалы, өнүккөн өлкөлөрдө көбүнчө дискуссия социалисттик маанайдагы күчтөр менен либералдык же оңчул көз караштагылар ортосунда болот. Биз дагы ошондой маданияттуу дискуссияны коомго киргизгенге аракет кылабыз.
Учурда биз көбүнчө эксперттик, интеллектуалдык деңгээлден күнүмдүк адамдардын жашоосунда болгон маселелерди чечүү жолдорун сунуштаганга аракет кылабыз.
Эки ыңкылап болду, экөөндө тең эле ошол эле адамдар келип атат. 200-300гө жакын адам бар, кубулуштар да ошолордун тегерегинде эле болууда. Бирок идеялар, башкаруунун ыкмалары жаңырган жок. Биз жаңыча аракет кылган, жаңыча мамлекеттик башкарууга муктаж болуп жатабыз.
“Азаттык”: Курманбек мырза, биз окшош укуктук идеологияны көздөйбүз деп “Ак шумкар” да беш партиянын катарына кирип, өкмөткө оппозиция болобуз деп жатасыздар. Бирок партия лидери Темир Сариев өкмөттө бакыйган министрликти, өлкөнү алдыга сүрөй турган мекемени жетектеп турат. Анан кантип өкмөттү сындап, оппозиция боло аласыздар?
Курманбек Молдокулов: “Ак шумкар” түзүлгөндөн тартып эле оппозицияда келаткан. Илгери ал оппозицияда жүргөндө башкача негиз бар болчу. Кландык, үй-бүлөлүк башкарууга каршы партия ачык оюн айтып, коркпой, баарын тобокелге салып жүргөн убакыт болгон.
2010-жылдагы шайлоодо “Ак шумкар” жеңилип, биринчилерден болуп тынчтык үчүн, өлкө келечеги үчүн маданиятты көрсөтүп, "биз шайлоо жыйынтыгын тааныйбыз" деп айтканбыз. Бирок бүгүнкү күндө парламентке келген партиялар өзүнүн максаттарын аткара албай, ички талаш-тартыш жана чарба иштер менен гана алек болуп калды.
Биздин партиянын тарыхы бар, өзүбүздүн позициябыз бар. Биздин министр өкмөттө болсо да ачык оюн айтып, программалар менен келген. Жаңы партияларга кошулуп, чогуу, жакшы иш алып баралы деген ойдобуз. Эгер конструктивдүү нерселерди айтып турсак ал кишиге деле жардам болуш керек. Эгер туура эмес иш кылса, ачык эле сындайбыз.
“Азаттык”: Буга чейин оппозициянын бир-эки акциясын, митингин көрдүк. Ошол эле “Эл үнү” кыймылынын митингине деле сиздер күткөндөн кыйла аз адам келди. Мамбетжунус агай, деги эле азыр эски-жаңы саясатчыларды эл артынан ээрчийби?
Мамбетжунус Абылов: Биринчиден, мен буларга ийгилик каалайм. Оппозиция деле бийлик деле эл үчүн аракет кылат. Коомдо оппозиция десе эле бийликке каршы жүрөт дегендей пикир түзүлүп калган.
Экинчиден, бийлик оппозицияны эч качан сүйгөн эмес, сүйбөйт дагы. Булардын алдында дагы татаал иштер болот. Азыр конструктивдүү жана конструктивдүү эмес деп жээрип атышат. Бийликке ыктап иштеген оппозицияны конструктивдүү деп коюшат, элге ыктагандарды радикал дешет. Биз элге ыктаган оппозициябыз. Биз аракетибизди сөз менен эмес, иш менен көрсөтүп жатабыз.
