Анын талапкерлигин жыйынга катышкан 120 депутаттын 88и колдоду. Фракциялар Турсунбековду колдой турганын алдын ала билдирген соң шайлоонун жыйынтыгы күтүлгөндөй эле болду. Ошентсе да шайлоо учурунда добуштарды көзөмөлдөөгө аракет кылган учурлар байкалып турду.
Өткөн жумадагы спикер шайлоодон айырмаланып, бул жолу бюллетендерге КСДП фракциясынын лидери Чыныбай Турсунбеков жана “Өнүгүү-Прогресс” фракциясынан депутат Исхак Масалиевдин ысымы жазылды.
Бир жума мурун болгон спикер шайлоодогудай эле бул жолу да эсептөө комиссиясын “Республика Ата-Журт” фракциясынын өкүлү Мирлан Жээнчороев жетектеди. Ал шайлоо алдында депутаттарды добуш берүү бюллетенин телефондун камерасына тартууга тыюу салып, башка түстөгү калем сап менен добуш бербөө жана бюллетенге кандайдыр бир белги койбоого чакырды.
Бирок ага карабай добуш берүү башталганда эле “Өнүгүү-Прогресс” фракциясынын лидери Бакыт Төрөбаев добуштарды көзөмөлдөө башталганын айтып, бурмалоо жүрүп жатканына тынчсызданды.
- Депутаттарды таза добуш берүүгө чакырам. Азыр айрым депутаттар бюллетенди үч-төрт бүктөп, атайын белги кылып жатат. Бул жакта бир сүрөтчү сүрөткө тартып атат, ошол адам сыртка чыгып турсун. Таза добуш берсек, эртең абийирибиз да таза болот.
Депутат Алтынбековдун миссиясы
Добуш берүү учурунда эсептөө комиссиясынын мүчөлөрүнүн бири, “Республика Ата-Журт” фракциясынан депутат Айбек Алтынбековдун урнага бараткан жолдо турганы журналисттерге түшүнүксүз болду. Ал эми айрым депутаттар кабинага жете электе эле Алтынбековго бюллетенди көрсөтүп жаткандай болду.
Эсептөө комиссиясынын төрагасы Мирлан Жээнчороев “Азаттыкка” билдиргендей, депутат Айбек Алтынбековдун миссиясы депутаттарды бюллетенди сүрөткө тартып албоосун көзөмөлдөп турушу керек эле.
- Акыркы шайлоодон айырмаланып, бул жолу уюлдук телефондорду жанына алып барбасын, жанында дагы башка аппарат болбосу үчүн атайын көзөмөлдөп турганга бир адамды койгонбуз. Алтынбеков ошондойлорду көзөмөлдөп жатты. Бардыгыңар көрдүңөр кабинага бирден гана депутат барып, андан ары урнаны карай басып жатты, шайлоо процессинде одоно эреже бузуу деген болгон жок.
Шайлоо учурундагы дагы бир кызык жери добуштар саналып бүтө электе эле комиссиянын мүчөлөрү Турсунбековдун колун кысып куттуктап жатышты. Жыйынтыгында 88 добуш менен Турсунбеков алдыга озсо, 26 добушка ээ болгон Исхак Масалиев жеңилгенин моюнга алып, жаңы спикердин ишине ийгилик каалады.
Бийлик бир колдо
КСДП фракциясы төрагалык орунга ээ болгон соң, Социал-демократтар толугу менен Кыргызстандагы бардык жогорку бийлик бутактарын колго алды. Бир жума мурун премьер-министрлик орунга Сооронбай Жээнбеков келип, ал дагы КСДП партиясынын чечими менен бул кызматка келгенин кабарлаган.
Мурдагы депутат Курманбек Дыйканбаевдин пикиринде, КСДП акыркы жылдары буга чейинки президенттин партияларындай толук бийликти колго алуу максатын көздөп келген. Ошол эле учурда бул көрүнүш башка партияларга жоопкерчиликти КСДПга оодарып коюуга жакшы мүмкүнчүлүк берип жатат.
- Биринчиден, коалициянын ичинде ынтымак жок. Бир коалициядан эки талапкер чыкканы ынтымактын жоктугун көрсөтүп жатат. Экинчиден, башка партиялар эртең жоопкерчиликтен жеңил кутулат. Себеби, КСДП бардык бийликти колго алып алды.
Жаңы спикер Чыныбай Турсунбеков КСДПнын тегерегинде жогорку бийликтин чогулушун элдин жана парламенттин көрсөтүп жаткан ишеничи деп айтып, буга чейинки төрага шайлоону мисал келтирет.
- Баарынар билесиңер, буга чейин Исаев менен Төрөбаев спикерликке талапкерлигин көрсөттү. Бирок экөө “ит жыгылыш” болуп, тилекке каршы төрага шайланбай калды. Ал эми “Ата Мекен” фракциясы талапкер катары мени жылдырды. Мына ошондуктан КСДП бардык бийликти бир колго чогултуп жатат дегенден алысмын, бул - ишенимдин белгиси.
Жаңы шайланган спикер Чыныбай Турсунбековдун 2014-жылкы декларациясында көрсөтүлгөнгө караганда 11,5 миллион сом киреше тапкан. Туугандары жети батирге, жер тилкесине, үч имаратка, алты компаниядан үлүштөргө ээлик кылышат.
Бийликке келген 2010-жылдан кийин анын туугандары Бишкек арак-ликер заводун, азыр Capital Bank деп аталган мурдагы “Акылинвестбанк” ачык акционердик коомун сатып алышкан.
