Журналисттик иликтөөлөр фондунун Уланбек Эгизбаев атындагы башкы сыйлыгын «Азаттыкта» жарыяланган үч иликтөөсү менен жеңип алган «Азаттыктын» Ош облусундагы кабарчысы Ыдырыс Исаковго атайын статуэтка, диплом жана 100 миң сом берилди. Башкы сыйлыкты Уланбек Эгизбаевдин апасы Жыпаргүл Сариева тапшырды. Ал уулунун ишин улантууга ынтызар болгон кесиптештерине ыраазычылык билдирип, Кыргызстандагы коррупцияга каршы күрөшүүдө, мамлекеттик органдардагы чириген системаны оңдоодо журналисттердин ролу маанилүү экенин белгиледи:
- Силер баламды баалап, Уландын эмгеги өчпөс экенин билдирип жатасыздар. «Уландан кутулдук, Уланды жок кылдык» деген жемкорлор, коррупционерлер жаңылышат. Улан өлгөн жок, Уланым өлгөн жок. Силер барда анын иши улана берет.
Байкоочу кеңештин тандоосунун негизинде башкы сыйлыктан тышкары «Үмүт» атайын сыйлыгы «Kaktus.media» сайтына жарыяланган журналисттик беш иликтөөсү үчүн Марина Сколышевага, «Умтулуу» атайын сыйлыгы «Youtube» каналына жарыяланган «Бишкектин алтын көчөттөрү» («Золотые саженцы Бишкека») иликтөөсү үчүн Адил Турдукуловго жана «Общественный рейтинг» гезитине жарыяланган «Бишкектин жолдорун оңдоодогу мыйзам бузуу» («Нарушения в ходе реконструкции столичных дорог») иликтөөсү үчүн Эрик Исраиловго ыйгарылды. Мындан тышкары, кызыктыруучу сыйлык «Radar.kg» маалымат агенттигине жарыяланган Карачач Шакировага «Ош базары. Эт» («Ошский рынок. Мясо») деген иликтөөсү үчүн берилди.
Кыргызстандагы иликтөө журналистикасын өнүктүрүүгө багытталган сынак былтыр декабрда жарыяланган. Ага 2018-жылдын 1-январынан 31-декабрына чейин чыккан 30дан ашуун иш келип түшкөн. Журналисттик иликтөөлөр фондунун Байкоочу кеңешинин төрагасы Султан Каназаров жеңүүчүлөрдү тандоонун критерийлерине токтолду:
- Аймакта туруп видео даярдап, квартал сайын бирден резонанс жараткан иликтөө жүргүздү. Анын иликтөөлөрүнөн кийинки коомдогу реакцияны эске алдык. Журналистика менен көрөрмандын байланышы күчөдү. Ошолорду эске алып Ыдырыска бердик. Анан «Уланбек Эгизбаев «Азаттыктын» журналисти болсо, кайра «Азаттыкка» берип коебузбу?» дегендер да болду. Талаш-тартыш менен чечилди.
Башкы сыйлыкка татыктуу журналист Ыдырыс Исаковдун эмгектеринин ичинен 2018-жылдын сентябрь айында даярдаган «Бандиттер байырлаган Ош» аттуу иликтөөсү резонанстуу иштердин бири болгон. Анда Ош облусунда ишкерлерди карактаган спортчулардын чоо-жайы тууралуу сөз болот. Бул көйгөй көмүскөдө кеп болуп, бирок ачык айтылбай жүргөн темалардын бири болгон. Автор Кыргызстандагы журналисттерди иликтөө жүргүзүүгө чакырды:
- Беш жыл журналистикада жүрүп, анан иликтөөгө келип, Уландын деңгээлине жетүү кыйын болуп атат. Аны көрөрмандар билип, айтып жатышат. Бул мыйзам ченемдүү, анткени анын деңгээлине жетиш кыйын. Азыр аракет кылып атабыз. Бирок, Кыргызстанга иликтөө абадай керек болуп турат.
Сынактын жеңүүчүлөрүнүн дагы бири, жарандык активист Адил Турдукулов өлкөдө журналисттик иликтөө жанры жаңыдан телчигип келе жатат деп эсептейт. Анын пикиринде, бул жанрдын туруктуу өнүгүшүнө ушул сыяктуу фондордун түзүлүшү чоң роль ойнойт. Бирок фонд сынак, грант берүү менен гана чектелбестен, кабарчылардын билимин өркүндөтүү, чет өлкөлөргө тажрыйба алмашууга жөнөтүү сыяктуу иштерди колго алышы керек.
- Кыргызстанда көз карандысыз журналисттик иликтөөгө багытталган продакшн студия болсо дейт элем, - деди ал. - Бизде көптөгөн массалык маалымат каражаттары бар. Бирок, алар кайсы бир саясатка байланып турат. Ошондуктан көз каранды эмес иликтөө жүргүзгөн студия болсо жакшы болмок.
Сыйлык тапшыруу аземи Бишкек гуманитардык университетинде өттү. Иш-чара өтүүчү залда Уланбек Эгизбаевдин сүрөттөрү илинип, журналист жөнүндө чакан тасма да көрсөтүлдү. Иш-чарага коомдук-саясий, журналисттик чөйрөнүн өкүлдөрү, Уланбек Эгизбаевдин жакындары, кесиптештери, студенттер чакырылган.
- Мен башка тармакка өтсөмбү деп ойлонуп жүргөм. Бүгүнкү иш-чараны көрүп отуруп, жөн эле журналист эмес, мыкты журналист болуш керек экен деп калдым. Менимче залдагы баарында эле ушундай ой пайда болуп калды. Анткени таасирдүү болду, - деди студент Аваз Жумабаев.
«Азаттыктын» иликтөөчү журналисти Уланбек Эгизбаевдин элесине арналган Журналисттик иликтөөлөр фонду былтыр 14-сентябрда ишке киришкен. Фонд Кыргызстандагы иликтөө журналистикасын өнүктүрүү, коомдогу коррупциялык жана мыйзамсыз көрүнүштөрдү ашкере кылган демилгелерди колдоо жаатында иш жүргүзөт. Уюм иликтөөчү журналисттерге ыйгарылчу Уланбек Эгизбаев атындагы журналисттик иликтөө сыйлыгын негиздеген. Ал жыл сайын Эгизбаевдин туулган күнү - 12-февралда тапшырылат.
Уланбек Эгизбаев былтыр 22-июлда Ысык-Көлдө көз жумган. Ички иштер министрлиги соттук-медициналык экспертизанын жыйынтыгына таянып, журналист сууга чөгүп каза болгонун жарыялаган.
